Saf Resim; I. Kant, C. Greenberg Ve Soyut Dışavurumculuk

Modern dönem diye anılan, XIX. ve XX. yüzyıllarda dünya iki dünya savaşına tanık olmuştur. Yaşanan trajedilere sanatçılar duyarsız kalmamış ve modern dönem resmine tavır geliştirmişlerdir. Sanat, modern dönemde ulusların politik söylemlerine yardımcı olmuş ve ulusların yayılmacı politikalarına katkı sunmuş, kendi sınırlarının dışına çıkmış ve sanata her türden dışsal etkinin katılmasına göz yummuştur. Yeni sanat, Kant’ın görüşleri ve eleştirmen C. Greenberg’ün Kant’ın görüşlerini zamanına uyarlaması yoluyla “saf resim” iddiasıyla Soyut Dışavurumculuk akımı olarak ortaya çıkmıştır. Akım, resmin dışında hiçbir etkiyi istememekte- ki buna siyasallaşmaya karşı tavır da dâhilve resmin resim yoluyla yani gözle özellikle deneyimli gözle ve sezgi yoluyla kavranabileceğini ve duyuların resmi kavramada yetersiz kalacağı iddiasındadır. Bu anlamda resmin hegomonik alanının iki boyutlu yüzey- ki Greenberg buna yassı yüzey der- olduğunun bilinciyle resim sanatından her şeyi ayıklamaya kararlıdır. Soyut Dışavurumculuk, temsille beraber sanattan her şeyi dışlamada ve siyasal etkiyi uzaklaştırmada başarılı olamaz. Bu asıl başarmak istediği alan olan resimde geçerlidir. Sadece resim olarak resim düşüncesi, modern avangartlar tarafından farklı ve karışık tekniklerle ve yassı yüzeyin terk edilmesiyle yıkılır ve akım da son bulur.

Anahtar Kelimeler:

Resim, Saf Resim, I. Kant, C. Greenberg, Soyut Dışavurunculuk

PDF

___

Altar, Cevad Memduh (1996), Sanat Felsefesi Üzerine, (Yay. Haz.) Özlem Solok, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Auping, Michael (1987), Abstract Expressionism, Harry N. Abrams Inc, New York.
Bozkurt, Nejat (1995), Sanat ve Estetik Kuramları, 2. Basım, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
Bürger, Peter (2004), Avangard Kuramı, (Çev.) Erol Özbek, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
Caquelin, Anne(2005), Çağdaş Sanat, (Çev.) Özlem Avcı, Dost Kitabevi, Ankara.
Clark, Toby (2004), Sanat ve Propaganda, (Çev.) Esin Hoşsucu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Danto, Arthur C. (2010), Sanatın Sonundan Sonra, (Çev.) Zeynep Demirsü, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Fineberg, Jonathan (2014), 1940’lardan Günümüze Sanat, (Çev.) Simber Atay- Eskier, Göral Erinç Yılmaz, Karakalem Kitabevi Yayınları, İzmir.
Germaner, Semra (1997), 1960 Sonrası Sanat, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
Greenberg, Clement (1997), Modernist Resim, Modernizmin Serüveni, (Ed.) Enis Batur, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Guilbaut, Serge (2009), Avangard’ın Amerika’daki Yeni Serüvenleri: Greenberg, Pollock veya Troçkizm’den “Yaşam Merkezi” nin Yeni Liberalizmine, Sanat ve Siyaset, (Ed.) Ali Artun, İletişim Yayınları, İstanbul.
Jung, Carl G. (2009), Bilinçdışına Giriş, İnsan ve Sembolleri, 4. Baskı, (Çev.) Ali Nahit Babaoğlu, Okyanus Yayınları, İstanbul.
Lynton, Norbert (1982), Modern Sanatın Öyküsü, (Çev.) Cevat Çapan- Sadi Öziş, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Tunalı İsmail (1989), Felsefenin Işığında Modern Resim, 3. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.