MEHMED EMİN VAHÎD PAŞA’NIN MİNHÂCÜ’R-RUMÂT ADLI ESERİ

Ok ve yay, tarih öncesi devirlerden beri savaş aleti olarak kullanılmış ve birçok toplum tarafından gücün sembolü olarak görülmüştür. Okçuluk en gelişmiş haline Orta Asya bozkır kavimleri ile ulaşmıştır. Hiç şüphesiz bu durumun oluşmasında Türklerin karakteristik özellikleri etkili olmuştur. Nitekim siyasi ve askeri başarılar da bu durumun en açık göstergesidir. Tarih boyunca birçok okçuluk risalesi yazılmıştır. Yazılmış olan bu risalelerde genel olarak ok atıcılığı, okçuluğun adabı, ok çeşitleri, yay tutuş şekilleri, menzillerin tarifi, kemankeşler ve kemankeşlerin rekor denemeleri yer almaktadır. İncelemeye tabii tutulan eserde bu özellikler açıkça ortaya konulmaya çalışılacaktır. Okçuluk sanatını ele alan Vahid Paşa’ya ait Minhâcü’r-Rumât isimli eserinin ve bu esere ait bâbların tanıtımı yapılacaktır. Eser içerisinde yer alan yedi bâb, ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.  Esere ait nüshalar, yazarın hayatı ve eserleri ile ilgili bilgiler çalışmamızın diğer konu başlıklarını oluşturacaktır. Mustafa Kâni bin Mehmed, Matrakçı Nasûh, Gelibolulu Mustafa Âlî ve Mehmed Emin Vahîd Paşa önemli okçuluk risalesi yazarlarındandır.

___

  • ÇETİN, Atilla,“Mehmed Emin Vahîd Paşa”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2003, c.28, s.468.
  • DEVELİOĞLU, Ferid, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara 2006.
  • GÜRGENDERELİ, Rıfat, “Bir Okçuluk Risalesi: Kavsnâme”, TurkishStudies, Ankara 2005, sy.8, s.1313-1324.
  • KAHRAMAN, Âtıf, Osmanlı Devletinde Spor, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1995.
  • PAŞA, Mehmed Emin Vahîd, Minhâcü’r-Rumât, Arşiv no:823, Kütahya Vahîd Paşa Yazma Eser Kütüphanesi.
  • ŞENARSLAN, Necip Fazıl, “Osmanlı Sahasında Tercüme Edilmiş İlk Okçuluk Risalesi: Umdetü’l-Mütenâsilîn”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Erzurum 2016, sy.56, s.1077-1104.
  • YÜCEL, Ünsal, Türk Okçuluğu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 1999.