NOMİNAL FAİZ ORANI VE ENFLASYON ORANI İLİŞKİSİ: GİBSON PARADOKSUNUN GEÇERLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Gibson, 1923 yılında Klasik İktisadi görüşün aksine Britanya ekonomisinde toptan eşya fiyatları endeksinden tahvil faizine doğru pozitif yönlü ilişkinin varlığını ortaya koymuştur. Daha sonraki süreçte “Gibson Paradoksu” olarak ifade edilen bu ilişki çok sayıda teorik ve ampirik çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Bu çalışmada da 2000-2016 döneminde kırılgan ekonomiler için Gibson Paradoksunun geçerliliği araştırılmaktadır. Gibson Paradoksunun geçerliliğinin araştırılmasında nominal mevduat faiz oranı ve enflasyon oranı kullanılmış ve iki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesinde Görünürde İlişkisiz Regresyon (SUR) yönteminden yararlanılmıştır. Görünürde İlişkisiz Regresyon Yönteminin tahminlerde birimleri bir sistem dahilinde kullanması, yatay kesit bağımlılığını dikkate alması ve her bir birime ilişkin ayrı ayrı sonuçlar üretmesi anlamında belirli üstünlükleri bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde kırılgan ekonomilerin tümünde nominal mevduat faiz oranı ve enflasyon oranı arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkiye ulaşılmıştır. Sonuç olarak 2000-2016 döneminde kırılgan ekonomilerin tümünde Gibson Paradoksu geçerlidir.

Anahtar Kelimeler:

Nominal Faiz Oranı, Enflasyon Oranı, Gibson Paradoksu, Görünürde İlişkisiz Regresyon Yöntemi

THE RELATIONSHIP BETWEEN NOMINAL INTEREST RATE AND INFLATION RATE: AN ANALYSIS ON THE VALIDITY OF THE GIBSON PARADOX

Gibson, in contrast to the Classical economic view, revealed the existence of a positive relationship from the wholesale prices index to the bond interest in the British economy in 1923. This relationship, which was later referred to as the "Gibson Paradox", constituted the subject of many theoretical and empirical work. This study also explores the validity of the Gibson Paradox for Fragile Economies in the period 2000-2016. Investigating the validity of the Gibson Paradox, nominal deposit interest rate and inflation rate was used and the relationship between the two variables was examined using Seemingly Unrelated Regression (SUR) Method. Seemingly Unrelated Regression Method has certain advantages in estimating units to use within a system, to consider cross sectional dependency, and to produce individually results for each unit. When the results obtained are examined, a positive and meaningful relationship has been reached between nominal deposit interest rate and inflation rate in all Fragile Economies. As a result, Gibson Paradox is valid in all Fragile Economies in the period 2000-2016.

Keywords:

Nominal Deposit Interest Rate, Inflation Rate, The Gibson Paradox, Seemingly Unrelated Regression Method,

PDF

___

Altınöz, U. (2017). “Nominal Faiz Oranı-Genel Fiyat Düzeyi İlişkisi ile Türkiye’de Gibson Paradoksunun Geçerliliği Analizi”, TİSK Akademi, 12(23), 172-184.
Atkins, F. J., and Serletis, A. (2003). “Bounds Tests of The Gibson Paradox and The Fisher Effect: Evidence From Low‐Frequency International Data”. The Manchester School, 71(6), 673-679.
Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley & Sons.
Cheng, H., Kesselring, R. G., and Brown, C. R. (2013). “The Gibson Paradox: Evidence from China”, China Economic Review, 27, 82-93.
Cogley, T., Sargent, T. J., and Surica, P. (2012). “The Return of The Gibson Paradox”. Federal Reserve Bank of Atlanta Working Papers, 1-39.
Dwyer, G. P. (1984). The Gibson Paradox: A Cross-Country Analysis. Economica, 51(202), 109-127.
Greene, W.H. (2003). Econometric Analysis, Pearson Education.
Halicioglu, F. (2004). “The Gibson Paradox: An Empirical Investigation for Turkey”. MPRA Paper, No.3556, 1-8.
Harley, C. K. (1977). “The Interest Rate and Prices In Britain, 1873-1913: A Study of The Gibson Paradox”. Explorations in Economic History, 14(1), 69-89.
Kocyigit, A., Kilic, M. E., and Bayat, T. (2015). “A Causality Test on the Gibson Paradox in Turkey”. Asian Economic and Financial Review, 5(10), 1134-1147.
Künü, S., Başar, S., ve Bozma, G. (2017). “Gibson Paradoksunun Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler Açısından Geçerliliğinin Araştırılması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 211-222.
Moon, H.R. and Perron, B. (2006). “Seemingly Unrelated Regressions”, The New Palgrave Dictionary of Economics, 1-9.
Morgan Stanley (2013). Elections 2014: How Fragile are the “Fragile Five”?, (16.06.2017), https://www.morganstanley.com/public/Tales_from_the_Emerging_World_Fragile_Five.pdf,
Ogbonna, B. C. (2014). “Testing for Gibson’s Paradox: Evidence From Nigeria”. Journal of Economics and Sustainable Development, 5(4), 157-163.
Sargent, T. J. (1973). “Interest Rates and Prices in The Long Run: A Study of The Gibson Paradox”. Journal of Money, Credit and Banking, 5(1), 385-449.
Şimşek, M., ve Kadılar, C. (2008). “Gibson Çelişkisinin Türkiye Verileri ile Analizi”, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 116-127.
Tanrıöver, B., ve Yamak, N. (2015). ”Nominal Faiz Oranı-Genel Fiyat Düzeyi İlişkisinin Gibson Paradoksu Çerçevesinde Analizi”. Maliye Dergisi, 168, 186-200.
Tatoğlu, F.Y. (2012). İleri Panel Veri Analizi: Stata Uygulamalı, 1. Baskı, Beta, İstanbul.
Vogelvang, B. (2005). Econometrics: Theory and Applications with EViews, Pearson Education.
World Bank (2017), World Development Indicators, Deposit Interest Rate (%), (04.06.2017), http://databank.worldbank.org/data/home.aspx.
World Bank (2017), World Development Indicators, Inflation, Consumer Prices (annual %), (04.06.2017), http://databank.worldbank.org/data/home.aspx.
Yapraklı, S. ve Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2010). “Türkiye’de Gibson Çelişkisinin Geçerliliği: Ekonometrik Bir Analiz (1970-2009)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 23-39.
Zellner, A. (1962). “An Efficient Method of Estimating Seemingly Unrelated Regressions and Tests For Aggregation Bias”, Journal of the American Statistical Association, 57(298), 348-368.
Zellner, A. (1963). “Estimators For Seemingly Unrelated Regression Equations: Some Exact Finite Sample Results”, Journal of the American Statistical Association, 58(304), 977-992.