Türkiye'deki illerin trafik risk endeksi

Türkiye'de son 30 yılda yaklaşık 160 bin kişi trafik kazalarında hayatını kaybetmiştir. Trafik kazalarının sosyo-ekonomik maliyetinin ise yılda yaklaşık 20 milyar TL olduğu tahmin edilmektedir. 2020 yılına kadar trafik kazalarından kaynaklanan ölümleri %50 oranında azaltmayı hedefleyen Türkiye'nin, ivedilikle rasyonel çözümler üretmesi gerekmektedir. Yol ve trafik güvenliği konusunda farkındalık yaratmak, risk faktörleri ve öncelikli alanların tespitine yönelik hedef ve strateji geliştirmek, politika yapıcıları ve uygulayıcıları harekete geçirmek için kapsamlı analizlere ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, yol ve trafik güvenliğine ilişkin parametreler kullanılarak bir "Trafik Risk Endeksi" geliştirilmiş, geliştirilen endeks ile 81 ilin trafik güvenliği düzeyi karşılaştırılmıştır. Trafik risk endeksi oluşturulurken, tehlike indeksi metodundan faydalanılmıştır. Çalışmada, 2013 yılı için trafik güvenliği açısından en riskli il Bingöl olurken, endeks değerine göre en güvenli il ise İstanbul olarak belirlenmiştir.

Traffic risk index of cities in Turkey

In Turkey, nearly 160 thousand people lost their lives in traffic accidents in the last 3 decades. It is estimated that the socio-economic cost of traffic accidents is 20 billion TL in annual scale. Turkey is aiming to reduce the deaths stemming from traffic accidents at a rate of 50% until 2020, and needs to produce urgent rational solutions. Comprehensive analyses are needed in order to create awareness on the issue of safety of the roads and traffic, to develop targets and strategies to determine the risk factors that have priority, and activate the policy makers and practitioners. In this study, a "Traffic Risk Index" was developed by using the parameters on the road and traffic safety, and the traffic safety levels of 81 cities were compared by using this index. The Hazard Index Method was made use of to develop the Traffic Risk Index. The most risky city in terms of traffic safety was determined to be Bingöl for the year 2013 in the study, and the safest city was determined to be Istanbul according to the Index values.

PDF

___

World Health Organization. "Global Status Report on Road Safety 2013: Supporting a Decade of Action". http://www.who.int/violence_injury_prevention/road_s afety_status/2013/en/ (06.04.2015).
Trafik Güvenliği Platformu. "Trafik Güvenliği Platformu Stratejisi". platformu-stratejisi (01.06.2015).
Türkiye İstatistik Kurumu. "Trafik Kaza İstatistikleri 2013". Ankara, Türkiye, 4347, 2013.
Arıkan Öztürk E. "Türkiye'de karayolu trafik güvenliği: mevcut durum ve çözüm önerileri". Kazalar ve Çevre Ulusal Çalıştayı, Ankara, Türkiye, 13-15 Haziran 2007.
Bayramoğlu MF, Pekkaya M. "İMKB tarafından hesaplanan endekslerde yeni gelişmeler ve İMKB şehir endeksleri". Muhasebe ve Finansman Dergisi, 45, 200-215, 2010.
Resmi İstatistik Portalı. "Ulaştırma İstatistikleri". http://www.resmiistatistik.gov.tr/?q=tr/content/44- ula%C5%9Ft%C4%B1rma-istatistikleri (20.05.2015).
Taylor JI, Thompson HT. "Identification of Hazardous Locations, Report FHWA-RD-77-81". Federal Highway Administration, Washington, USA, 1977.
Al Haji G. Road Safety Development Index (RSDI): Theory, Philosophy and Practice. PhD Thesis, Linköping University, Sweden, 2007.
Hermans E, Brijs T, Wets G. "Developing a Theoretical Framework for Road Safety Performance Indicators and a Methodology for Creating a Performance Index". RA-MOW-2008-010. Steunpunt Mobiliteit and Openbare Werke-Spoor Verkeersveiligheid, Diepenbeek, Belgium, Scientific Report, 2008.
Wegman F, Commandeur J, Doveh E, Eksler V, Gitelman V, Hakkert S, Lynam D, Oppe S. "SUNflowerNext: Towards a Composite Road Safety Performance Index". SWOV Institute for Road Safety Research, Leidschendam, Netherlands, Scientific Report, 2008.
Shen Y, Hermans E, Ruan D, Wets G, Brijs T, Vanhoof K. "Road safety performance evaluation based on a multiple layer data envelopment analysis model". 4th IRTAD Conference, Seoul, Korea, 16-17 September 2009.
Bax C, Wesemann P, Gitelman V, Shen Y, Goldenbeld C, Hermans E, Doveh E, Hakkert S, Wegman F, Aarts L. "Developing a Road Safety Index". EC FP7 project DaCoTA, Belgian, Scientific Report, 2012.
Ozan C, Başkan Ö, Haldenbilen S, Derici E. "Trafik kazalarının tehlike indeksi metodu ile analizi: Denizli örneği". Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(3), 325-333, 2010.
Atalay A, Tortum A, Çodur YM. "Faktör Analizi Kullanılarak Uluslararası Trafik ve Ulaşım Güvenliği Dergisi, 1(1), 35- 52, 2014. Kazalarının Modellenmesi".
Çoruh E, Tortum A. "Türkiye'de illerin trafik güvenliğinin analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ile belirlenmesi". Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(2), 57-69, 2014.
Emniyet Genel Müdürlüğü. "Türkiye Analizi 1: Sürücü ve Ön Koltuk Yolcularının Emniyet Kemeri Kullanımı". http://www.trafik.gov.tr/SiteAssets/Yayinlar/Kitaplar/E mniyet%20Kemeri%20Nihai%20Rapor.pdf (11.05.2015).
Çarıkçı MK. Bölünmüş Yol Çalışmalarının Trafik Kazaları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye, 2013.
Türkiye İstatistik Kurumu. "Son Yayımlanan Haber Bültenleri". http://www.tuik.gov.tr (11.05.2015).
Emniyet Genel Müdürlüğü. "Trafik Hizmetleri Başkanlığı". www.trafik.gov.tr (11.05.2015).
Ulaştırma Denizcilik ve Karayolları Genel Müdürlüğü. "Devlet ve İl Yolları Envanteri". www.kgm.gov.tr (11.05.2015). Bakanlığı,
Özdağoğlu A. "Farklı normalizasyon yöntemlerinin TOPSIS'te karar verme sürecine etkisi". Ege Akademik Bakış, 13(2), 245-257, 2013.
Alkin K, Bulu M, Kaya H. "İller arası rekabet endeksi: Türkiye'deki illerin rekabetçilik seviyelerinin göreceli olarak ölçülebilmesi için bir yaklaşım". İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 221-235, 2007.