Kariyer Planlaması ve Kişilik Arasındaki İlişkisi: Turizm Çalışanları Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmada, hizmet sektörü çalışanlarının kişilik özelliklerinin bireysel kariyer planlaması üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, 459 otel çalışanından anket tekniği ile veri toplanmıştır. Çalışanların, kariyer planlama eğilimlerini ölçmek için Rottinghaus vd., (2005) tarafından geliştirilen “Kariyer Geleceği Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışanların kişiliklerini belirlemek için ise, “Beş Faktör Kişilik Ölçeğinin” dışadönük ve nevrotik (duygusal tutarsız) kişilik boyutlarından yararlanılmıştır. Çalışmanın sonunda, dışadönük kişilik tipi ile kariyer planlama boyutları arasında pozitif ve anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Buna karşın, nevrotik kişilik tipi ile kariyer planlama boyutları arasında negatif ve anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, kişilik özelliklerinin hizmet işletmelerinde bireysel kariyer planlamanın önemli bir belirleyicisi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kariyer Planlaması, Kariyer Geleceği, Kişilik, Turizm Çalışanları

The Relationship Between Career Planning and Personality: A Research on Tourism Workers

In this study, the effect of personality on individual career planning in service sector employees was examined. For this purpose, data were collected from 459 hotel employees by questionnaire technique. The “Career Future Scale” developed by Rottinghaus et al., (2005) was used to measure the career planning tendencies of the employees. Extraversion and neuroticism/emotional inconsistency dimensions of the "Five Factor Personality Scale" were used to define the personality of the employees. At the end of the study, it was determined that there was a positive and significant relationship between extrovert personality type and career planning dimensions. On the other hand, it was concluded that there is a negative and significant relationship between neuroticism and career planning dimensions. As a result, it has been determined that personality traits are important determinants for individual career planning in service industries.

Keywords:

Career Planning, Career future, Personality, Tourism workers.,

PDF

___

Agungbudiprabowo, S., Widyastuti, D.A. & Muyana, S. (2019). College Students’ Career Planning Ability. 3rd International Conference on Education Innovation (ICEI 2019), 387, 106-108.
Alkhelil, A. H. (2016). The Relationship between Personality Traits and Career Choice: A Case Study of Secondary School Students. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 5(2), 122-135.
Altınöz, M., Çöp, S. & Boso, N. I. (2017). Nevrotik Yöneticilerin İşkolik Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 154-165
Aytaç, S. (2005). Çalışma Yaşamında Kariyer; Yönetimi, Planlaması, Gelişimi ve Sorunları, (1. Baskı), Bursa: Ezgi Kitabevi.
Barrick, M. R., Stewart, G. L., Neubert, M. J. & Mount, M. K. (1998). Relating member ability and personality to work-team processes and team effectiveness. Journal of Applied Psychology, 83(3), 377-391.
Berens, L. V. (1999). The 16 Personality Types: Descriptions for Self-Discovery. California: Telos Publications.
Brownell, J. (1994). Personality and career development: A study of gender differences. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 35(2), 36-43.
Büyüköztürk, S., Kılıc Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Cloninger S. C. (2004). Theories of Personality Understanding Persons, New Jersey: Person Prentice Hall.
Côté, S. & Moskowitz, D. S. (1998). On the dynamic covariation between interpersonal behavior and affect: prediction from neuroticism, extraversion, and agreeableness. Journal of Personality and Social Psychology, 75(4), 1032-1046.
Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve Davranışı. (10. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Daft, R. L. (1994). Management, (3th Edition), Orlando: The Dryden Press.
Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer Geliştirme Kuram ve Uygulama, (1. Baskı), Ankara: Nobel Yayınları.
Eroğlu, F. (2015). Davranış Bilimleri. (14. Basım). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Goldberg, L. R. (1990). An Alternative Description of Personality: The Big- Five Factor Structure, Journal of Personality and Social Psychology, 59(6), 1216-1229.
Greenberg, J. (1999). Managing Behavior in Organizations. (2. Baskı). Prentice Hall New Jersey. ABD.
Gül, H., Maksüdünov, A., Yamaltdinova, A. & Abdildaev, M. (2019). Öğrencilerin Demografik Özelliklerinin Kariyer Uyumluluğu ve İyimserliği ile İlişkisi: Kırgızistan Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21(36), 34-46.
Gürbüz, S. & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Gürsoy, D., Boylu, Y. & Avci, U. (2011). Identifying the Complex Relationships Among Emotional Labor and Its Correlates. International Journal of Hospitality Management, 30(4), 783-794.
Hall, D. T. (1985). Project Work as an Antidoteto Career Plateauing in a Declining Organization. Human Resource Management, 24(3), 271-292.
Ilies, R., Scott, B.A. & Judge, T.A. (2006). The Interactive Effects of Personal Traits and Experienced States on Intraindividual Patterns of Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, 49(3), 561-575
Judge, T. A. & Kammeyer-Mueller, J. D. (2007). Personality and career success. Ed. Gunz, H. ve Peiperl, M., Handbook of Career Studies, Thousand Oaks, CA: SAGE Publishing.
Judge, T. A., Higgins, C. A., Thoresen, C. J. & Barrick, M. R. (1999). The big five personality traits, general mental ability, and career success across the life span. Personnel Psychology, 52(3), 621-652.
Köroğlu, Ö. (2014). Meslek Seçimi İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlemesi: Turizm Rehberliği Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 137-157.
Larsen, R. & Buss, D. M. (2017). Personality Psychology: Domains of Knowledge About Human Nature. New York: McGraw-Hill Education.
Lounsbury, J. W., Park, S. H., Sundstrom, E., Williamson, J. M. & Perberton, A. E. (2004). Personality, Career Satisfaction, and Life Satisfaction: Test of a Directional Model. Journal of Career Assessment, 1(4), 395-406.
McCrae, R. R. & Costa Jr, P. T. (1985). Comparison of EPI and psychoticism scales with measures of the five-factor model of personality. Personality and individual Differences, 6(5), 587-597.
McCrae, R.R. & Costa, P.T. (1987). Validation of the five-factormodel of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81-90.
Orpen, C. (1994). The Effects of Organizational and Individual Career Management on Career Success. International Journal of Manpower, 15(1), 27-37.
Özgen, H. & Yalçın, A. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi, Stratejik Bir Yaklaşım. Adana: Nobel Kitabevi.
Özkalp, E. & Kırel Ç. (2010). Örgütsel Davranış. (4. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
Pelit, E. & Çetin, A. (2022). Turizm İşletmelerinde Kariyer Yönetimi ve Sorunlar: Teorik Bir İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 13(2), 28-54.
Penney, L. M., David, E. & Witt, L. A. (2011). A review of personality and performance: Identifying boundaries, contingencies, and future research directions. Human Resource Management Review, 21(4), 297-310.
Repetti, R.L., Wang, S. & Campos, B. (2011). Job Stress and Family Social Behavior: The Moderating Role of Neuroticism, Journal of Occupational Health Psychology, 16(4), 441-456.
Robbins, S. P. & Judge, T. (2016). Essentials of Organizational Behavior. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
Rogers, M. E., Creed, P. A. & Glendon, A. I. (2008). The role of personality in adolescent career planning and exploration: A social cognitive perspective. Journal of Vocational Behavior, 73(1), 132-142.
Rottinghaus, P. J., Day, S. X. & Borgen, F. H. (2005). The Career Futures Inventory: A Measure of Career Related Adaptability and Optimism. Journal of Career Assessment, 13(1), 3-24.
Sabuncuoğlu, Z. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Alfa Aktüel Yayıncılık.
Sarı, Ö. & Çavuş, Ş. (2021). Turizm Meslek Lisesi Öğrencilerinin Kişilik Özelliklerinin Kariyer Çapalarına Etkisi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4(3), 231-251.
Scheier, M. E. & Carver, C. S. (1987). Dispositional optimism and physical well-being: the influence of generalized outcome expectancies on health. Journal of Personality, 55(2), 170-210
Sears, S. (1982). A definition of career guidance terms: A National Vocational Guidance Association perspective. Vocational Guidance Quarterly, 31(2), 137-143.
Seibert, S. E. & Kraimer, M. L. (2001). The Five-Factor Model of Personality and Career Success. Journal of Vocational Behavior, 58(1), 1-21.
Semeijn, J. H., van der Heijden, B.I.J.M. & De Beuckelaer, A. (2020). Personality Traits and Types in Relation to Career Success: An Empirical Comparison Using the Big Five. Applied Psychology: An International Review, 69(2), 538-556.
Şimşek, M. Ş., Çelik, A. & Akatay, A. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Uygulamaları. Konya: Eğitim Yayınevi.
Tabak, A., Basım, H. N., Tatar, İ. & Çetin, F. (2010). İzlenim Yönetimi Taktiklerinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Rolü: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma, Ege Akademik Bakış, 10(2), 539-557.
Taymur, İ. & Türkçapar, M. H. (2012). Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 145-177.
Tunç, A. & Uygur, A. (2001). Kariyer Yönetimi, Planlaması ve Geliştirme. Ankara: Gazi Yayınları.
Turan, M., Zorlu, Ö. & Kabakulak, A. (2018). Kişilik Özelliklerinin Kariyer Planlamasına Etkisi Turizm Rehberliği Bölümü Öğrencileri Örneği. I. Turizm Rehberliği Kongresi, (27-28 Nisan 2018), Bildiriler Kitabı, Balıkesir.
Unur, K. & Pekerşen, Y. (2017). İş Stresi İle Toksik Davranışlar Arasındaki İlişki: Aşçılar Üzerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1), 108-129.
Üfelek, Ö. & Yavuz, E. (2021). Kişilik Tipleri İle Kariyer Algısı ve Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(3), 289-313
Vergili Tüz, M. (2003). Kariyer Planlamasında Yeni Yaklaşımlar. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(4), 169-176.
Watson, D. & Clark, L. A. (1997). Extraversion and its positive emotional core. Ed. Hogan, R., Johnson, J. ve Briggs, S. Handbook of Personality Psychology, San Diego, CA: Academic Press.
Wong L. P. W. (2018). School counselor’s reflections on career and life planning education in Hong Kong: How career theories can be used to inform practice. Journal of Counseling Profession, 1(1), 1-33.
Yelboğa, A. (2006). Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. “İş-Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 196-217.
------ (2016). Zor Sularda Seyir: Kariyer ve İşgücü Piyasası Geçişlerine Yönelik Öğrenme. Araştırma Çalışması, No: 42, (http://europa.eu), Erişim Tarihi: 07/03/2023