SUUDİ ARABİSTAN EDEBİYATININ İLK KADIN ROMAN YAZARI SEMÎRA HÂŞIKCÎ

Suudi Arabistanlı kadınların sosyal ve kültürel anlamda ön plana çıkmalarının kapısını aralayan Semîra Hâşıkcî, şüphesiz ki ülkedeki edebî çalışmaların da öncülerinden biridir. Dindarlığı yanı sıra eğitime önem vermesiyle tanınmış saygın ve köklü ailelerden olan Hâşıkcî ailesinin bir ferdi olan Semîra gençliğinde ülkede eğitim olanaklarının yoklukluğundan ötürü yurt dışında eğitim almıştır. Ülkesinin gelişmesi için görev ve sorumluluklarının bilincinde olarak, edindiği bilgi ve birikimi hem ulusal hem de uluslararası platformda paylaşmayı önemsemiş, entelektüel bir kadın yazar olarak var gücüyle mücadele etmiştir. Toplumun gelişimine yönelik için çeşitli konularda değerlendirmeler yaparak halkı bilinçlendirmeye çalışmış, bazı özgürlükçü projelere imza atmıştır. 1960 yılında yayımladığı Vedda’tu emâlî adlı eseri, Suudlu bir kadın yazar tarafından kaleme alınan ilk roman olarak edebiyat tarihine geçerek, edebiyatın erkek yazarların tekelinde olduğu düşüncesini sarsmıştır. Pek çok Suudlu kadın da ondan ilham ve cesaret alarak sosyal ve edebî faaliyetlere katkı sunmuştur. İşte bu çalışmada Semîra Hâşıkcî’nin hayatı ele alınacak, edebî ve kültürel faaliyetleri anlatılacak son olarak da kaleme aldığı başlıca eserlerine ışık tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Edebiyat, Roman, Suudi Arabistan, Kadın Romancılar, Semîra Hâşıkcî.

PDF

___

Abdurrahmân, b. Muhammed el-Vehhâbî. er-Rivâyetu’n-Nisâiyyetu’s-Suʿûdiyye ve’l-Mutegayyirâtu’s-Sekâfiyye en-Neş’e ve’l-Kadâya ve’t-Tetavvur. Cidde: Kunûzu’l-Maʿrife li’n-Neşri ve’Tevzîʿ, 3. Basım, 2015.
Altuncî, Muhammed. Mu‘cemu A‘lâmi’n-Nisâ. Beyrut: Dâru'l-İlm li'l-Melâyîn, 2001.
Dîb, es-Seyyid Muhammed. Fennu’r-Rivâye fi’l-Memleketi’l-‘Arabiyyeti’s-Su‘ûdiyye Beyne’n-Neş’eti ve’t-Tetavvur. Kahire: el-Mektebetu’l-Ezheriyye li’t-Turâs, 2. Basım, 1995.
Gâmidî, Sâlih Muʿayyid. Mukârabâtun fi’l-Kitabeti’s-Serdiyyeti’s-Su‘ûdiyye. Riyad: Dâru Câmiatu’l-Melik Suûd li’n-Neşr, 2017.
Maniʿ, Suʿâd bint Abdülazîz. “el-İntikâmu’t-tabʿî”, Kâmûsu’l-Edeb ve’l-Udebâ fi’l-Memleketi’l-‘Arabiyyeti’s-Suʿûdiyye, C. I, Riyad,: Tabʻa Hâssa bi-Vizâreti’s-Sekâfe ve’l-İʿlâm, 2013. Mâniʿ, Suʿad. “Semîra Hâşıkcî”, Kâmûsu’l-Edebi’l-‘Arabiyyi’l-Hadîs, ed: Hamdî es-Sekkût, Kahire: el-Hey’etu’l-Mısriyyetu’l-ʿAmme li’l-Kitâb, 2015.
Merrî, Nûrâ Muhammed. el-Bünyetu’s-Serdiyye fi’r-Rivâyeti’s-Suʿûdiyye. Mekke: Câmiatu Ümmi’l-Kurâ Külliyetu’l-Lugati’l-Arabiyye, Doktora Tezi, 2008.
Muhammed, Ğarîd eş-Şeyh. Mu’cemu Alâmu’n-Nisâ fi’l-Memleketi’l-Arabiyyeti’s-Suudiyye. Beyrut: Dâru’n- Nuhbe, 2019. Rufâʻî, Hâlid b. Ahmed. “Semirâ Hâşıkcî: Bi-Vasfihâ Râidetun li’r-Rivâyeti’n-Nisâiyyeti’s-Suʿûdiyye”, Cerîdetu’l-Cezîre, Riyad: 05/11/2009.
Rufâʿî, Hâlid b. Ahmed. er-Rivâyetu’n-Nisâiyyeti’s-Suʿûdiyye . Riyad: en-Nâdi’l-Edebî bi’r-Riyâd, 2009.
Semîra Bintu’l-Cezîreti’l-Arabiyye, Zikrayât Dâmiʻâ. Beyrut: Menşûrât Zuheyr Belubekkî, 1961.
Seydû, Emîn Süleymân ve el-Kaş’emî, Muhammed b. Abdurrezzâk. Mevsûʿatu’l-Edebi’l-‘Arabiyyi’s-Su‘ûdiyyi’l-Hadîs, C. IX, Riyad: Dâru’l-Müfredât li’n-Neşr ve’t-Tevzîʿ, 2001.
Şantî, Muhammed Sâlih. Fennu’r-Rivâye fi’l-Edebi’s-Suʿûdiyyi’l-Mu‘âsır, el-Hâil: (Dâru’l-Endelüs li’n-Neşr ve’t-Tevzîʿ, 2. Basım, 2003.
Şeyh Emîn, Bekrî. el-Hareketu’l-Edebiyye fi’l-Memleketi’l-‘Arabiyyeti’s-Suʿûdiyye. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 5. Basım, 1986.
http://alithnainya.com/tocs/default.asp?toc_id=21342&toc_brother=-1 (Erişim: 02 Nisan 2018).
http://khashoggifamily.blogspot.com.tr (Erişim: 19 Eylül 2017).
http://www.7lakuwait.com/vb/showthread. php?t=97326 (Erişim: 18 Temmuz 2017) http://www.alriyadh.com/128990 (Erişim: 02 Nisan 2018).
http://www.alsharkiahmag.com/about-us/ (Erişim: 09 Ağustos 2021). http://www.al-jazrah.com/2009/20091105/cu8.htm (Erişim: 09 Ağustos 2021).
http://www.alyamamahonline.com/ItemDetails.aspx?articleId=3901 (Erişim: 09 Ağustos 2021).
http://www.arabicmagazine.com/Arabic/ArticleDetails.aspx?Id=4623 (Erişim: 26 Haziran 2021).
http://www.kataranovels.com/novelist/سميرة-خاشقجي/ (Erişim: 19 Ağustos 2017).
https://3rabica.org/سهير_خاشقجي. (Erişim: 20 Haziran 2021).
https://ar.wikipedia.org/ wiki/عبد_الرحمن_خاشقجي (Erişim: 26 Haziran 2021).
https://ar.wikipedia.org/wiki/سميرة-خاشقجي (Erişim tarihi: 19 Eylül 2017).
https://areq.net/m/%D8%B3%D9%87%D9%8A%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D8%B4%D9%82%D8%AC%D9%8A.html. (Erişim: 09 Ağustos 2021).
https://elcinema.com/work/1010467/ (Erişim: 19 Ağustos 2017).
https://medium.com/family-trees/family-tree-of-jamal-khashoggi-cb057b254553 . (Erişim: 11 Ağustos 2021).
https://www.alnahda.org/about/ (Erişim: 09 Ağustos 2021).
https://www.biyografi.info/kisi/cemal-kasikci (Erişim: 11. Ağustos 2021).
https://www.britannica.com/biography/Mohamed-al-Fayed#ref1079173 (Erişim: 20 Haziran 2021).
https://www.encyclopedia.com/arts/educational-magazines/khashoggi-soheir-1947 (Erişim: 20 Haziran 2021).
https://www.geni.com/people/Dr-med-Muhammad-Ka%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1/6000000078622745255. (Erişim: 11 Ağustos 2021).
https://www.goodreads.com/author/show/127634.Soheir_Khashoggi (Erişim: 20 Haziran 2021).
https://www.marefa.org/جمال_خاشقجي (Erişim: 20Haziran 2021).
https://www.youtube.com/watch?v=Y8gHgDuhS30 (Erişim: 09 Ağustos 2021).