Sanayi ve Hizmet Sektöründe Çalışanların Eğitim Düzeyi İle Ücret Düzeyi Arasındaki İlişki

Bu araştırmanın amacı, Afyonkarahisar ili ve merkez ilçelerinde KOSGEB veri tabanına kayıtlı sanayi ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde çalışanların eğitim düzeyi ile ücret düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı “karma araştırma” yöntemi ile yapılmıştır. Araştırma, mikro ölçekli 32, küçük ölçekli 13, orta ölçekli altı işletme olmak üzere toplam 51 işletme ve 576 çalışanla gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, yüzde, frekans, standart sapma, çoklu doğrusal regresyon tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, hizmet sektöründe kadın çalışanların eğitim düzeyi, erkek çalışanların eğitim düzeyinden daha yüksektir. Eğitim düzeyi yüksek olan kadın ve erkek çalışanlar hizmet sektöründe, eğitim düzeyi düşük olan çalışanlar ise sanayi sektöründe istihdam olanağı bulmaktadır. Sanayi sektöründe lisans mezuniyetinin, hizmet sektöründe ise ön lisans ve lisans mezuniyetinin ücret düzeyi üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Aynı eğitim düzeyine sahip olmalarına karşın kadın çalışanlar, erkek çalışanlardan daha az aylık ücret elde etmektedir. Kadın çalışanların aylık ücreti üzerinde en çok etkili olan faktör eğitim düzeyi olurken, erkek çalışanlarda eğitim düzeyi, yaş, çalışılan sektör, çalışma yılı ve yapılan iş değişkenlerinin ücret düzeyi üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim düzeyi, ücret, sanayi sektörü, hizmet sektörü

The Relationship between Education Level and Wage Level of Employees in Industry and Service Sector

The purpose of this study is to determine the relationship between the level of education and wage level of the employees working in the industrial and service sector registered in KOSGEB database in Afyonkarahisar province and its central districts. The research is a method of “mixed research” in which both quantitative and qualitative methods are used together. The study was carried out with 51 enterprises and 576 employees, 32 of which were micro-scale, 13 of which were small-scale, and six of them were medium-sized enterprises. In the analysis of the data, arithmetic average, percentage, frequency, standard deviation, multiple linear regression model were used. According to the results of the study, the level of education of the female employees in the service sector is higher than that of the male employees. The male and female employees with a high level of education find employment in the service sector and those with low levels of education find employment in the industry sector. It has been found out that graduation in the industry sector has an effect on the wage level of associate and undergraduate graduates in the service sector. Despite having the same level of education, female employees earn less monthly wages than male employees. While the most effective factor was the level of education on the monthly wage of the female employees, it was found that the level of education, age, sector of study, year of work and the variables of the work done on male employees were effective on the wage level.

Keywords:

level of education employment, wage, relationship between education and employment, education economics,

PDF

___

Aren, S. (1978). Eğitim-üretim ilişkisi. Demokratik Eğitim Kurultayı. Ankara:Töb-der Yayınları.
Balcı, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Ankara: Pegem Yayıncılık.
Budría, S. ve Pereira, P. T. (2005). Educational qualifications and wage ınequality: evidence for Europe. IZA DP No:1763. Discussion paper. Bonn.
Creswell,J.WandClark, P.L. (2014). Designing and Cunducting Mixed Methods Research.. (E.Aydın. E.B. Güzel., M..Bursal., S. Çorlu., Y. Dede., A. Delice., S. Yaman. Çev.) Karma Yöntem Araştırmaları. Ankara: Anı Yayıncılık. (2011).
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü, (DİSK-AR). (2009). http://www.disk.org.tr/default.asp?Page=Cont=397. Erişim tarihi 15.07.2015.
DİSK Araştırma Enstitüsü, (DİSK-AR). (2014). http://disk.org.tr/2014/12/disk-ar-aclik-siniri-1283-yoksulluk-siniri-4057-tl/ Erişim Tarihi: 20.06.2015.
Eğitim-Sen (2006). Çalışma yaşamında ve eğitimde cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yönelik görüş raporu. www.egitimsen.org.tr/down/101106_kadinsekrapor. Son Erişim Tarihi: 05.04.2012.
Eğitim Reformu Girişimi (2011) Eğitim İzleme Raporu 2011. Eğitim çıktıları: eğitim getirilerine ilişkin kavramsal çerçeve ve alan yazın taraması. (140-151) www.egitimreformugirisimi.org/sites/www.egitimreformugirisimi.org/files/EIR2011.Egitimin Ciktilari_0.pdf. Erişim tarihi: 13.05.2016.
İlin, M ve Segal, E, (1993). İnsan Nasıl İnsan Oldu. İstanbul: Say Yayınları.
Karakütük, K. (2006). Eğitimin Ekonomik Temelleri. V. Sönmez (Ed.). Eğitim Bilimlerine Giriş, (s.151-185). Ankara: Anı Yayıncılık.
KEİG (2009). Türkiye'de kadın emeği ve istihdamı sorun alanları ve politika önerileri. KEİG platformu rapor. KEİG yayınları. İstanbul.
Kuştepeli, Y ve Halaç, U. (2004). Türkiye’de gelir dağılımının analizi ve iyileştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(4), 63-74.
Nikitin, P. (1975). Ekonomi Politik 1, (H. Konur. Çev.). 4.Basım. Ankara: Sol Yayınları.
OECD. (2012) Education at a Glance.
Özkan, G. S ve Özkan, B. (2010). Kadın çalışanlara yönelik ücret ayrımcılığı ve kadın ücretlerinin belirleyicilerine yönelik bir araştırma. Çalışma ve Toplum Dergisi, 24, 91-103.
Psacharopoulos, G. ve Scholtter, M. (2010). Skills for employability, economic growth and innovation: Monitoring the relevance of education and training systems. EENEE Analytical Report No. 6.
Punch, K.F. (2005). Introduction to social research. (Bayrak, D. Arslan.H.B. Akyüz, Z, Çev.) Ankara. Siyasal Kitabevi. Sosyal Araştırmalara Giriş. (2011).
Sarı, R. (2002). Kazançlar ve eğitim ilişkisi, il bazında yeni veri tabanı ile kanıt. ODTÜ Gelişme Dergisi, 29 (3-4) 367-380.
Sen, A (2004). Özgürlükle Kalkınma. (Y. Alogan. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi. (1999).
Sosyal-İş Sendikası (2010). 100.yıl dönümünde Türkiye’de ve dünyada kadın emeği ve istihdam raporu http://www.sosyal- is.org.tr/dosyalar/kadin_emegi_ve_istihdami.pdf. Erişim tarihi: 23.12.2011.
Tansel, A. (1994). Wage Employment, earnings and returns to schooling for men and women in Turkey. Economics of Education Review, 13(4), 305-320.
Tural, N. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Türkmen, F. (2002). Eğitimin ekonomik ve sosyal faydaları ve Türkiye’de eğitim ekonomik büyüme ilişkisinin araştırılması. (Yayınlanmış uzmanlık tezi).Ankara: DPT. Yayınları.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu TÜRK-İŞ (2014). Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Haber Bülteni Aralık, 2014.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2010) Kazanç Yapısı Araştırması, 2010.
TÜİK (2001) NACE Rev.2. Ankara.
TÜİK (2015) http://www.tuik.gov.tr/OncekiHBArama.do Erişim Tarihi: 14.03.2015
Ünal, I. L. (1996). Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Ankara: Epar Yayınları.
Varlıer, O. (1982). Türkiye’de kazanç eşitsizliklerinin nedenleri. Gazi Üniversitesi Yayınları. Ankara.
Woessmann, L. (2014). 10.9779/pauefd.542939. EENEE Analytical Report. No: 20.