Öğrencilerinin Kendi Mesleklerine İlişkin Algılarının Metafor Analizi İle İncelenmesi
Bu araştırmanın amacı, rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin kendi mesleklerine ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Atatürk Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünde 2012-2013 eğitim-öğretim yılında 1., 2., 3., ve 4.sınıfta öğrenim gören 272 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veriler açık uçlu anket yoluyla toplanmıştır. Ankette katılımcılardan "Rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü mezunları...'ya benzer, çünkü..." cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Bu kapsamda, üniversite öğrencilerinin geliştirdikleri metaforların analiz edilmesi süreci: (1) metaforların adlandırılması (2) metaforların tasnif edilmesi (3) kategori geliştirme (4) geçerlik ve güvenirliği sağlama (5) verileri bilgisayar ortamına aktarma olmak üzere beş aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, katılımcılar rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü mezunları kavramına ilişkin 89 adet geçerli metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri açısından değerlendirilerek 12 farklı kategori altında toplanmıştır.
The Investigation of Students Perception about their Profession by Metaphonic Analysis
In this study, it is aimed to study the Guidance and Counseling Department students' perceptions of their profession via metaphor. In the research, one of the case study patterns, an embedded single-case design was used. The participants in this study included 272 students from Guidance and Counseling Department in the Atatürk University, Turkey. Data were collected by open ended survey method. Participants were asked to complete the sentence of "Graduate from the Department of Guidance and Counseling is like..., because...". Data were analysed by using content analysis method. Within this framework, the metaphors developed by university students of the department of guidance and counseling were analysed and commented in five steps: (1) naming metaphors (2) classification of metaphors (3) developing categories (4) conducting validity and reliability and (5) transferring datas on computer system. According to the results, overall, participants produced 89 valid metaphors about their professions. Regarding to these metaphorical images, 12 conceptual categories were identified.
___
- Altıntaş, E. (2011). Psikolojik danışma ve rehberlik. G. Can (Ed.). Çağdaş eğitim sisteminde öğrenci kişilik hizmetleri ve rehberlik (ss.1-27). Ankara: Pegem Akademi.
- Altun, T. ve Camadan, F. (2013). Rehber öğretmenlerin rehber öğretmen (psikolojik danışman) kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 883-918.
- Bakırcıoğlu, R. (2005). İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimde rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Dilekmen, M. (2011). Psikolojik danışma ve rehberlik. G. Can (Ed.), rehberliğin başlıca türleri (ss.29- 48).Ankara: Pegem Akademi.
- Doğan, S. (2000). The historical development of counseling in Turkey. International Journal for the Advancement of Counsling, 22.
- Doğan, S. (2000). Türkiye'de psikolojik danışma ve rehberliğin durumu ve geleceğe ilişkin yönelimler. Eğitim ve Bilim, 118, 3-8.
- Egan, G. (2011). Psikolojik danışma becerileri (Çev. Ö. Yüksel). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Ekşi, F. (2012). Kişilerarası ilişkiler: psikolojik danışmanlık ve halkla ilişkiler öğrencilerinin karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
- Hackney, H. ve Cormıer, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri psikolojik yardım süreci el kitabı. (Çev. T. Ergene, S. Aydemir Sevim). Ankara: Mentis Yayınları.
- Kepçeoğlu, M. (2004). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınevi.
- Kuzgun, Y. (2006). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Meb (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği. İnternetten 25 Haziran 2013'de www.meb.gov.tr adresinden alınmıştır.
- Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook.. Newbury Park: Sage Publications, CA.
- Miller, I. S. (1987). Some comments on the utility of metaphors for educational theory and practice. Educational theory, 37(3).
- Özabacı, N., İşmen, E., ve Yıldız, A. (2004). Psikolojik danışmanların ideal özellikleri ile yılgınlık düzeylerinin karşılaştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(1), 8-25.
- Özabacı, N. (2010). Öğretmen ve öğretmen adayları için rehberlik. E. İ. Gazioğlu, Ş. .l İlgar (Ed.), Rehberlikte hizmet türleri (ss.43-73). Ankara: Pegem Akademi.
- Özder, H., Konedralı, G. ve Zeki-Perkan, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275.
- Özgün, M. S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının kişilik özellikleri ile mesleki yetkinlik beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Özyürek, R. (2009). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarını ve öğrencilere sağlanan süpervizyon olanakları: Ulusal bir tarama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(32).
- Paskal, K. (2001). İlköğretim okulu müdürlerinin bu okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin görevleri ve rehberlik hizmetleri ile ilgili bilinçlilik düzeyleri.[Abstracts]. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Pişkin, M. (1989). Orta dereceli okullarda görevli, yönetici, öğretmen ve danışmanların ideal ve gerçek danışmanlık görev algıları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Polat, C. (2007). İlköğretim okulları sekizinci sınıf öğrencilerinin okul psikolojik danışma ve rehberlik servisinden yararlanma düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Poyraz, C. (2007). Orta dereceli okullarda yürütülen rehberlik hizmetleri üzerine bir çalışma. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Saban, A.(2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zininsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Saban, A., Kocbeker, B. N. ve Saban, A. (2007). Prospective teachers' conceptions of teaching and learning revealed through metaphor analysis. Learning and Instruction, 17,123-139.
- Tan, H. ve Baloğlu, M. (2011). Psikolojik danışma ve rehberlik teori ve uygulama. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Ünaldı-Eser, Ü. ve Alaz, A. (2008). Coğrafya öğretmenliğinde okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 1-13.
- Ünal, A. ve Ünal, E. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin rehber öğretmeni algılamalarına ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 920-945.
- Voltan-Acar, N.(2010). İnsan ilişkileri iletişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Yeşilyaprak, B. (2009). The development of the field of psychological counseling and guidance in Turkey: Recent advances and future prospects. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 1(42).
- Yeşilyaprak, B. (2011). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yiyit, F. (2001). Okul psikolojik danışmanlarının yetkinlik beklentilerini ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Yüksel, K., Diken, İ.H., Aksoy, V. ve Karaaslan, Ö. (2012). Rehber öğretmen adaylarının özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz-yeterlik algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 137-148.