4MAT Öğretim Sistem Modeli'nin Çevre Eğitimine Uygulanması

4MAT sisteminin iki önemli öncülü bulunmaktadır: (1) İnsanların temel öğrenme stilleri ve yarıküresel (Sağ-mod/sol-mod) işlem yapma tercihleri vardır; (2) Bu tercihleri öğretmek için sistematik bir çerçevede çoklu eğitsel stratejileri tasarımlama ve kullanma öğretme-öğrenmeyi geliştirebilir. Programı ve öğretimi öğrencilerin ihtiyaçlarına göre düzenlemeye dönük öğrenci merkezli bir model olan 4MAT, öğretmenlere sistematik bir döngü içinde verilen öğrenme etkinliklerini tasarımlamaları için bir çerçeve oluşturmaktadır. Bu döngünün her bir çeyreğindeki temel özelliklerin incelenmesiyle, öğretmen ve öğrencilerin rol değişimleri ortaya çıkmaktadır. Her bir çeyreğin farklı bir vurgusu bulunmaktadır. Birinci çeyreğin vurgusu, anlamın ya da öğrenilecek içeriğin öğrenenin yakın çevresindeki yaşantılarla nasıl ilişkilendirileceği ile ilgilidir. İkinci çeyreğin vurgusu, bütünleştirilmiş bir yaklaşımla program, içerik ve eğitimin önemine odaklanmaktadır. Üçüncü çeyrek, öğrenmenin hem okulda hem de okul dışında öğrenene sağladığı kolaylıkları belirlemekte ve öğrenmenin transfer edilebilirliği üzerine odaklanmaktadır. Dördüncü çeyrek ise, yaratıcılığı öğrenenin yeni ve orijinal yollarla özgün öğrenmeye nasıl katkıda bulunduğunu vurgulamaktadır.Çevre eğitimi, insan, onun sahip olduğu kültürler ve biyofıziksel çevreler arasındaki karşılıklı ilişkileri algılamak ve farkında olmak için gerekli beceri ve tutumların geliştirilmesinde kavramlara açıklık getirme ve değerleri kabul etme sürecidir. Çevre eğitimi aynı zamanda çevre kalitesini ilgilendiren meseleler hakkında bir davranış biçiminin formüle edilmesini ve karar vererek uygulamaya konulmasını da gerektirir. Çevre eğitimi mümkün olduğu kadar çok birinci elden yaşantı üzerine kurulmuştur. Şöyle ki, geleneksel sınıfların sınırlarının dışına çıkma düşüncesi, çevre yaklaşımında iyice kökleşmiştir. İyi çevre eğitimi, öğrencileri daha geniş bir kavramaya yönelik olarak doğrudan algılama ve yaşantıların ötesine götürebilmelidir. Öğrencilerin kapasitelerini fıkra türünden ve belirli olayların ötesine taşıyarak geliştirebilmelidir. Hiç birşey şansa bırakılmamalıdır. Okul programlarındaki birçok konu ve özellik, insan ve çevresi arasındaki etkileşimle ilgili meseleleri ele almaktadır. Çevre eğitiminin önemi, duyarsız olduğumuz ya da çok az duyarlı olduğumuz problemlerin neden ve sonuçları konusunda bizleri duyarlı hale getirmesinden kaynaklanmaktadır.

___

  • Bayraktar Ş., (1999). Türkiye'de Ortöğretim Düzeyinde Fen Bilimleri Öğrenci Başarısındaki Cinsiyete Dayalı Farklılıklar, YÖK Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme projesi Hizmet öncesi öğretmen eğitimi, Ankara.
  • Ergin Ö., (1997). Kadın ve bilim, Bilim ve teknik, Mayıs-sayı 354.
  • Haggerty S. M., (1995). Gender and teacher development: issues of power and culture, International journal of Science Education, vol.17, no.1, 1-15.
  • Jovanovic J. and Dreves C., (1995). Math, science, and girls: Can we close the gender gap? In Todd, C.M. (Ed.)., *School-age connections*, 5(2), Urbana, IL: University of Illinois Cooperative Extension Service.
  • Kelly A., (1987). Science for Girls, Open University Press, Miton Keynes.
  • Koç. N., (1978). Liselerde Öğrencilerin Akademik Başarılarının Değerlendirilmesi Uygulamalarının Etkinliğine İlişkin Bir Araştırma. Eğitim ve Bilim. 14,1978. 28-36. 15,1978. 17-26. (Doktora tezi 1977; Ankara: Eğitim Fakültesi yay. 1981)
  • Parkinson J., (1994). The effective teaching of secondary science Longman Publishing, New York
  • Schwedes H..http://www.physik.unibremen.de/physics.education/schwedes/text/bellater.htm (accessed on 08.05.2003)
  • YÖK, (1996). Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme projesi Hizmet öncesi öğretmen eğitimi, Biyoloji Öğretimi, Ankara.