İlker COŞKUN, Ebru CANAKCİ, Zübeyir CEBECİ

Sağlık çalışanlarının Covid-19 pandemisi sürecinde beslenme alışkanlıkları ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi: on-line anket çalışması

Amaç: Sağlık çalışanları, pandemiden hem bir sağlık çalışanı olarak hem de toplumun bir bireyi olarak fazlasıylaetkilenmiş, rutin yaşam şekli ve alışkanlıklarının dışına normal bireylere göre daha fazla çıkmıştır. Pandemisürecinde yoğun, düzensiz, stresli çalışma temposu, beslenmeye olan ihtiyacı artırırken bir taraftan da rutinbeslenme alışkanlıklarını bozmuştur. Bu anket çalışması ile sağlık çalışanlarının Covid-19 pandemisi sürecindebeslenme alışkanlıkları, etkileyen faktörlerin ve sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve yöntem: Çalışmamız için 49 soruluk anket hazırlanmıştır. 01/06/2020 tarihi ile 01/01/2021 tarihleriarasında sürdürülmüştür. Google formlar üzerinden anket soruları hazırlanmış ve mail yoluyla sağlık çalışanlarınagönderilmiştir. Katılımcıların öğün sayısı, pandemi sürecinde kilo alıp almadıkları, Covid-19’dan koruduğunainanılan besinler, pandemi döneminde kullanılan besin takviyeleri ve takviye kullanma sebebi gibi kişisel bilgilereyönelik çoktan seçmeli sorular sorulmuştur. İkinci kategorideki sorular ise; daha çok sağlık çalışanlarınınpandemi döneminde beslenme ve yaşam tarzındaki değişikliklerle ilgili soruları içermektedir. ‘‘Öğün sayımarttı’’, ‘‘su tüketimim arttı’’, ‘‘gece yeme davranışım gelişti’’, ‘‘uyku düzenim bozuldu’’, ‘‘pandemi sürecindekilo aldım’’, ‘‘daha çok sigara içiyorum’’, ‘‘daha çok çay-kahve içiyorum’’, ‘‘egzersiz yapmaya çalışıyorum’’ gibimaddelerden oluşan sorular yer almaktadır. Cevaplar 3’lü likert skalası (katılıyorum, kararsızım, katılmıyorum)ile elde edilmiştir.Bulgular: Pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının kilo artışı yaşadıkları tespit edildi. Sağlık çalışanlarının, ağırlıkortalamasının ve VKİ ortalamasının istatistiksel olarak anlamlı artış gösterdiği belirlendi (p<0.01). Katılımcılarınpandemi sürecinde öğün sayısında artış olduğu tespit edildi (p<0.001). Katılımcıların çok büyük çoğunluğununvitamin ve mineral takviyesi aldığı tespit edildi.Sonuç: Sağlık çalışanlarının pandemi süresince ek mineral ve vitamin takviyesi aldıkları, öğün sayısınıartırdıkları ve kilo artışı yaşadıklarını tespit ettik. Bu sebeple sağlık çalışanlarına pandemi sürecinde, besleyicideğeri yüksek, sağlıklı ara öğünler verilmesi gerekmektedir. Sağlık yönetici ve idarecileri tarafından, özelliklepandemi gibi olağanüstü durumlarda yoğun, düzensiz ve stresli çalışma koşullarına maruz kalan ve yüksekrisk grubunda ki sağlık çalışanları için sağlıklı beslenme programını içeren bir yönetim ve organizasyon planıoluşturulabilir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, pandemik süreç, beslenme alışkanlıkları, sağlık çalışanları, vitamin mineral takviyesi

Evaluation of nutritional habits and affecting factors of health care professionals during the Covid-19 pandemic stage: on-line survey study

Purpose: Health workers have been greatly affected by the pandemic, both as a health worker and as amember of the society, and have gone out of their routine lifestyle and habits more than normal individuals. Inthe pandemic stage; intense, irregular and stressful work pace also disrupted the routine eating habits whileincreasing the need for nutrition. With this survey study, it is aimed to evaluate the nutritional habits, affectingfactors and results of healthcare professionals during the Covid-19 pandemic stage.Materials and methods: For our study a questionnaire of 49 questions was prepared. It was continued between01/06/2020 and 01/01/2021. Questionnaires were prepared on Google forms and sent to healthcare professionalsvia e-mail. Multiple-choice questions were asked about personal information such as the number of meals,whether they gained weight during the pandemic stage, foods believed to protect from Covid-19, nutritionalsupplements used during the pandemic period, and the reason for using supplements. The questions in thesecond category are; it mostly includes questions about changes in dietary and lifestyle of health workers duringthe pandemic period. It includes questions such as: ‘‘My meal count has increased’’, ‘‘My water consumption hasincreased’’, ‘‘My night eating behavior has improved’’, ‘‘My sleep pattern has been disrupted’’, ‘‘I gained weightduring the pandemic’’, ‘‘I smoke more’’, ‘‘I drink more tea and coffee’’, ‘‘I try to exercise’’. The answers wereobtained with a 3-point Likert scale (agree, undecided, disagree).Results: It was determined that health workers experienced weight gain during the pandemic stage. It wasdetermined that the average weight and average BMI of health professionals showed a statistically significantincrease (p<0.01). It was noticed that the participants had an increase in the number of meals during thepandemic stage (p<0.001). It was noticed that the vast majority of the participants took vitamin and mineralsupplements.Conclusion: We found that healthcare workers took additional mineral and vitamin supplements, increasedthe number of meals, and experienced weight gain during the pandemic. Because of this, health workersshould be given healthy snacks with high nutritional value during the pandemic stage. By health managersand administrators; a management and organizational plan including a healthy nutrition program especially inextraordinary situations such as pandemics can be created, for health workers who are exposed to intense,irregular and stressful working conditions and who are in high risk groups.

Keywords:

Covid-19, pandemic process, nutritional habits, healthcare workers, vitamin mineral supplement,

PDF

___

1. World Health Organization. Nutrition advice for adults during the COVID-19 outbreak. Available at: http://www.emro.who.int/nutrition/nutrition-infocus/nutrition-advice-for adults-during-the-covid-19-outbreak.html. Accessed September 16, 2020
2. Türkiye Diyetisyenler Derneği. COVID-19 beslenme önerileri. Available at: http://www.tdd.org.tr/index.php/duyurular/69-covid-19-beslenme-onerileri. Accessed September 16, 2020
3. Food and Agriculture Organization. Maintaining a healthy diet during the COVID-19 pandemic. Available at: http://www.fao.org/documents/card/en/c/ca8380en/. Accessed September 16, 2020
4. Di Renzo L, Gualtieri P, Pivari F, et al. Eating habits and lifestyle changes during COVID-19 lockdown: an Italian survey. J Transl Med 2020;18:229. https://doi.org/10.1186/s12967-020-02399-5
5. Ammar A, Brach M, Trabelsi K, et al. Effects of COVID-19 home confinement on eating behaviour and physical activity: results of the ECLB-COVID19 international online survey. Nutrients 2020;12:1583. https://doi.org/10.3390/nu12061583
6. Scarmozzino F, Visioli F. Covid-19 and the subsequent lockdown modified dietary habits of almost half the population in an Italian sample. Foods 2020;9:675. https://doi.org/10.3390/foods9050675
7. Sethi BA, Sethi A, Ali S, Aamir HS. Impact of Coronavirus disease (COVID-19) pandemic on health professionals. Pak J Med Sci 2020;36:6-11. https://doi.org/10.12669/pjms.36.COVID19-S4.2779
8. Rajakaruna SJ, Liu WB, Ding YB, Cao GW. Strategy and technology to prevent hospital-acquired infections: lessons from SARS, Ebola, and MERS in Asia and West Africa. Mil Med Res 2017;4:32. https://doi.org/10.1186/s40779-017-0142-5
9. Chowell G, Abdirizak F, Lee S, et al. Transmission characteristics of MERS and SARS in the healthcare setting: a comparative study. BMC Med 2015;13:210. https://doi.org/10.1186/s12916-015-0450-0
10. Afshin A, Sur PJ, Fay KA, et al. Health effects of dietary risks in 195 countries, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet 2019;393:1958-1972. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(19)30041-8
11. Serin Y, Şanlıer N. Duygusal yeme, besin alımını etkileyen faktörler ve temel hemşirelik yaklaşımları. J Psychiatr Nurs 2018;9:135-146. https://doi.org/10.14744/phd.2018.23600
12. Moynihan AB, Van Tilburg WA, Igou ER, Wisman A, Donnelly AE, Mulcaire JB. Eaten up by boredom: consuming food to escape awareness of the bored self. Front Psychol 2015;6:369. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.00369
13. Gençalp DK. Evaluation of dietary habits and physical activity status of first and emergency aid students in COVID-19 outbreak period. Journal of Paramedic and Emergency Health Services 2020;1:1-15.
14. Akyol P, Çelik A. Investigation of nutrition habits of first and emergency aid students during the Covid-19 outbreak period. Turkish Studies 2020;15:25-37. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44386
15. Ünal E, Özdemir A, Kaçan CY. Impact of the Covid-19 pandemic on feeding and hygiene habits of nursing students. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2020;46:305-311. https://doi.org/10.32708/uutfd.791891
16. Zhang L, Liu Y. Potential interventions for novel coronavirus in China: a systematic review. J Med Virol 2020;92:479-490. https://doi.org/10.1002/jmv.25707
17. Maggini S, Pierre A, Calder PC. Immune function and micronutrient requirements change over the life course. Nutrients 2018;10:1531. https://doi.org/10.3390/nu10101531
18. James PT, Ali Z, Armitage AE, et al. The role of nutrition in COVID-19 susceptibility and severity of disease: a systematic review. J Nutr 2021;151:1854-1878. https://doi.org/10.1093/jn/nxab059
19. World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19): Food safety and nutrition 2020. Available at: https://www.who.int/news-room/questionsand-answers/item/coronavirus-disease-covid19-food-safety-and-nutrition. Accessed September July 20,2022
20. Ural B, Karakuş S, Yıldırım EB, Akyüz EY. How has the COVID-19 pandemic affected dietary supplement use in young adults? J Health Pro Res 2022;4:126-132. https://doi.org/10.57224/jhpr.1155629