AMAÇ: Dalak, bir immün ve hematopoietik sistem organıdır ve yoğun hücresel etkileşimleri içerir. Hücresel ilişkilerde (hücre-hücre ve hücre-matriks) hücre yüzeyi ve hücre dışı alan karbohidratlarının önemi vardır. Dalak, toksik ajanlardan etkilenen bir organdır. Başlıca flavonoid bileşikleri içeren Crataegus (alıç) türlerinin, antioksidan, kalp koruyucu, antiinflamatuvar ve antikarsinojenik etkileri vardır. Bu çalışmada, Crataegus aroniavar. dentata Browicz ekstraktının dalak üzerine etkileri ışık mikroskobu ile araştırılmıştır.YÖNTEMLER: Bitkinin %1’lik ekstraktı 6 hafta süresince sıçanlara oral olarak verilmiştir. Süre sonunda,dokular fikse edilmiş ve doku takibi yapılarak parafine gömülmüştür. 5 μm’lik kesitler, histomorfoloji için Hematoksilen-Eosin ve Periyodik asit-şift, hemosiderin için Perls’in Prusya mavisi boyalarıyla boyanmıştır. Lektin histokimya için, frozen kesitlere 3 digoksijenin işaretli lektin; galaktoz (1→3) N-asetilgalaktozamin’e [Galβ(1→3)GalNAc] spesifik olan peanut agglutinin (PNA), galaktoza α(2→3) bağlı sialik asitleri tanıyan Maackia amurensis leucoagglutinin (MAL), uç mannoz gruplarını tanıyan Galanthus nivalis agglutinin (GNA) uygulanmıştır.BULGULAR: Genel olarak, dalak histomorfolojisi ve makrofajlardaki hemosiderin birikimi, kontrol ve deney gruplarında benzerlik göstermiştir. Lektinler, her iki grupta bazı hücrelerin sitoplazmasında ve hücre yüzeylerinde pozitif reaksiyon göstermiştir. Hücre yüzeylerinde biraz daha yoğun GNA-pozitif reaksiyon gözlenmiştir.SONUÇ: %1’lik bitki ekstraktı dalakta, bazı karbohidrat moleküllerinde ve hemosiderinde değişikliğe yol açmamıştır.

OBJECTIVE: Spleen is an organ of immune and hematopoietic system and involves extensive cellular interactions. Cell surface and extracellular matrix carbohydrates are important in cellular interactions (cell-cell and cell-matrix). Spleen is affected by the exposure to toxic agents. Crataegus (Hawthorn) species, which contains mainly flavonoid compounds, have such effects as antioxidant, cardioprotective, antiinflammatory and anticarcinogenic.In this study, the effects of Crataegus aronia var. dentata Browicz extracts on spleen were investigated via light microscopy.METHODS: The plant extract at concentration of 1% was given orally to rats for 6 weeks. At theend of the experimental period, tissues were fixed, processed and embedded in paraffin. 5 μm sections were stained with Hematoxylin and Eosin, Periodic acid-Schiff stain for histomorphology and Perl’s Prussian blue stain for hemosiderin. For lectin histochemistry, frozen sections were treated with three digoxigenin labelled lectins; peanut agglutinin (PNA) specific for galactose (1→3) N-acetylgalactosamine [Galβ(1→3)GalNAc];Maackia amurensis leucoagglutinin (MAL) specific for sialic acidα(2→3)Galactose; Galanthus nivalis agglutinin (GNA) specific for terminal mannose residues.RESULTS: In general, the histomorphology of the spleens and the accumulation of hemosiderin in macrophages were similar for both control and experimental groups. Lectins showed positive reactions in some cell cytoplasms and on the cell surfaces of both groups. A little more intensive GNA-positive reactions were observed on thecell surfaces.CONCLUSION: The plant extract at concentration of 1% did not lead to any alterations in some carbohydrate molecules and hemosiderin in the spleen.