Annelerin tamamlayıcı beslenme hakkındaki tutum ve yaklaşımları

Amaç: Beslenme özellikle ilk bir yaş için sağlıklı büyüme ve gelişmede en önemli unsurdur. Çalışmada annelerin bebeklerini ne kadar süre sadece anne sütüyle beslediklerini, tamamlayıcı beslenmeye ne zaman başladıklarını ve tamamlayıcı beslenmeye geçişte kararlarını etkileyen faktörleri saptamak amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Çalışmaya, 12-36 ay arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Sosyal pediatri, Genel Pediatri ve diğer polikliniklerde takibe alınmış toplam 300 olgu dahil edildi. Yazılı onam formu alındıktan sonra anneler ile tek tek ve yüz yüze görüşülerek hazırlanmış anket formu dolduruldu. Bulgular: Çalışmaya 174 (%58) erkek, 126 (%42) kız olmak üzere toplam 300 çocuk dahil edildi. Olguların yaş ortalaması 22,5±7,8 ay idi. Çalışmada yer alan 293 (%97,7) bebek doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde anne sütü almıştı, fakat tek başına anne sütü ile başlama oranı %78,3 idi (n=235). Sadece anne sütü ile beslenme süresi ortalama 4±2,5 aydı. İlk 6 ayda sadece anne sütü ile beslenme oranı ise %47,7 idi. Annelerin ilk 24 saat içinde anne sütü verme eğilimi yüksek iken, sadece anne sütü verme oranı yeterli düzeyde değildi. Anne sütüne ek olarak doğumda formül mamaların da yüksek düzeyde verildiği gözlendi. Toplam anne sütü alma süresi 14±7,8 ay, tamamlayıcı beslenmeye başlama yaş ortalaması ise 5,6±1,2 aydı ve %29,3'üne 6. aydan önce tamamlayıcı beslenme başlanmıştı. Annelere 6. aydan önce niçin tamamlayıcı beslenmeye başladıkları sorulduğunda, en yaygın cevap “Tattırmak amaçlı” (%37,5) idi. Sonuç: Çalışmamız annelerin anne sütü konusunda istekli olduklarını fakat çeşitli faktörler nedeni ile farklı beslenme şekillerini denediklerini göstermiştir. Ayrıca erken başlangıçlı tamamlayıcı beslenmeye geçiş oranının Türkiye ortalamasına göre yüksek olduğu ve doğru zamanda uygun tamamlayıcı beslenmeye geçiş ile ilgili eksiklikler olduğu saptanmıştır. Anne eğitiminin doğumdan önce ve sonrasında da devam edilmesi, beslenme konusunda annelerin bilgi düzeylerinin arttırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

anne sütü, bebek, tamamlayıcı beslenme, beslenme

Approaches and attitudes of mothers about complementary feeding

Keywords:

Breast milk, infant, complementary feeding, nutrition,

PDF

___

1. Pérez Lizaur AB. Complementary Feeding. Gac Med Mex 2011;147:39-45.
2. PAHO. Guiding principles for complementary feeding of the breastfed child. Washington: Pan American Health Organization, World Health Organization, 2003. Available from: http://www.who.int/child_adolescent_health/documents/a85622/en/index.html 3. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018 [Internet]. Available at: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
4. WBTi Evaluation Report-2020 Launched Webinar's Video-Recording on Launch of WBTi Evaluation Report 2020, June 12,2020. Available at: https://www.worldbreastfeedingtrends.org/article/wbti-evaluation-report-2020-launched
5. Lande B, Andersen LF, Baerug A, et al. Infant feeding practices and associated factors in the first six months of life: The Norwegian infant nutrition survey. Acta Paediatr 2007;92:152–161. https://doi: 10.1111/j.1651-2227.2003.tb00519.x.
6. Aydın A. Anne Eğitim Düzeyi ve Bebek Dostu Hastane Uygulamasının Altı Ay Tek Başına Anne Sütü Kullanımı Üzerine Etkileri. Ege Pediatr Bülteni. 2009;16:71–78.
7. Ünsal H, Atlihan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eǧilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hast Derg 2005;48:226–233.
8. Fewtrell M, Bronsky J, Campoy C, et al. Complementary Feeding. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2017;64:119–132. https:// doi: 10.1097/MPG.0000000000001454.
9. WHO | Complementary feeding of young children in developing countries. WHO [Internet]. 2014 [cited 2017 May 28]; Available from: http://www.who.int/nutrition/publications/infantfeeding/WHO_NUT_98.1/en
10. American Academy of Pediatrics, Kleinman RE, Greer FR. Pediatric nutrition: Policy of the American Academy of Pediatrics [cited 2017 Jun 11]. 1477 p. Available from: https://shop.aap.org/pediatric-nutrition-7th-edition-ebook/
11. Bolling K, Grant C, Hamlyn B, Thornton A. Infant feeding survey 2005. 20071-20. Date accessed: 06.09.16. Available at: http://www.hscic.gov.uk/catalogue/PUB00619/ infa-feed-serv-2005-rep.pdf
12. Koletzko B, Dokoupil K, Reitmayr S, Weimert-Harendza B, Keller E. Dietary fat intakes in infants and primary school children in Germany. Am J Clin Nutr 2000;72:1392–1400. https:// doi: 10.1093/ajcn/72.5.1392s.
13. Köksal E, Yalçın SS, Pekcan G, Özbaş S, Tezel B, Köse MR. Complementary Feeding Practices of Children Aged 12 – 23 Months in Turkey. 2015;23:149–154. https:// doi. 10.21101/cejph.a3988
14. Ünalan PC, Akgün T, Çiftçili S, Boler İ, Akman M. Bebek dostu bir ana çocuk sağlığı merkezinden hizmet alan anneler neden bebeklerine erken ek gıda vermeye başlıyor? Türk Pediatr Arşivi 2008;43:59–64.
15. Karkee R, Lee AH, Khanal V, Binns CW. Infant feeding information, attitudes and practic: A longitudinal survey in central Nepal. Int Breastfeed J 2014;9:1–5. https:// doi: 10.1186/1746-4358-9-14
16. Schiess S, Grote V, Scaglioni S, Luque V, Martin F, Stolarczyk A, et al. Introduction of Complementary Feeding in 5 European Countries. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2010;50:92–100. https://doi: 10.1097/MPG.0b013e31819f1ddc
17. Battaloğlu B İnanç. 15-49 yaş arası annelerin anne sütü ile ilgili uygulamaları ve etki eden faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2013;1:51–56.
18. Kaya Z, Yiğit Ö, Erol M, Gayret ÖB. Altı-Yirmi Dört Ay Arası Yaş Grubunda Beslenmeyle İlgili Anne ve Babaların Bilgi ve Deneyimlerinin Değerlendirilmesi. Med Bull Haseki 2016;54:70-75.