Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme ve Türkiye’de Kadının Bütçedeki Yeri
Bütçe, devletlerin kamu gelirlerini ne şekilde harcadıklarını ve harcama önceliklerinin ne olduğunu gösteren, bununla beraber ülkenin yönetim anlayışı, gelişmişlik düzeyi, gelir dağılımı gibi konularda önemli ipucu niteliğinde bilgiler içeren bir belgedir. Gerçekleşmesi öngörülen gelir ve gider tahminlerini içeren bir cetvel niteliğindeki bütçenin, en önemli işlevlerinden biri de çağdaş işlevleridir. Diğer bir ifade ile bölgelerarası, şehirlerarası ve vatandaşlar arası gelirin yeniden dağılımını sağlayarak fırsat eşitliği yaratmaktır. Kadın ve erkek arasında fırsat eşitliğinin çokça konuşulduğu son yıllarda cinsiyete duyarlı bütçeleme yaklaşımı da güncelliğini koruyarak yeni uygulamalar ile gelişmiş ekonomi politikalarında yerini bulmaktadır. Türkiye’de de son yıllarda bu doğrultuda uygulamaya konulan birçok düzenleme mevcuttur. Bu çerçevede ülkemizde, “Kadın Statü Genel Müdürlüğü”, “Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” gibi kuruluşlar kurulmuş olup bu kurumlar tarafından araştırmalar yapılarak önemli stratejik eylem planları hazırlanmaktadır. Diğer taraftan cinsiyet eşitsizliğinin azaltılması konusunda, kadınlara yönelik girişimcilik destekleri, yerel yönetimler tarafından uygulanan sosyal ve sportif faaliyetler günümüzde olumlu gelişmeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu uygulamaların ve kadına fırsat eşitliği yaratmaya yönelik kamu harcamalarının yeterli düzeyde olmadığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:
Devlet Bütçesi, Bütçe, Cinsiyete Duyarlı Bütçe, Kamu Harcamaları
Gender Sensitive Budgeting and The Place of Women in the Budget in Turkey
The budget is a document that shows how states spend their public revenues and what their spending priorities are, along with important information about the country's understanding of governance, level of development and distribution of income. One of the most important functions of the budget, which is a ruler that includes the projected income and expenditure estimations, is its contemporary functions. In other words, creating equality of opportunity by ensuring the redistribution of income between interregional, inter urban and inter citizen. In recent years, where equality of opportunity has been widely talked about between men and women, the approach of gender sensitive budgeting has also been gaining its place in new practices and improved economic policies. Turkey has in recent years many regulations implemented in this direction. Within this framework, organizations such as the “General Directorate of women's status” and the “Equal Opportunities Commission for men and women” have been established in our country and important strategic action plans have been prepared by these institutions. On the other hand, entrepreneurship support for women and social and sporting activities implemented by local governments in reducing gender inequality are today seen as positive developments. However, it can be said that these practices and public expenditures to create equal opportunities for women are not sufficient.
Keywords:
State Budget, Budget, Gender Sensitive Budget, Public Spending,
___
- Ayas I., (2016), Cinsiyete Duyarlı Bütçelemenin Toplumsal Kabul Edilebilirliği: Marmara Bölgesi Alan Araştırması, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:11, s.18
- Edizdoğan N, Çetinkaya Ö., (2016), Kamu Bütçesi, Ekin Yayınevi, 7. Baskı, Bursa, s.2
- Ergen Z., Durak B., (2017),Bütçeleme Anlayışında Yeni Bir Yaklaşım: Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, Sosyal Ve Beşeri Bilimleri Dergisi, Cilt 9, Sayı 2
- Erkan B, Şentürk M, Akbaş Y. E., Paksoy S., (2012), Dünyada Ve Türkiye’de Sosyal Bütçeleme (Cinsiyete Duyarlı Bütçe) Yaklaşımı, International Journal of Economic and Administrative Studies, Sayı:9, s.87
- Güngör G., Şahpaz K. İ., (2012), Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme’nin (TCDB) Önemi: Türkiye Ve Çeşitli Ülke Uygulamaları, Kadın, Kriz ve Kritik” isimli konferansta sunulan özet bildirinin genişletilmiş tam metin hali, s.183
- Tepekule U, Özcan P. M, Kayalıdere Gül, (2016), Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Türkiye Örneği, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 7
- Tügen K, Özen A, (2008), Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Anlayışı, Maliye Dergisi, Sayı:154
- http://www.skb.gov.tr/toplumsal-cinsiyete-duyarli-butceleme-tcdb-kavrami-gelisimi-s27424k/, Erişim:19.10.2019
- http://www.skb.gov.tr/toplumsal-cinsiyete-duyarli-butceleme-tcdb-kavrami-gelisimi-s27424k/, Erişim:19.10.2019
- https://eige.europa.eu/gender-mainstreaming/methods-tools/gender-budgeting, Erişim:17.10.2019
- https://ekonomihukuk.com/maliye/devlet-butcesi/, Erişim:19.10.2019
- https://komisyon.tbmm.gov.tr/komisyon_index.php?pKomKod=865, 17.10.2019
- https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/kefek_but_rpr.pdf, Erişim:17.10.2019
- 5018 Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi