19 Numaralı Şer'iye Siciline Göre Kırşehir'de Aile

Osmanlı Devleti’nin sosyo-ekonomik yapısını anlayabilmek için şer’iye sicillerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Toplumsal meselelerle alakalı pek çok konu, sicillere bakılarak aydınlatılmaktadır. Kadılar tarafından tutulmuş olan bu mahkeme kayıtları, toplumsal hayatın aydınlatılmasında temel kaynaklardandır. Tanzimat döneminden sonra kurulan Nizamiye Mahkemeleri ile birlikte şer’i mahkemelerde de yapısal değişimler yaşanmıştır. Bu durum şer’iye sicillerinin muhtevasını da etkilemiş ve dava çeşitliliğini azaltmıştır. Tanzimat döneminden sonra kadıların elindeki birçok yetki alınarak, başka memurlara ve kurumlara aktarılmış; ardından sicil defterleri zengin muhtevasını kaybetmiştir. 1914 yılından itibaren şer’iye mahkemeleri Adliye Nezareti’ne bağlanmış, Temyiz Mahkemesi’nde şer’iye adı ile yeni bir daire teşkil olunmuş ve 20. yüzyılın başlarına kadar ise düzenli şekilde kayıtlar tutulmaya devam edilmiştir. Bu dönemden itibaren şer’iye sicillerinde hüccet, ilam, tereke ve enkiha alanlarına dair verilere yer verilmiştir. 19 numaralı sicil defterindeki tereke kayıtarından yola çıkarak Kırşehir ailesi ve evlilik kurumu, aileye ilişkin sayısal veriler, ailenin ekonomik durumu ve dönemde kullanılan eşyalar, ailenin yaşadığı yerleşke ve mekanlar aktarılmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Kırşehir, Aile, Tereke

Family in Kırşehir According to 19th Sharia Register

In order to understand the socio-economic structure of the Ottoman Empire, Sharia registers should be evaluated. Many issiues related to social issues are clarified by looking at the registers. These court registers, which were kept by the Kadi, are the main sources of illumination of social life. Along with the Nizamiye Courts established after the Tanzimat period, structural changes have also taken place in the Sharia Courts. This also affected the content of the Sharia registers and reduced the variety of cases. After the Tanzimat period, many authorities were taken by the judges and transferred to other officers and institutions; then the registers lost their rich content. Beginning in 1914, the courts of the Sharia were connected to the Judicial Office, a new department was established with the name of şer’iye in the court of appeal and records were kept regularly until the beginning of the 20th century. Since this period, data on hüccet, ilam, tereke and enkiha areas have been included in the registers. It has been tried to be transferred from the books numbered 19: Kırşehir family and marriage instution, numerical data about the family, the economic situaiton of the family and the goods used in the period, the camps and places where the family lived

Keywords:

Ottoman Empire, Kırşehir, Family, Heritage,

PDF

___

AKGÜNDÜZ, Ahmet, “İslam Hukukunun Osmanlı Devleti’ne Tatbiki: Şer’iye Mahkemeleri ve Şer’iye Sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, S: 14, 2009.
AKGÜNDÜZ, Ahmet, Şer’iye Sicilleri Mahiyeti, Toplu Kataloğu ve Seçme Hükümleri, C. I, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1980.
ALTAN, Mehmet, İPÇİOĞLU, Mehmet, “Şeriye Sicil Kayıtlarına Göre 1748-1749 Yıllarında Konya’da Aile”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21/2009.
DİNÇ, Güven, “Şeriye Sicillerine Göre XIX. Yüzyıl Ortalarında Antalya’da Ailenin Sosyo-Ekonomik Durumu”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Dergisi, V: 17, No. XVII, 2015.
FAROQHİ, Suraiya, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam Ortaçağdan Yirminci Yüzyıla, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2005.
GÜNDÜZ, Ahmet, “Salnamelere Göre Kırşehir Sancağı Hakkında Bilgiler (1873-1910) (Coğrafyası, Tarihi, Nüfusu, Nahiye ve Kazaları)”, Turkish Studies, V: 7/3, Ankara 2012.
İPÇİOĞLU, Mehmet, “Şeriye Sicil Kayıtlarına Göre 1748-1749 Yıllarında Konya’da Aile”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21/2009.
KÜÇÜKTİRYAKİ, Ahmet Yasin, “Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Sonrası Aile Hukuku Alanındaki Gelişmeler ve Hukuk-i Aile Kararnamesi”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2014/2, C. 13, S: 26.
ORTAYLI, İlber, Osmanlı Toplumunda Aile, Pan Yayıncılık, İstanbul 2001.
ÖZKİRAZ, Ahmet, İŞÇİ BAŞ, Gül, “Osmanlı’dan Günümüze Türk Toplumunda Aile Yapısı ve Boşanma”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30): 87-95, 2016.
SAMİ, Şemseddin, Kamus-i Türki, Çağrı Yayınları, İstanbul 1996.
SAMİ, Şemseddin, Kamusu’l-Alam Tarih ve Coğrafya Lugatı, C. V, Mihran Matbaası, İstanbul 1314.
TABAKOĞLU, Ahmet, Osmanlı’da Çok Evlilik, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. I, Türkiye Cumhuriyeti Aile Araştırmaları Kurumu Yayınları, Ankara 1992.
UBİCİNİ, M. A., Osmanlı’da Modernleşme Sancısı, Timaş Yayınları, 1998.
UĞUR, Yunus, “Şeriye Sicilleri”, TDVİA, C. 39, 1999.