Osmanlı Kroniklerinin Işığında Bosna’nın Fethi

Fatih Sultan Mehmed, eski bir Türk geleneği olan cihan hakimiyeti fikri doğrultusunda Hıristiyan ve İslam dünyasını hakimiyeti altında toplamayı ve cihan devleti kurmayı amaçlamıştı. İstanbul’u fethederek devletini imparatorluk payesine çıkaran Sultan Mehmed ilk olarak burası üzerinde hak iddia edebilecek unsurları ortadan kaldırmayı ve burayı büyük, zengin bir merkez haline getirmeyi hedeflemişti. Ayrıca onun bir diğer siyaseti de Anadolu ve Rumeli’de bağlı beylikler sistemini bırakarak doğrudan ilhak suretiyle merkeziyetçi bir imparatorluk kurmaktı. Nitekim Balkan yarımadası Osmanlı Devleti’ne batıdan gelebilecek olan tehlikeler için kontrol altında tutulması gereken bir bölge aynı zamanda Türk İslam kültürünü batıya taşıyabilecekleri bir kapıydı. Bosna’nın kuşatılması da bu amaca yönelik girişimlerden biriydi. Bu araştırmada, Bosna’nın Sultan II. Mehmed döneminde fethi, Tursun Bey, Oruç Bey, İbn Kemal, Kritovulos, Neşri gibi klasik dönem Osmanlı tarih yazarlarının eserlerinin ışığında değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Bosnian conquest, Fatih Sultan Mehmed, Mahmud Pasha, Aşıkpaşazade

Conquest of Bosnia in the Light of Ottoman Chronicles

Fatih Sultan Mehmed adopted the understanding of dominance in the world which is an old Turkish tradition. Fatih Sultan’s aim was to collect both Christian and Islam civilization under his hegemony so that he can establish a global empire. Following the conquest of Istanbul, Sultan Mehmed’s first initiative was to build a great and rich center for his state that became an imperial force. Then, he wanted to abolish the factors which might lay a claim on Istanbul. Furthermore, his political agenda was to abandon the regional principalities system; and he wanted to conquest all principalities directly so that he can establish a central empire. The Balkan Peninsula was a region that should be under control against the western threats and at the same time it was a gate to transfer the Turkish-Islam civilization to the west. He followed the way of abolishing the principalities till Tuna so as to establish his dominance over the region; and he combined all Balkan Peninsula in one entity. The besieging of Bosnia was one of the initiatives towards this aim. In this research, conquest of Bosnia in the period of the Mehmet II (1480), will be evaluated through the works of classical Ottoman history writers such as Tursun Bey, Oruç Bey, İbn Kemal, Solak-Zade Mehmed Hemdemî Çelebi.

Keywords:

Bosnian conquest Fatih Sultan Mehmed, Mahmud Pasha, Aşıkpaşazade, Neşri,

PDF

___

Anonim Tevârîh-i Âl-i Osmân (From the Foundation till 892/1487), Edited by Cihan Çimen, Istanbul 2006.
Aşık Paşazade, Osmanoğullarının Tarihi, Edited by Kemal Yavuz-M.A. Yekta Saraç, Mas Matbaacılık A.Ş., İstanbul 2003.
Babinger, Franz, Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, 5th Edition, Translated by Dost Körpe, Oğlak Bilimsel Kitaplar, Istanbul 2003.
Danişmend, İ. Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Vol I, Türkiye Yayınevi, İstanbul 1971.
Hammer, J. Von, Büyük Osmanlı Tarihi, III Vol, Edited by Mümin Çevik- Erol Kılıç, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1992.
Hoca Saadettin, Tacü’t – Tevarih, Vol III, Editet by İsmet Parmaksızoğlu, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1979.
İbn Kemal, Tevarih-i Al-i Osman, VII. Volume, Edited by Şerafettin Turan, TTK Yayınları, Ankara 1991.
İnalcık, Halil, “Mehmed II”, İA, İstanbul 1957.
Konstantin Mihailoviç, Bir Yeniçerinin Hatıratı, Edited by Kemal Beydilli, Tatav Yayınları, İstanbul 2003.
Kritovulos, Tarih-i Sultan Mehmed Han-ı Sani, Translated by Muzaffer Gökman, Kitaplık Ticaret Limited Şirketi Yayınları, İstanbul 1967.
Mehmed Neşri, Kitab-ı Cihannüma Neşri Tarihi, II. Vol., Published by F. Reşit Unat-M. Altay Köymen, 3rd Edition, TTK Yayınları, Ankara 1995.
Miroğlu, İsmet, “Fetret Devrinden II. Bayezid’e Kadar Osmanlı Siyasi Tarihi”, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, Vol 10, Çağ Yayınları, İstanbul 1993.
Oruç Bey, Osmanlı Tarihi, (1288-1502) Uç Beyliğinden Dünya Devletine, Simplified by Necdet Öztürk, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2009.
Osmanlı Arşiv Belgelerinde Avrasya (Eurasia in the Ottoman Achieve Documents), Edited by Ahmet Zeki İzgöer, Türk Dünyası Belediyeler Birliği, İstanbul 2008.
Tansel, Selahattin, Fatih Sultan Mehmed’in Siyasi ve Askeri Faaliyetleri, 3rd Edition, TTK Yayınları, Ankara 1999.
Tursun Bey, Tarih-i Ebü’l Feth, Edited by A. Mertol Tulum, Fetih Cemiyeti Yayınları, Istanbul 1977.
Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Osmanlı Tarihi, I, II. Vol., 9th Edition, TTK Yayınları, Ankara 2006.