Birinci Dünya Savaş'ında Romanya Osmanlı Askeri Valiliği

1916 yılının Eylül ayından itibaren, Romanya’nın Dobruca bölgesindeki Tuna Boylarına 15. ve 25. Fırka ile 26. Fırkadan oluşan 6.Türk Kolordusu intikal ettirilmiş, Tuna nehri üzerinde sevk ve idare, Tuna Osmanlı Menzil Müfettişliğine verilmiştir. Bükreş’in İttifak Devletleri’ne ait karma güçlerince, 6 Aralık 1916 tarihinde işgal edilmesi üzerine, 9 Ocak 1917’de, Romanya’yı İşgal Kuvvetleri Komutanlığı şekliyle ifade edilebilecek olan Romanya İdare-i Askeriyesi (Romanya Osmanlı Askeri Valiliği) adında bir kuruluş hizmete girmiştir. Bu çalışma, yerel ve yabancı kaynaklara dayanarak, 9 Ocak 1917'de Romanya’da kurulan Romanya Osmanlı Askeri Valiliği’nin Büyük Savaş süresince, 1917–1918 yılları arasındaki faaliyetlerini ele almayı ve irdelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Birinci Dünya Savaşı, Romanya Cephesi, Osmanlı Devleti, Romanya

The Ottoman Military Governorship of Romania during the First World War

From September 1916 onwards, the 6th Army Corps consisting of 5th division and 25th division and 26th division was transferred to the proximity of Danube River in the Dobruja Region of Romania. The referral and administration on the Danube River were assigned to the Tuna Ottoman Menzil (Range) Inspectorate. On the occasion of the occupation of Bucharest by the co- forces of the Allied Powers on 6 December 1916, an institution called the Ottoman Military Governorship of Romania came into service on January 9, 1917. This study, based on local and foreign sources, aims to examine the activities of the Ottoman Military Governorship established on 9 January 1917 in Romania during the Great War.

Keywords:

World War I Romanian Front, Ottoman State, Romania, the Ottoman Military Governorship of Romania.,

PDF

___

Arslan, Esat, “Birinci Dünya Savaşı’nda Romanya Askeri Valiliği”, Askeri Tarih Bülteni, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yay., S. 44, Ankara 1998, ss. 81- 89.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), MV. 211/172, 28 C 1336; BOA, DH. EUM. 5.Şb (33/8,11R 1335); BOA. HR. SYS.2214/2. Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, C. VIII, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmi Yayınları Seri No:3, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1976.
Birinci Dünya Harbi Avrupa Cepheleri, Romanya Cephesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1967.
Dursun, A. Haluk, “Osmanlı Arşivinde Tuna Nehri ve Kıyıları”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XII/2, (Kış 2012), ss. 337–338.
Erdem, Şefik, Birinci Dünya Savaşı’nda Avrupa’da Yüz bin Türk Askeri, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1992.
Ertan, Temuçin Faik, Başlangıcından Günümüze Türkiye Tarihi, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2012.
Giurescu, C.C., A. Otetea, S. Pascu, I.G. Bratieanu, Yüzyıllık Bağımsızlık (1877-1977): Romanya Tarihine Kısa Bir Bakış, Çev.: Ayla Uzgören, Habora Kitabevi, İstanbul, 1977.
Görgülü, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu, TTK. Yay., Ankara, 1993.
Heppner, Harald ve Rudolf Gräf, “Romania in 1914-1918”, International Encyclopedia of the First World War, ed. by Ute Daniel, Peter Gatrell, Oliver Janz, Heather Jones, Jennifer Keene, Alan Kramer, and Bill Nasson, issued by Freie Universität Berlin, Berlin, 2014.
Hilton, Laura J. and Spencer C. Tucker, World War I, The Definitive Encyclopedia and Document Collection, ABC-CLIO, LLC, Santa Barbara, 2014.
Karasu, Cezmi, “Bağımsızlıktan I. Dünya Savaşı’na Romanya”. Balkanlar El Kitabı, Edit; Bilgehan Gökdağ, Osman Karatay, C.I, Akçağ Yay., Ankara, 2013, ss.499-511.
Karal, Enver Ziya, Büyük Osmanlı Tarihi, C. V, TTK. Yay., Ankara, 2012.
Neşet, M., Büyük Harpte Romanya Cephesinde 6.Türk Kolordusu, Askeri Mecmua, No: 78, Sayı:19, İstanbul, 1930.
Şahin, Feyza Kurnaz, “Birinci Dünya Savaşı’nda Galiçya Cephesi’nde Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin Sıhhi Hizmetleri”, Uluslararası Balkan Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, Osmanlı Mirası ve Türk Kültürünü Araştırma Derneği Yay., İstanbul, 2016, ss. 477-478.
Şimşir, Bilal N., Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları, C. IV,: TTK. Yay., Ankara, 2001.
Tarihte-Türk Rumen İlişkileri, Genelkurmay Atase ve Denetleme Daire Başkalığı Yay., Ankara, 2006.
Theodore, Ted, Farewell… Don’t Forget me. A Hellenic-Romanian Legacy, Xlibris Corporation, USA, 2011.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA), C:1, C-21, İstanbul, 2011.
Yilmaz, Veli, Yakın Dünya Harp Tarihi Özetleri, Harp Akademileri Komutanlığı, Harp Akademileri Basımevi, İstanbul, 1993.
Yurdabak, Turgut, Harp Akademilerinin 132 Yılı, Harp Akademileri Basım Evi, İstanbul, 1980.
100. Yılında Galiçya Cephesi, Atlas Tarih, Sayı:42, Ağustos-Eylül 2016, s. 76.
100. Yılında Birinci Dünya Savaşı, Atlas Tarih, Sayı:30, 2014, s. 101.
İnternet Kaynakları
http://muzeulbucurestiului.ro/EN/Bucharest-under-occupation,Cezar Petre Buiumaci, (17.01. 2018)
https://www.ogu.edu.tr/images/birimduyuru/201353195745.pdf, Cezmi Karasu, Cumhuriyet Döneminde Türkiye-Romanya İlişkileri (1923-1938), Erişim: 12.07.2018.