Hüseyin Cahit Yalçın’ın Malta Hatıraları

Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı Devleti’nde, İngilizlerin de baskısıyla ülkenin önde gelen kişileri tutuklanarak Bekirağa Bölüğü’ne hapsedilmiş ve daha sonra bunların bir kısmı Malta Adası’na sürülmüştür. Sürgüne giden bu kişiler arasında İttihat ve Terakki’nin önde gelen isimlerinden Hüseyin Cahit Yalçın da yer almıştır. Malta’ya sürgüne gönderilerin bazıları gibi Hüseyin Cahit de sürgün hatıralarını kaleme almıştır. Hatta bu hatıralarını değişik tarihlerde olmak üzere üç defa yayımlamıştır. İlk olarak 1925 yılında Tanin’de yayımlamıştır. 1934-35 yıllarında Yedigün dergisinde tekrar yayımlamıştır. Son olarak ise 1955 yılında Halkçı gazetesinde yayımlamıştır. Hüseyin Cahit’in farklı tarihlerde tekrar yayımladığı Malta hatıraları hemen hemen aynı metne sahiptir. Ancak bazı olaylar hakkında birinde olmayan bir ayrıntıyı diğerinde verebilmektedir. Bu çalışmada, özellikle Yedigün dergisinde yayımladığı metne dayalı olarak Hüseyin Cahit Yalçın’ın Malta hatıraları anlatılmıştır. Bunun yanında bildiri hazırlanırken Tanin ve Halkçı’daki metinler de kontrol edilerek tespit edilen farklı bilgiler de dikkate alınmıştır.

Hüseyin Cahit Yalçın’s Malta Memoirs

After the Mondros Armistice, the leading people of the country were arrested and imprisoned in the Bekirağa Company in the Ottoman State, and then some of them were deported to the Island of Malta. Hüseyin Cahit Yalçın, one of the leading names of the Committee of Union and Progress, was among those who went into exile. Like some of the exiles sent to Malta, Hüseyin Cahit wrote his exile memories. He even published these memories three times, on different dates. It was first published in Tanin in 1925. He published it again in Yedigün magazine in 1934-35. Finally, it was published in Halkçı newspaper in 1955. Maltese memories which Hüseyin Cahit re-published on different dates have almost the same text. However, it is able to give one detail about some events in another. In this report, especially Malta memories of Hüseyin Cahit Yalçın based on the text published in Yedigün magazine. In addition, while preparing the paper, the texts in Tanin and Halkçı were also checked and different information determined was taken into consideration.

___

  • Ahmet Emin Yalman, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim 1888-1922, Yayına Hazırlayan: Erol Şadi Erdinç, I, İstanbul 1997.
  • Hüseyin Cahit Yalçın, “Meşrutiyet Hatıraları”, Fikir Hareketleri, Sayı: 177, 13 Mart 1937, s. 326.
  • Hüseyin Cahit (Yalçın), “Malta Hatıraları”, Tanin, 7 Mart 1341-13 Nisan 1341.
  • Hüseyin Cahit Yalçın, “Malta Adasında Esaret Hatıraları: Tevkif-Esaret-Firar”, Yedigün, 87, 7 İkinciteşrin 1934-121, 3 Temmuz 1935.
  • Hüseyin Cahit Yalçın, “Meşrutiyet Devri Sonrası: Mütareke ve Malta”, Halkçı, 30 Ocak 1955-20 Mart 1955.
  • Mehmet Şeref Bey, “Malta Hatıratı-Malta’da Türkler”, Hâkimiyet-i Milliye, 28 Nisan-29 Mayıs 1337.
  • Mehmet Ubeydullah Efendi’nin Malta Afganistan ve İran Hatıraları, Hazırlayan: Ömer Hakan Özalp, İstanbul 2002.
  • Milli Mücadele Döneminde Bekirağa ve Malta Anıları, Hazırlayan: Mehmet Akif Bal, İstanbul 2003.
  • Ziya Gökalp, Limni ve Malta Mektupları, Hazırlayan: Fevziye Abdullah Tansel, Ankara 1989.