İlköğretim Okullarında Müdür Etkililiği, Okul İklimi ve Öğrenci Kontrol İdeolojileri Arasındaki İlişki

Türkiye’de yapılan öğrenci kontrol ideolojileri ile ilgili çalışmalara katkı sağlama düşüncesi ile yürütülen bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojileri ile okul iklimi ve okul müdürlerinin etkililiğini algılama düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın çalışma grubu 296 ilköğretim öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışmada verileri Öğrenci Kontrol İdeolojisi Envanteri (PCI), Washington Müdür Değerlendirme Envanteri (WPEI) ile Örgütsel İklim Betimleme Anketi (OCDQ) ile toplanmıştır. Analizlerde betimsel istatistikler ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ilköğretim okulu öğretmenleri gözetimci kontrol ideolojisine sahiptirler. Müdür etkililiği ile öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojisi arasında anlamlı ilişki tespit edilmemiştir. Müdür etkililiği ile okul ikliminin tüm değişkenleri arasında anlamlı ilişki bulunmasına rağmen samimiyet boyutu arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir

The Relationship Between School Principal Effectiveness, School Climate And Pupil Control Ideologies In Elementary Schools

The purpose of this study, which aims to make contributions to the research area of pupil control ideologies, is to determine the level of elementary school teachers ‘perception about the relationship between school principal effectiveness and school climate with pupil control ideologies. 493 prospective teachers were included in the research group of the survey model research. As data collection tools the Pupil Control Ideology Scale (PCI), the Washington Principal Evaluation Inventory (WPEI) and Organizational Climate Description Questionnaire (OCDQ) were used. Descriptive statistics and pearson correlation analysis are used in data analysis. The teachers involved in this study generally have custodial control ideology in their student control ideologies. There was no statistically significant relation between school principal effectiveness and teachers’ pupil control ideologies. Although there was statistically significant relation between school principal effectiveness and all the variables of school climate, there was no significant relation with sincerity

___

  • Abacı, R. (1994). Human relations training and pupil control ideology. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 1-14.
  • Aksu, A. (1994). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Aypay, A., Taş, A. ve Boyacı, A. (2012). Teacher perceptions of school climate in elementary schools. The New Educational Review. 29(3).
  • Balcı, A. (2002). Etkili okul ve okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma. Ankara: Cevizkabuğu Yayınları.
  • Baş, G. (2011a). Öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojileri ile öğrencilerin yapılandırmacı öğrenme ortamına ilişkin algıları arasındaki ilişki. I. Uluslar Arası Eğitim Programları Sempozyumu.
  • Baş, G. (2011b). Teacher student control ıdeology and burnout: Their correlation. Australian Journal of Teacher Education, 36(4), 32-43.
  • Bilgen, H. N. (1990). Örgüt iklimi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
  • Bilgen, H. N. (1990). Örgüt iklimi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu
  • Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
  • Dunn, R. J., & Harris, L. G. (1998). Organizational dimensions of climate and the ımpact on school achievement. Journal of Instructional Psychology, 25(2), 100-114.
  • Ekşi, F. (2006). Rehber öğretmenlerin okul iklimi algıları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Ergeneli, A. (2009). Örgütsel etkililik kriteri olarak lider davranışının örgütsel iklim ile ilişkisi: Görev karmaşıklığı bakımından farklılaşan iki örgüte ilişkin bir uygulama. Http://Dergiler.Ankara. Edu.Tr/Dergiler/42/468/5390.Pdf. Erişim: 14.08.2009.
  • Gündüz, H. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki (Gaziantep Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
  • Horngren, T. C., Foster, G. ve Datar, M. S. (2000).Cost accounting a managerial emphasis (Tenth Edition). Prentice Hall International, Inc., London.
  • Hoy, W. K. (1990). Organizational climate and culture: A conceptual analysis of the school workplace. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1(2), 149-168.
  • Hoy, W. K. ve C. G. Miskel. (2010). Eğitim yönetimi. teori, araştırma ve uygulama (Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Hoy, W. K. ve Forsyth, P. B. (1986). Effective supervision, theory into practice (1th Ed). McGraw Hill, New York.
  • Hoy, W. K. ve Miskel, G. C. (1987). Educational administration: Theory, research and practise (Third Edition). Rondom House, Inc., New York.
  • Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools / healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park: SAGE Publications.
  • Kalkan, M. (1996). Lise öğretmenlerinin öğrenci kontrol eğiliminin tükenmişlik ve
  • çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
  • Karataş, S. (2008). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Karslı, M. D. (1998). Yönetsel etkililik. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 6.
  • Karslı, M. D. (2004). Yönetsel etkililik (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
  • Lunenburg, F. C. (1983). Pupil control ideology and self-concept as a learner. Educational Research Quarterly, 8(3), 33-39.
  • Oğuz, E. ve Kalkan, M. (2011). Examining teacher candidates’ attitudes towards teaching profession and pupil control ideology. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 903-917.
  • Paknadel, A. C. (1988). Örgütsel iklim ve iş doyumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Pehlivan, İ. (1997). Cincinati Üniversitesi yönetici yetiştirme akademisi: Okul müdürü yetiştirmede farklı bir yaklaşım. Ankara: Eğitim Yönetimi, 3(1).
  • Pfeffer, J. and Salancik, G. R. (1978). The external control of organizations: A resource dependence perspective. Harper and Row. New York, NY.
  • Schmidt, L. J. (1992). Relationship between pupil control ideology and quality of school life. Journal Of Invitational and Psychological Measurement, 45, 889- 896.
  • Schmidt, L. ve Jocabson, M. (1990). Pupil control in the school climate. [ERIC:ED319692].
  • Şişman, M. (2002a). Eğitimde mükemmellik arayışı, etkili okullar. Ankara, Pegem A Yayıncılık.
  • Şişman, M. (2002b). Örgütler ve kültürler (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tanrıöğen, A. (1988). Okul müdürlerinin etkililiği ile öğretmen morali arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Tuna, Z. (1996). Okul müdürlerinin yönetsel davranışlarının örgüt iklimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Turan, S. (1998). Measuring organizational climate and organizational commitment in the Turkish educational context. Paper Presented at the Annual Meeting of the University Council for Educational Administration (St. Louis, MO, October 30 – November 1, 1998). ED 429359.
  • Turan, S. ve Altuğ, S. (2008). Öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1), 95-113.
  • Varol, M. (1989). Örgüt kültürü ve örgüt iklimi. Ankara Üniversitesi S.B.F Dergisi, 44(1-2).