YABANCI PORTFÖY YATIRIMLARININ BORSA ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ye yapılan yabancı portföy yatırımlarının BIST-100 Endeksi üzerine etkisi olup olmadığının araştırılmasıdır. Ülkelere yapılan yatırımlar doğrudan yabancı yatırım olarak uzun vadeli ve reel yatırımlar olabildiği gibi, yabancı portföy yatırımları olarak kısa/uzun vadeli finansal yatırımlar da olabilir. Bu çalışmada ülkelere yapılan doğrudan yabancı yatırımlar dikkate alınmamaktadır. Sadece yapılan yabancı portföy yatırımları dikkate alınmaktadır. Yabancı portföy yatırımları, ülkede içerisinde fon toplamak amacıyla ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçlarına yapılan yatırımları ifade etmektedir. Bu amaçla çalışmada 2005 Q4 – 2019 Q4 dönemine ait 57 çeyrek dönem ele alınmıştır. Çalışmada değişken olarak Türkiye’ye yapılan yabancı portföy yatırımları ve BIST-100 Endeksi kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak Hatemi-J eşbütünleşme testi ve Hacker ve Hatemi-J Bootstrap Toda-Yamomoto Nedensellik testi kullanılmıştır. Eşbütünleşme testi sonucunda yabancı portföy yatırımları ile BIST-100 endeksi arasında eşbütünleşik ilişki olduğu, nedensellik analizine göre ise hem yabancı portföy yatırımlarından BIST-100 endeksine, hem de BIST-100 Endeksinden yabancı portföy yatırımlarına doğru çift yönlü nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

___

  • Albayrak, Ali Sait, Öztürk, Nurullah, Tüylüoğlu, Şevket (2012), Makroekonomik Değişkenler İle Sermaye Hareketlerinin İMKB-100 Endeksi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (8), s. 1-22. Arslan, Salih ve Çiçek, Macide (2017), Yabancı Portföy Yatırımları İle Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye’de Yabancı Sermayenin Vergilendirilmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, s. 292-299. Ayhan, Duygu (2014), BRICS-T Ülkelerine Yönelik Portföy Yatırımlarının Cari Açık Üzerindeki Etkisi: Dinamik Panel Veri Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7 (1), s. 67-75. Bozkurt, Cuma ve Okumuş, İlyas (2015), Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Ticari Serbestleşme Ve Nüfus Yoğunluğunun CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkileri: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (32), s. 23-35. Çilingirtürk, Ahmet Mete ve Çetiner, Müge (2018), Gelişmekte Olan Piyasalarda Döviz Kuru-Portföy Yatırımları İlişkisi: BRICS Ülkeleri ve Türkiye Örneği, Social and Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4 (8), s. 64-75. Dirican, Cüneyt ve Canöz, İsmail (2017), Bitcoin Fiyatları İle Dünyadaki Başlıca Borsa Endeksleri Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analiz, Journal of Economics, Finance and Accounting, 4 (4), s. 377-392. Doğukanlı, Hatice ve Çetenak, Hüseyin Emin (2008), Yabancı Portföy Yatırımları İle Hisse Senedi Getirisi Arasındaki İlişki: İMKB’de Sınama. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), s. 37-57. Efron, Bradley (1979), Computers and The Theory of Statistics: Thinking the Unthinkable, SIAM Review, 21 (4), s. 460-480. Hacker, R. Scott ve Hatemi-J, Abdulnasser (2006), Tests For Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic And Bootstrap Distributions: Theory And Application, Journal of Applied Economics, 38(13), s.1489-1500, https://doi.org/10.1080/00036840500405763. Hatemi-J, Abdulnessar (2008), Tests For Cointegration With Two Unknown Regime Shifts With An Application To Financial Market Integration, - Journal of Empirical Economics, 35, s.497-505, https://doi. org/10.1007/ s 00181-007-0175-9. Kaya, Emine (2015), Ülke Riskinin Yabancı Portföy Yatırımları Üzerindeki Etkisi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (4), s. 611-623. Kula, Ferit (2003), Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Etkinliği: Türkiye Üzerine Gözlemler, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (2), s. 141-154. Lee, Junsoo ve Strazicich, Mark C. (2003), Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks, The Review of Economics and Statistics, 85 (4), s. 1082-1089. Lee, Junsoo ve Strazicich, Mark C. (2004), Minimum LM Unit Root Test with One Structural Break, Working Paper 04-17, http://econ.appstate.edu/ RePEc/pdf/wp0417.pdf, (Erişim Tarihi: 20.04.2012) Liu, Chang, Marchewka, Jack T., Lu, June, Yu, Chun Sheng (2005), Beyond Concern: A Privacy-Trust Behavioral Intention Model Of Electronic Commerce, Journal of Information & Management, 42, s. 289-304. Meurer, Roberto (2016), Portfolio Investment Flows, GDP, and Investment in Brazil, International Journal of Economics and Finance, 8 (12), s. 1-9. Pata, Uğur Korkut ve Ağca, Alperen (2018), Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eşbütünleşme Ve Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (2), s.115-128. Seyidoğlu, Halil (2015), Uluslararası İktisat, Geliştirilmiş 20.Baskı, İstanbul: Güzem Can Yayınları, no:29. Şenol, Zekai ve Koç, Şenol (2018), Yabancı Portföy Yatırımları, Borsa Ve Makroekonomik Değişkenler Arası İlişkilerin Var Yöntemiyle Analizi: Türkiye Örneği, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 21, s. 1-20. Şimşek, Mevlüdiye ve Behdioğlu, Sema (2006), Türkiye’de Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Uygulamalı Bir Çalışma, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (2), s. 47-65. Toda, Hiro Y. ve Yamamoto, Taku (1995), Statistical Inference In Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes, Journal of Econometrics, 66 (2), s. 225-250. Topaloğlu, Emre Esat, Şahin, Serkan, Ege, İlhan (2019), The Effect of Foreign Direct And Portfolio Investments on Stock Market Returns in E7 Countries, Journal of Accounting & Finance, (83), s. 263-278. Wu, Jun, Li, Shaomin, Selover, David D. (2012), Foreign Direct Investment vs. Foreign Portfolio Investment, Management International Review, 52, s. 643-670. Yıldız, Ayşe (2012), Yabancı Portföy Yatırımlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), s. 23-37.