Öz Çalışmada, 1908’de İstanbul’da Matbûât-ı Osmaniye Cemiyeti adıyla kurulan, Osmanlı Devleti’nin ilk gazetecilik teşkilatı olan Osmanlı Matbûât Cemiyeti’nin 1336 (1920) tarihli İstanbul kongresi ele alınacaktır. Osmanlı basınının modernleşmesi sürecinde basın yayın hayatını zenginleştirerek oldukça ileri bir düzeye taşımış olan bu kongrede, cemiyetin 1 Haziran 335 (1 Haziran 1919) tarihinden 30 Kanun-u Sani 336 (30 Ocak 1920) tarihine kadar yapmış olduğu çalışmalara dair sunduğu raporlar, yayınlamış olduğu bazı hesap cetvelleri verilerek, cemiyetin bütçesi ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Döneminin koşulları içinde basın hukuku açısından oldukça ileri ve uygar konulara değinilen kongrede, üzerinde durulan diğer bir konu, cemiyet üyeleri arasında kardeşlik ve karşılıklı yardım ilişkilerini geliştirmek üzere cemiyetin zorda kalan üyelerine yardım ve destek babında oluşturulması düşünülen teavün sandığıdır. Esasları cemiyet tarafından belirtilen, hükümleri daha sonra süreklilik kazanacak olan bu yardımlaşma sandığı için tertip edilen nizamnamede, sandığın maksadı, sermayesi, gelirleri, sandıktan yararlanma şartları gibi hususlar belirtilmiştir. Amacı mevcut nizamnamenin eksikliklerini gidermek olan alternatif bir matbûât nizamnamesi (basın tüzüğü) tertip etme girişimi ve bu nizamname gereğince yapılması gereken işler, kongrenin bir diğer konusunu oluşturmaktadır. Yine kongrede, İstanbul-Beyoğlu tarafında cemiyet merkezi olarak kullanılan kulüp binasının mevcut ihtiyacı karşılayamaması ve masraflı olması nedeniyle cemiyet merkezinin, uygun bir yere taşınması, cemiyet üyelerinden alınan aidatlara yapılması öngörülen zam, görev süresi sona eren ve üyeleri dağılmış olan divan heyetinin yenilenmesi, oluşturulacak proje nizamname gereğince Avrupa ve Amerika kamuoyunda memleketimize ait önyargıları ortadan kaldırmak amacı ile yabancı gazete temsilcileriyle girişilen münasebetler ve basın örgütleriyle kurulan dostane ilişkiler, cemiyet bütçesinin açığını kapatma gayretleri ile cemiyetin gelirlerini düzenlemek, kurulacak yardımlaşma sandığı için iptidai bir sermaye tedarik etmek maksadıyla müsamerelerin tertip edilmesi, yayınlanması düşünülen matbûât salnamesi ve cemiyetin merkez idaresinde ilmi konferanslar tertip edilmesi gibi girişimlerden bahsedilmektedir. Hülasa, bu çalışma ile Türk basın tarihinde önemli bir yeri olan kongre, alınan kararlar bağlamında bütüncül olarak incelenerek basın tarihine katkı sağlanması amaçlanmıştır.