Türkiye’nin Katar ve Komşuları Krizine Yönelik Politikası: Orta Ölçekli Gücün Sert ve Yumuşak Güç Araçlarını Birleştirmesi

Bu çalışma, Türkiye’yi uluslararası ortamda bir orta ölçekli güç olarak ele alır. Çalışma, Türkiye’yi orta ölçekli güç olarak sınıflandırmak için (nüfus, ekonomi ve askeri harcamalar) gibi maddi imkânlara ve (diplomatik ilişkilerin güç göstergeleri, Güvenlik Konseyine geçici ve İnsan Hakları Konseyine üyelik gibi uluslararası örgütlere üyelik gibi maddi olmayan imkânlara (etki) dayanarak Lahey merkezinin kriterlerini uygular. Böylece bu çalışma, Türkiye’nin yükselen bir orta ölçekli güç mü yoksa geleneksel güç mü olduğunu anlatacaktır. Bu çalışma, bir orta ölçekli gücün rolleri arasında geçiş yaptığı ile bilinen Türkiye’nin yükselen bir orta ölçekli güç olduğunu varsayar. Bu çalışma, orta ölçekli güç olarak Türkiye’nin bölgesel bir mesele olan Katar ve komşuları Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirliği, Bahreyn ve Mısır arasındaki Körfez krizine yönelik davranışlarını inceler. 5 Haziran 2017 tarihinde başlayan kriz birçok tarafın çözüm için denemelerine rağmen devam etmektedir. Türkiye, bu krizde bir yandan Katar’ı diplomatik olarak destekleyerek ve askeri üs açarak önemli rol oynamıştır. Diğer yandan da bir aracı olarak sürece katılmaya çalışarak diğer Körfez ülkeleri ile olan ilişkilerini korumaya çalışmıştır. Dolayısıyla Türkiye’nin bu krizde hem yumuşak güç hem de sert güç araçlarını birleştirerek kullandığı aşikâr. Bu çalışma, etkin orta ölçekli gücün bazen amaçlarına ulaşmak için sert güç araçlarına başvurmaya yanaştığı ama aynı zamanda kendi imajını ve yumuşak gücünü etkilemeyecek şekilde yaptığı sonucuna varmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Orta Ölçekli Güç, Sert Güç, Yumuşak Güç, Türkiye, Körfez Krizi

Turkish Policy Toward Qatar’s Crisis with its Neighbors: Middle Power’s Combination of Hard and Soft Power Means

This study examines Turkey's position as a middle power in the international system, and the study applies the criteria of the Hague Center to classify Turkey as a middle power based on material capabilities such as (population, economy, and military spending) and non-material such as (influence) through indicators of the efficiency of diplomacy,, and membership of the most important international institutions such as membership of Security Council and Human Rights Council, and then explains whether Turkey is a rising or traditional middle power, as the study assumed that Turkey is a rising middle power characterized by movement between the roles of the middle power, and this study examines Turkey's behavior as a middle power towards a regional issue, which is the crises of Gulf states between Qatar and its neighbors Saudi Arabia, Emirates and Bahrain in addition to Egypt. which erupted on June 5, 2017 and is still ongoing even though a number of states have made attempts to mediate for solution. Turkey played a distinguished role in crises by supporting Qatar diplomatically and through the military base and by trying to mediate the crisis in an effort to preserve the rest of its Gulf relations and with Saudi Arabia in particular. Here, it is clear that Turkey has paired the tools of soft and hard power in its behavior towards the crisis. The study finds that the effective middle power may resort to the application of hard power tools to achieve their goals with their tendency not to affect its image and soft power as much as possible.

Keywords:

Middle power, Turkey, Hard power, Soft power, Gulf crisis,

PDF

___

"أردوغان: سنغلق القاعدة العسكرية التركية بقطر في حالة واحدة"، ديلي صباح، 5 يوليو/ تموز 2017، https://www.dailysabah.com/arabic/turkey/2017/07/05/erdogan-we-will-close-the-turkish-military-base-in-qatar-in-one-case.
"الإمارات تعلق على زيارة أردوغان"، ترك برس، http://www.turkpress.co/node/37399.
"أول خطاب لأمير قطر يتناول الأزمة الخليجية"، الجزيرة نت، 22 يوليو/تموز 2017، https://goo.gl/6RbQsU.
"تركيا: طلب إغلاق قاعدتنا العسكرية بقطر تدخّل بشؤوننا"، الخليج أونلاين، 23 يونيو/حزيران 2017 https://goo.gl/H6bNFU.
"وزير خارجية البحرين: القاعدة العسكرية التركية في قطر لحماية أمن الخليج كله"، ديلي صباح، 10 يونيو/حزيران 2017، https://www.dailysabah.com/arabic/turkey/2017/06/10/foreign-minister-of-bahrain-the-turkish-military-base-in-qatar-to-protect-the-security-of-the-entire-gulf.
آدييامان، سوال أوجاق، "أربعة أضعاف نسبة نمو الاستثمارات الخليجية في تركيا"، وكالة الأناضول، 27 يوليو 2017، https://goo.gl/4UZ3sx.
"الجبير: مقاطعة قطر مستمرة.. ونأمل من تركيا التزام الحياد"، سي ان ان عربي، 5 يوليو/ تموز 2017، https://arabic.cnn.com/middle-east/2017/07/05/saudi-adel-aljubeir-qatar-cairo-meeting.
الرنتيسي، محمود، "الوساطة التركية لحل الأزمة الخليجية: الفرص والمعوقات"، مركز الجزيرة للدراسات، 1/8/2017، https://studies.aljazeera.net/ar/reports/2017/08/170801113046136.html.
الكاشف، شهدي، "ما هي تبعات موقف أنقرة من قطر على العلاقات التركية السعودية؟"، بي بي سي، 9 حزيران 2017، http://www.bbc.com/arabic/media-40223595.
ماكلين، وليام و الجمل، رانيا، "دول عربية تطالب قطر بإغلاق الجزيرة"، رويترز، 23/6/2017، http://ara.reuters.com/article/idARAKBN19E0C4.
المصري، أحمد، "الرئيس التركي والعاهل السعودي يبحثان العلاقات الثنائية "، وكالة الأناضول، https://goo.gl/K4Da32.
المصري، سيد قاسم، "الوساطة الدولية فى النزاعات الداخلية"، الشروق نيوز، 23/4/2012، https://www.shorouknews.com/columns/view.aspx?cdate=22042012&id=84b47922-ee46-4161-bf6c-61512fc12132
المطيري، خالد، "وزير خارجية البحرين يوضح موقفهم من القاعدة التركية بقطر"، الخليج الجديد، 28 يوليو/ تموز 2017، http://thenewkhalij.org/ar/node/75952.
A. F. Cooper, R. A. Higgott and K. R. Nossal, Relocating Middle Powers: Australia and Canada in a Changing World Order, (Vancouver: UBC Press, 1993), p.17.
Imai, K. (2011). The Possibility and Limit of Liberal Middle Power Policies. Turkish Foreign Policy toward the Middle East During the AKP Period (200-2011). Phd thesis, Middle East Technical University, 21.
" İnternet: Türkiye'den Katar'daki tatbikat öncesi son sevkiyat", Haber Turk, (Giriş Tarihi: 14 Nisan 2020): http://www.haberturk.com/gundem/haber/1569066-turkiye-den-katar-daki-tatbikat-oncesi-son-sevkiyat#
" İnternet: Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Kuveyt ajansına önemli mesajlar", AHABER, 8 Mayıs 2017, Giriş Tarihi http://www.ahaber.com.tr/gundem/2017/05/08/cumhurbaskani-erdogandan-kuveyt-ajansina-onemli-mesajlar
İnternet: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri ile görüştü", NTV, 23/7/2017, http://www.ntv.com.tr/turkiye/son-dakika-haberi-cavusoglu-misir-disisleri-bakani-ile-gorustu,6QgwCmZ8aE-cQ3RtJWTPNw.
Embassy Pages, Turkey Embassİes & Consulates (2019). http://www.shorouknews.com/columns/view.aspx?cdate=22042012&id=84b47922-ee46-4161-bf6c-61512fc12132.
İnternet: Altun, F. (2017). “Türkiye Katar Krizine Nasıl Bakmalı?”, Sabah, 8 Haziran 2017, URL: https://www.sabah.com.tr/yazarlar/fahrettinaltun/2017/06/08/turkiye-katar-krizine-nasil-bakmali, Son Erişim Tarihi:16.01.2020.
İnternet: Aras, B. (2019). URL: https://lobelog.com/why-does-turkey-want-s-400-missiles, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Contributors to Regular Resources UNDP. (2018). URL: https://www.undp.org/content/undp/en/home/funding/core-donors.html, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Dünya İnsani Zirvesi, TCCB, URL: https://www.tccb.gov.tr/ozeldosyalar/diz/1/, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Projected GDP Ranking, URL: http://statisticstimes.com/economy/projected-world-gdp-ranking.php, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
Şahin, M. ve Sarı, B. (2016). Suriye Krizi’nde Türkiye: Orta Büyüklükte Gücün Dış Politika Limitleri, Ortadoğu Etütleri, 8-25.
İnternet: Trump, Türkiye'yi ticaret destek programından "çıkarıyor" mu?, TurkPress, URL: https://www.turkpress.co/node/58523, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Türk Dış Politikası ve İnsani İnisiyatif, Türk Dışişleri Bakanlığı, MFA, URL: http://www.mfa.gov.tr/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D8%A9%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9.ar.mfa, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Türkiye, Kudüs'teki Amerikan konsolosluğunu elçilikle birleştirdikten sonra bir "güvenlik programı" boykot ediyor, URL: https://bit.ly/2EtEfmt, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Türkiye´nin Birleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi Adaylığı, MFA, URL: http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-birlesmis-milletler_-guvenlik-konseyi-adayligi.tr.mfa, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020. İnternet: Venezuela krizi, BBC, URL: http://www.bbc.com/arabic/world-47098446, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: With a New World Order Taking Shape, Turkey Again Looks Eastward Oded Eran, Gallia Lindenstrauss INSS Insight No. 1194, 16 Temmuz 2019. URL: https://www.inss.org.il/publication/with-a-new-world-order-taking-shape-turkey-again-looks-eastward, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: World military expenditure grows to $1.8 trillion in (2018), SİPİRİ, URL: https://www.sipri.org/media/press-release/2019/world-military-expenditure-grows-18-trillion-2018, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020. İnternet: Yalçın, H. B. (2018). “NATO’nun Krizi ve Geleceği Türkiye’nin Artan Otonomisi”, URL: https://setav.org/assets/uploads/2018/07/Analiz_251.pdf, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet: Yentürk, N. (2014). Measuring Turkish military expenditure, SIPRI Insights on Peace and Security, 1, URL: https://www.sipri.org/sites/default/files/files/insight/SIPRIInsight1401.pdf, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet:Turkey Population, URL: https://www.worldometers.info/world-population/turkey-population, Son Erişim Tarihi: 16.03.2020.
İnternet:Karabağ, A. Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi İran Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı, CNNTurk, 20.02.2017, https://www.cnnturk.com/dunya/turkiyenin-tahran-buyukelcisi-iran-disisleri-bakanligina-cagrildi.
İnternet: Katar, 13 maddelik talep listesine cevap verdi!, SABAH, 5.7.2017, https://www.sabah.com.tr/dunya/2017/07/05/katar-13-maddelik-talep-listesine-cevap-verdi.
İnternet: Katar’da Türk kışlası açıldı, Hurriyet, 15.12.2019, https://www.hurriyet.com.tr/dunya/katarda-turk-kislasi-acildi-41397744 Öniş, Z. ve Kutlay, M. (2017). “The dynamics of emerging middle-power influence in regional and global governance: the paradoxical case of Turkey”. Australian Journal of International Affairs, 71(2), 164-183. Rudd, K. (2006). Leading Not Following: The Renewal of Australian Middle Power Diplomacy, Melbourne,
İnternet: Suudi Arabistan gazetesinden PKK'lı teröristle 'röportaj', AA, 13.12.2017, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suudi-arabistan-gazetesinden-pkkli-teroristle-roportaj/1004345.
Türk Dış Politikası ve İnsani İnisiyatif, Türk Dışişleri Bakanlığı, MFA.
Yalçın, H. B. (2012). “The Concept of “Middle Power” and the Recent Turkish Foreign Policy Activism”. Afro Eurasian Studies, 1(1), 195-213.