İslâm’da Cihad ve Terör Örgütlerince Manipülasyonu: El-Kâide Örneği

Terörizm her çağda var olmuştur ve var olmaya da devam edecektir. Ancak tarihsel süreçte arka planındaki motivasyon kaynağının değişiklik gösterdiği görülmektedir. Bu motivasyonun ortaya konulmasına ilişkin olarak David C. Rapoport tarafından yapılan bir çalışmada günümüzdeki terör dalgası “dini terör” olarak adlandırılmaktadır. Bu dalganın temelinin de 1979 yılının sonunda Sovyetlerin Afganistan’ı işgali üzerine söz konusu ülkede baş gösteren direniş hareketine dayandırıldığı görülmektedir. Ancak söz konusu terör dalgasına ilişkin uluslararası ortamda bir alarm durumunun oluşmasına neden olan gelişme ise hiç şüphesiz 11 Eylül saldırısıdır. “İslâmi”, “İslamcı” veya “Cihatçı” terör kavramları bu saldırı sonrasında, İslâm ile terörizm arasındaki bağlantının somut bir göstergesi olarak lanse edilmeye çalışılmıştır. Ve terörizmin İslâm’daki meşrulaştırıcı unsuru olarak görülen cihad, bu çerçevede ön plana çıkarılarak, bu amaçla kullanılmaya başlanmıştır. Oysaki Kur’ân’da cihad kavramının yer aldığı ayetlerde, bu kavramın uluslararası hukukun temel prensiplerinden olan meşru savunmanın bir aracı niteliğinde kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışma özü itibariyle İslâm ve onun cihad öğretisinin, terörizme gerekçe oluşturup oluşturamayacağının El-Kâide örneği üzerinden değerlendirilmesini amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dini Terör, Terörizm, Cihad, El-Kâide, Abdullah Azzam

Jihad in Islam and Its Manupilation by Terrorist Organizations: Example of Al-Qaeda

Terrorism has existed in all ages and will continue to exist. However, it is seen that the source of its motivation, taken place in background, has changed in the historical process. The contemporary terror wave has called as “religious terror” in a study carried out by David C. Rapoport to reveal this motivation. It is seen that the basis of this wave was based on the resistance movement that emerged in the Afghanistan following to the Soviet occupation at the end of 1979. However, the development that caused an alarm situation in the international environment regarding this terror wave was undoubtedly the September 11 attack. Following this attack, Islamic, Islamist or Jihadist concepts of terror were attempted to be launched as a concrete indicator of the link between Islam and terrorism. And jihad, which is seen as the legitimizing element of terrorism in Islam, was brought to the forefront in this framework and started to be used for this purpose. However, it is seen in the verses that the concept of jihad is used in the Qur’an as a tool of legitimate defense, which is one of the basic principles of international law. This study, in essence, aims to evaluate whether Islam and its jihad doctrine can be a reason for terrorism based on the example of Al-Qaeda.

Keywords:

Terrorism, Religous Terror, Jihad, Al-Qaeda, Abdallah Azzam,

PDF

___

Acar, Mustafa (2005), “Radikal Selefi Zihniyette Bir Reddiye”, Muhafazakar Düşünce Dergisi, c. 2, sy. 6, s. 163-196. Ahmadi, Akbarshah (2017), “Dinsel Şiddet’in Sosyo-Politik Kaynakları, Taliban Örneği”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 26, sy. 1, s. 117-132. Arpacı, Işıl (2017), “Terörizm ve Cihad Üzerine Kavramsal Bir Mukayese”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.19, sy. 34, s. 263-294. Azzam, Abdullah (2006), Müslüman Halkın Cihadı, çev. Osman Kara, İstanbul: Vera Yayınları. Azzam, Abdullah (2009), Tevbe Suresi Tefsiri-Cihad Dersleri, İstanbul: Buruç Yayınları. Baysal, Samet (2013), “Cihad Kavramının Siyasal Şiddet Aracı olarak Kullanılmasının Yapısalcı Analizi: El Kaide Örneği”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Bodur, Ezbeh (2003), “Vahhabi Hareketi ve Küresel Terör”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 2, s. 7-20. Bozarslan, Ahmet (2017), “İslamda Cihad, Cihatçılık ve Cihadçı Örgütlerin Ortadoğu Güvenliği ve Siyasetine Etkisi”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Doğan, Şaban (2016), Cihad ve Terör, İstanbul: AZ Yayıncılık. Er Razi, Fahruddin (1988), Tefsir-i Kebir, çev. Suat Yıldırım ve diğerleri, Ankara: Akçağ Yayınları. Federation of American Scientists (1998), “Jihad Against Jews and Crusaders”, https://fas.org/irp/world/para/docs/980223-fatwa.htm. Hamidullah, Muhammed (2007), İslam’da Devlet İdaresi, çev. Mustafa Acar, İstanbul: Beyan Yayınları. Karadeniz, Akın (2016), “Kuran’da Cihat-Kıtal Farkı ve Işid Terör Örgütü”, TESAM Akademi Dergisi, sy. 3, s. 151-173. Karaman, Hayreddin ve vd. (2017), Kur’an Yolu Türkçe Meali ve Tefsir, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Kaval, Musa (2015), “Büyük Cihad’ı Anlamaya Dair Bir Değerlendirme”, Akademik Bakış Dergisi, sy. 49, s. 1-12. Kurt, Selim (2018), “Yeni Terörizm ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri”, 6. Uluslararası Mavi Karadeniz Kongresi: Uluslararası İlişkiler ve Yeni Dünya Düzeni, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınevi, sy. 858. Laqueur, Walter (2007), “Terrorism: A Brief History”, E-Journal USA, http://usinfo.state.gov/journals/itps/0507/ijpe/laqueur.htm. Martin, Gus (2017), Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar, çev. İhsan Çapıcıoğlu ve Bahadır Metin, Ankara: Adres Yayınları. Migaux, Philippe (2016), “El Kaide,” eds. Gerard Chaliand ve Arnaud Blin, Terörizmin Tarihi: Antikçağdan IŞİD’e içinde (390-436), çev. Bülent Tanatar, İstanbul: Nora Kitap. Orhan, Fatih (2014), “Cihad Kavramı Üzerinden İslam’a Sürülmek İstenen Leke: Terör”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 14, sy. 2, s. 89-113. Önder, Hasan Mesut (2012), “El Kaide – Küresel Terörün Anatomisi”, TUIC Akademi, http://www.tuicakademi.org/el-kaide-kuresel-terorun-anatomisi/. Öztürk, Özgür (2008), “El Kaide’nin Düşünsel Artyöresi ve Öznenin Radikal Söylem İçerisinde Sabitlenme Süreci”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Polat, Yusuf Kenan (2015), “El Kaide Terör Örgütünün İdeolojik Kökenleri ve Eylemsel Dönüşümü”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya. Rapoport, David C. (2013), “The Four Waves of Modern Terror: International Dimensions and Consequences”, Current History, https://www.researchgate.net/ publication/286896869. Sandler, Todd (2011), “New frontiers of Terrorism Research: An Introduction”, Journal of Peace Research, c. 48, sy. 3, s. 279-286. Şahin, Harun (2007), “Kur’an-ı Kerim’deki Cihat Ayetleri Bağlamında İslam’ın İnsana Bakışı”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 17, s. 79-90. Taslaman, Caner (2015), Terör’ün ve Cihad’ın Retoriği: Felsefi ve Teolojik Değerlendirmeler, İstanbul: İstanbul Yayınevi. The Guardian (2001), “Text: Osama bin Laden’s 1998 Interview”, https://www.theguardian.com/world/2001/oct/08/afghanistan.terrorism15. Tristam, Pierre (2019), “Bin Laden’s Declaration of War on the United States, 1996”, ThoughtCo., https://www.thoughtco.com/bin-laden-declare-war-on-us-2353589. Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2019), “Eskatologya”, https://sozluk.gov.tr/?kelime=. United Nations (2016), “Charter of the United Nations”, https://legal.un.org/repertory/art51.shtml. Yıldırım, Yüksel (2018), “Cihad ve Dar’ül Harp Kavramları Bağlamında Şiddet/Terör Olgusu ve Siyasal/Ilımlı İslam Meselesi”, ed. Yüksel Yıldırım, Sosyoloji Yazıları içinde (7-55), Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. Yılmaz, Abdulkadir (2015), “Ortadoğu’da Din Referanslı Terör Örgütleri: Hizbullah ve El Kaide Örnekleri”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya. Yılmaz, Hüseyin (2012), “İslam Korkusunun/İslamofobinin Oluşmasında ‘Cihad’ Algısının Rolü”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 16, sy. 1, s.165-187. Yılmaz, Yasin (2013), “Cihad Kavramı ve Hz. Peygamber’in (sav) Mekke ile Medine’deki Uygulamaları”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy. 22, s. 285-307.