Botanik bahçelerine yönelik tutum ölçeği: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması

Bu çalışma, öğretmen adaylarının botanik bahçeleri hakkındaki tutumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda araştırmacılar tarafından öncelikle ilgili literatür taranmış ve buna göre öncül maddeler hazırlanarak 76 maddelik ölçek soruları oluşturulmuştur. Sonrasında ise söz konusu maddeler için uzman görüşü alınarak ölçeğin deneme formu hazırlanmıştır. 5’li Likert tipinde hazırlanan ölçeğin deneme formu Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 54 (46 kız, 8 erkek) biyoloji ve 327 (276 kız, 51 erkek) fen bilgisi alanından olmak üzere toplam 381 öğretmen adayına uygulanmıştır. Uygulama sonrası elde edilen veriler doğrultusunda ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçeğin geçerlik aşamalarında yapılan madde analizi ve açıklayıcı faktör analizi sonrasında ölçeğin toplam varyansın %50,478’ini açıklayan ve 49 maddeden oluşan üç faktörlü bir yapıya sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizlerinde Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı hesaplanmış ve 0,963 değeri bulunmuştur. Elde edilen bu bulgular, bu ölçme aracının öğretmen adaylarının botanik bahçeleri hakkındaki tutumlarını belirlemede geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.

An attitude scale towards botanic gardens: A study on reliability and validity

The aim of this study is to develop a valid and reliable scale determining the prospective teachers’ attitudes towards the botanic gardens. For this aim, literature review was made by the researchers and the 76 item-draft scale was prepared by getting the expert opinion for these initial items. This draft scale, which was a five-point Likert type, was applied to 381 prospective teachers in total, which includes 54 (46 female, 8 male) biology and 327 (276 female, 51 male) science department students at Ataturk University, Education Faculty of Kazım Karabekir. The validity and reliability analyses of the scale were made in the light of the data obtained through the study conducted with the participants. In the result of the item analysis and exploratory factor analysis, it was found that the scale had a construct of 3 factors with 49 items and the total variance explained was 50.478%. Cronbach Alpha internal consistency was calculated for the reliability analyses of the scale and it was found as .963 for the whole scale. As a result, these findings showed that the scale is a valid and reliable measurement tool for determining the prospective teachers’ attitudes towards botanic gardens.

PDF

___

Alp, E., Ertepınar, H., Tekkaya C., Yılmaz, A. 2006. A Statistical Analysis of Children’s Environmental Knowledge and Attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210-223.
Anon. 1996. NRC (National Research Council) National Science Education Standards. USA: National Academy Press.
Berberoğlu, O. E., Uygun S. 2013. “Sınıf Dışı Eğitimin Dünyadaki ve Türki-ye’deki Gelişiminin İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.9 (2), 32-42.
Bryman, A., Cramer, D., 2001. Quantitative data analysis with SPSS Release on for windows. Philadelphia: Routledge.
Büyüköztürk, Ş. 2002. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483.
Büyüköztürk, S., 2010. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (11th ed.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Carrier, S. J. 2009. The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers’ self-efficacy. Journal of Elementary Science Education,21(2),35-48.
Dillon J., Rickinson, M., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D. , Benefield, P. 2006).The value of outdoor learning: evidence from research in the UK and elsewhere. School Science Review, 87 (320), 107-111.
Eschenhagen, D., Katmann, U. , Rodi, D. 2008. Fachdidaktik biologie. (4th editi-on) Ed. Ulrich Kattman. Aulis Verlag Deubner. Koeln.
Falk, J. H. ve Balling, J. D. 1982. The field trip milieu: Learning and behavior as a function of contextual events. Journal of Educational Research, 76(1), 22-28.
Falk, J. H. ve Dierking, L. D. 1997. School field trips: assessing their long-term impact. Curator, 40(3), 211-218.
Farenga, S., Joyce, B. 1998. Development and analysis of a scale to assess students’ out-of- school science-related experiences. Education, 118.
Field, A., 2005. Dscovering statistics Using SPSS. Londra: SAGE Pub.
French, A.N. 2002. Informal Science Education at Science City. Yayımlanmamış Doktora tezi, University of Tulsa, USA.
Gardner, H. 1991. The unschooled mind. New York: BasicBooks.
Gerber, B.L., Marek, E.A., Cavallo, A.M.L. 2001. Development of an informal learning opportunities assay. International Journal of Science Education 23(6), 569-583.
Griffin, J., Symington, D. 1997. Moving from task-oriented to learning oriented strategies on school excursions to museums. Science Education 81: 763–779.
Gul, S. 2017. Development of an Attitude Scale to Measure the Undergraduate Students’ Attitudes Towards Nanobiotechnology. Journal of Science Education and Technology, 26(5), 519-533.
Güler, T. 2009. Ekoloji Temelli Bir Çevre Eğitiminin Öğretmenlerin Çevre Eğitimine Karşı Görüşlerine Etkileri. Eğitim ve Bilim, 34, 146-151.
Güngören, Ö. C., Bektaş, M., Öztürk, E., Horzum, M. B., 2014. Tablet bilgisayar kabul ölçeği - Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 69-79.
Hannu, S. 1993. Science centre education. Motivation and learning in informal education. Helsinki University Department of Teacher Education. Finland. (Unpublished Doctoral Dissertation).
Hofstein, A., Rosenfeld, S. 1996. Bridging the gap between formal and informal science learning. Studies in Science Education 28: 87–112.
Kahyaoğlu, M., 2011. Çevre konularıyla ilgili kitap okumaya ynelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Elementary Education Online, 10(3), 1056-1065.
Karaşah, B., Var, M., 2016. Botanik bahçelerinde ziyaretçi tercihlerinin belirlenmesi ‘Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Örneği’. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16(1), 120-130.
Klemmer, C. D., Waliczek, T. M., Zajicek, J. M. 2005. Growing minds: The effects of a school gardening program on the science achievement of elementary students. HortTechnology, 15(3), 448-452.
Küçük, S., Yılmaz, R.M., Baydaş, Ö., Göktaş, Y., 2014. Ortaokullarda artırılmış gerçeklik uygulamaları tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 383-392.
Lakin, L. 2006. Science beyond the classroom. Journal of Biological Education, 40(2), 88-90.
Leech, N. L., Barrett, K. C., Morgan, G. A., 2005. SPSS for ıntermediate statistics: use and ınterpretation, (second Edition). Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah, New Jersey, London.
Lien, H. A. 2007. “The Benefits of Outdoor Education Experiences on Today’s Youth. ” Paper
presented at the annual meeting of the North American Association For Environmental Education, Virginia Beach Convention Center, Virginia.
Moseley, C., Reinke, K. , Bookout, V. 2002. The effect of teaching outdoor environmental education on preservice teachers’ attitudes toward self-eff icacy and outcome expectancy. The Journal of Environmental Education, 34(1), 9-15.
Mittelstaedt, R., Sanker, L., Vanderveer, B. 1999 Impact of a week-long experiential education program on nvironmental attitude and awareness. Journal of Experiential Education, 22(3), 138–148.
Müminoğlu, Y., Tahta, B.T., Aslan, B.G., 2018. Kentsel yaşama bilimsel, görsel, rekreasyonel katkılar; botanik bahçeleri. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 6(1), 519-528.
Oldfield, S., 2007. Great Botanic Gardens of The World. New Holland Publishers. UK.
Orion, N. , Hofstein, A. 1994. Factors that influence learning during a scientific field trip in a natural environment. Journal of Research in Science Teaching, 29, 1097–1119.
Orion, N., Hofstein, A.,Tamir, P. , Giddings, G. J. 1997 Devolopment and validation of an instrument for assesing the learning environment of outdoor science activities. Science Education, 81, 161-171.
Osborne, J. , Dillon, J. 2007.Research on learning in informal con-texts:Advancing the field. International Journal of Science Education, 29 (12),1441-1445.
Özdamar, K., 2004. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1 (5. baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Özkan B.2005. Botanik Bahçelerin Planlanması, Ders notları, 2005.
Öztan,Y., 1972. Ankara-Çankaya Vadisi’nin Botanik Bahçesi Olarak Kullanış İmkanı ve Planlama Prensiplerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Anakara Üniversitesi, Adana Ziraat Fakültesi Yıllığı, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Packer, J., Ballantyne, R. 2002. Motivational factors and the visitor experience: a comparison of three sites. Curator, 45 (3), 183–198.
Ramey-Gassert, L. 1997. Learning science beyond the classroom, The Elementary School Journal, 97(4), 433-450.
Randler, C., Baumgartner, S., Eisele, H., , Kienzle, W. 2007. Learning at work-stations in the zoo: A controlled evaluation of cognitive and affective out-comes. Visitor Studies, 10(2), 205-216.
Raubenheimer, J. 2004. An item selection procedure to maximize scale reliability and validity. SA Journal of Industrial Psychology, 30(4), 59-64.
Rennie, L. J. , McClafferty, T. P. 1995. Using visits to interactive science and techonology centers, museums, aquaria and zoos to promote learning in science. ERĠC, ED 391 673. [Online]: Retrieved on 20-June -2011, at URL:http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED391673.pdf. (Erişim tarihi: 12.11.2018)
Rivkin, M. S. 2000. Outdoor experiences for young children. ERIC, Clearinghouse on Rural Education and Small Schools EDORC-00-7 (December). [Online]: Retrieved on 12-May-2011, atURL:http://www.ael.org/eric/ page.cfm?,scope=oeid=237. (Erişim tarihi: 12.11.2018)
Rudmann, C.L. 1994. A rewiew of the use and implementation of science field trips. School Science and Mathematics, 94, 138-141.
Sax, G., Newton, J. W. 1997. Principles of educational and psychological measurement and evaluation, (4th Ed.). NY: Wadsworth Publishing Company.
Sel F.,2014. Botanik Bahçesi Nedir Nasıl Hazırlanır, www.merakname.com/botanik-bahcesi-nedir-nasilhazirlanir. 2009, (Erişim tarihi: 14 Ekim 2014)
Simmons, D. 1998 Using natural settings for environmental education: Perceived benefits and barriers. Journal of Environmental Education, 29 (3), 23–31.
Smith-Sebasto, N. J., Smith, T. L. 1997. Environmental education in Illinois and Wisconsin: A tale of two states. Journal of Environmental Education, 28 (4), 26-36.
Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S., 2007. Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Pearson Education.
Tatar, N.,, Bağrıyanık, K. E. 2012. Fen ve Teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4).
Tanrıverdi F. 1987. Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metodları, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum, 1987.
Tavşancıl, E. ve Keser, H. (2001) İnternete yönelik Likert tipi bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34, (1-2), 45-60.
Thomas, G. 2010 Facilitator, teacher, or leader? Managing conflicting roles in outdoor education. Journal of Experiential Education, 32(3), 239–254.
Türkmen, H. 2010. Informal (sınıf-dışı) fen bilgisi eğitimine tarihsel bakış ve eğitimimize entegrasyonu. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (39), 46-59.
Uzun G. 1978. Çukurova Üniversitesi Botanik Bahçesi Peyzaj Planlama İlkelerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, (Basılmamış Doçentlik Tezi), Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 1978.
Ünal,A., Yıldırım, A., Çelik, M. 2010. Ġlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
Var, M., Karaşah, B., 2010. Botanik bahçelerinin kullanıcılara sağladığı eğitsel ve rekreatif imkânlar: Türkiye ve dünyadan örnekler. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Cilt: IV Sayfa: 1467-1477.
Wassenberg, C.L., Goldenberg, M.A., Soule, K.E. 2015. Benefits of botanical garden visitation: A means-end study. Urban Forestry and Urban Greening, 14, 148– 155.
Willison, J., 1997. Botanic gardens as agents for social change. In Kings Gark and Botanic garden conservation into the 21st century: Proceedings of the fourth international botanical gardens conservation conaress. 25-29 Septembenr, Perth.
Yaltırık, F., 1988. Atatürk Arboretumu, İ.Ü. Orman fakültesi Dergisi, Seri:A, Cilt:38, İstanbul.
Yılmaz, A. 1996. Müzelerde çocuk eğitiminin müze koleksiyonları bağlamında değerlendirilmesi ve Rahmi M. Koç sanayi müzesi örneğinde irdelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.