Mardin’de Geleneksel Kadınlar Arası Eğlenceler

Tarihten günümüze kadar Mardin birçok kültüre ev sahipliği yapar. Bu ev sahipliği, şehrin yaşayan kültürünü etkilemektedir. Çok kültürlü yapısı olan şehirde kültürlerin birbirlerinden etkilenmesi eğlence hayatına ve ritüellerine de yansır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Mardin’de geleneksel kadınlar arası eğlenceler ve bu eğlencelerin ritüellerini araştırıp, ritüeller arasında kültürel farklılıklarının olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda Mardin’de yaşayan farklı din, dil ve etnik kökenden olan 29 kadın ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Mardinli kadınların belleklerinde geleneksel eğlence denildiğinde Sabahiye, Hamam, Şehriye, Hasıt Marane, Derder Baba’nın yer edindiği görülmüştür. Mardin’de kadınlar arası geleneksel eğlencelere baktığımızda kültürleşmenin izlerine rastlanılmıştır. Bu eğlencelerde farklı etnik, dil, din ve inançtaki toplumların birbirinden etkilendikleri ritüellerdeki ufak nüans farkları dışında birbirlerine benzedikleri görülür. Görüşmeler sonucunda Mardin’de hamam dışında artık kadınlar arası geleneksel eğlencelerden hiçbirinin düzenlenmediği saptanmıştır. Katılımcılara göre bunun nedeni, toplum yapısının, sosyo-kültürel değerlerin, toplumu oluşturan üyelerin arzu ve beklentilerinin değişmesi ve tüm bu değişimlerin konut kültürüne yansımalarıdır..

Anahtar Kelimeler:

Mardin, Eğlence İncelemeleri, Geleneksel eğlenceler, Sabahiye

Traditional Women’s Entertainments in Mardin

Mardin has historically hosted many cultures. This hosting affects the living culture of the city. The effect of the cultures on each other in the city with a multicultural nature is also reflected in entertainment life and rituals. Within this context, the purpose of the study here is to search the traditional entertainments among women in Mardin and the rituals of these entertainments, and to find out whether there are cultural differences between the rituals. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 29 women who from different religions, languages and ethnic backgrounds living in Mardin. As a result of the research conducted, it was seen that upon mentioning the traditional entertainment, the memories of women from Mardin retrieve Sabahiye, Turkish Bath, Traditional Noodle, Hasıt Marane, Derder Baba. When we look at the traditional women’s entertainments in Mardin, it is possible to see the traces of acculturation. In those entertainments seen that societies of different ethnicities, languages, religions and beliefs are similar to each other, except for minor nuances in the rituals in which they are influenced by each other. As a result of the interviews, it was seen that none of the traditional entertainments between women are held in Mardin, apart from the Turkish bath. According to the participants, the reason for this is the change in the social structure, socio-cultural values, the desires and expectations of the members of the society, and the reflections of all these changes on the housing culture.

Keywords:

Mardin, Studies in Entertainment, Traditional entertainments, Sabahiye,

PDF

___

Alkaya, H. B. (2006). [Bursa ve çevresindeki ziyaret yerleri ve bunların etrafında oluşan dinî inançlar]. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi.
Altun, I. (2004). Kandıra Türkmenlerinde doğum, evlenme ve ölüm. Yayıncı.
Bayram, P. (2013). Nevşehir’in Avanos ilçesi, Uçhisar ve Göreme beldelerinde evlilik merasimleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2(2), 17-37.
Çetin, C. (2008). Türk düğün gelenekleri ve kutsal evlilik ritüeli. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 48(2), 111-126.
Demirbaş, G. (2012). Kadınların mekan algısı ve mekanı kullanma biçimleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Deniz, T. ve Kocakaya, E. (2020). Kültürel miras kapsamında Safranbolu’da geleneksel hamam kültürü. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 3-24.
Eroğlu, E. ve Özkanat, Z. (2014). Unutulmaya yüz tutmuş bir gelenek duvak töreni. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 272-278
Göçer, A. (2012). Dil-kültür ilişkisi ve etkileşimi üzerine. Türk Dili, 729(1), 50-57.
Kasapoğlu Akyol, P. (2020). Suyla arınmadan modern zamanların gelin hamamına: tarihi Karacabey Hamamı’nda gelin hamamı. Folklor/Edebiyat, 26(103), 691-705.
Kaya, İ. (2007). Azınlıklar, çokkültürlülük ve Mardin. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 44-55.
Köktan, D. (2020). Antakya hamam kültürü. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 23, 363-372.
Köse, N. (2003). Türk düğünlerinde gerdek sonrası duvak geleneği. Milli Folklor, 8(60), 92-109.
Langer, R. (1995). The birkat betulim: a study of the jewish celebration of bridal virginity. In Proceedings of the American Academy for Jewish Research, 61, 53-94.
Orucov, A. (2018). Evlenme gelenekleri: Palu ve Nahçivan yöresi üzerine bir araştırma. Uluslararası Palu Sempozyumu, 179-185. Elâzığ.
Parvana B. (2013) Nevşehir’in Avanos ilçesi, Uçhisar ve Göreme beldelerinde evlilik merasimleri, Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 17-37.
Sarı, E. (2009). Mardin'de kültürlerarası iletişim ve kültürel kimliğin/farkın inşası. Alternatif Politika, 1(2), 227-259.
Şahin, Ö. S. (1996). Kuskan Beldesi evlenme adetleri, I. Türk Halk Kültürü Araştırma
Uysal, Y. (2019). Adıyaman halk kültüründe evlilik ve evlenme törenleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (46), 179-193.