X Kuşağında Sportmenlik Yönelimi

Sportmenlik konusunda yapılan araştırmaların agırlıklı olarak genç kuşak üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Bu araştırmada x kuşağı olarak adlandırılan orta yaş grubunun sportmenlik yönelimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Afyonkarahisarda bulunan 1965-1980 yılları arasında doğan 128’i kadın, 269’u erkek olmak üzere toplamda 397 birey gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çok Boyutlu Sportmenlik Yönelimi Ölçeği (ÇBSYÖ) kullanılmıştır. ÇBSYÖ Vallerand ve arkadaşları (1997) tarafından geliştirilen, Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması Sezen-Balçıkanlı (2010) tarafından yapılan, 20 madde ve 4 alt boyuttan oluşan 5’li Likert türünde bir ölçektir. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin (yüzde, frekans vs.) yanı sıra açıklayıcı faktör analizi (AFA), değişken sayısına bağlı olarak iki grup için Bağımsız Örneklem T Testi, ikiden fazla grup için Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Yapılan varyans analizi sonucunda elde edilen farkların hangi gruplardan kaynaklandığının tespiti için çoklu karşılaştırma testlerinden Tukey testi kullanılmıştır. X kuşağında en yüksek ortalamaların sosyal normlara uyum alt boyutunda olduğu, onu sırasıyla kurallara ve yönetime saygı alt boyutu ve sporda sorumluluklara bağlılık alt boyutlarının izlediği, en düşük ortalamanın ise rakibe saygı alt boyutunda olduğu tespit edilmiştir. Sportmenlik yöneliminin spor kulübüne üye olma durumu ve eğitim seviyesine göre farklılaşmadığı görülürken, düzenli spor yapan bireylerin tüm alt boyutlarda düzenli spor yapmayan bireylere oranla daha olumlu cevaplar verdiği tespit edilmiştir. Son olarak erkek katılımcıların “Kurallara ve yönetime saygı” alt boyutunda puan ortalamalarının kadın katılımcılara oranla daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Sportmenlik, x kuşağı, fair play

Sportspersonship Orientation in X Generation

Previous studies have shown that recent academic studies about sportspersonship tended to focusing on the young generation. In this study, it was aimed to examine the sportspersonship orientations of the middle age group called X generation. 397 people who burned in 1965-1980 (128 women, 269 men) voluntarily participated in this study. In the research, Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale (MSOS) was used as a data collection tool. MSOS was developed by Vallerand et al. (1997). The validity and reliability study to the Turkish language of MSOS was performed by Sezen-Balçıkanlı (2010). The scale consists of 20 items and 4 sub-dimensions. The scale is a 5-point Likert scale. For the analyses of the data; descriptive statistics, Independent Samples T-Test for two groups, and One Way ANOVA for more than two groups were used. Tukey Post-hoc test was used to determine the source of difference in multiple comparisons.The highest average in the X generation are in the sub-dimension of “respect for social convention”, and other high averages are in the sub-dimensions of “respect for rules and officials” and “respect for one’s full commitment”. The lowest average is “respect for opponents”. It was decided that sportspersonship did was not different according to the status of being a member of a sports club or level of their education. People who doing exercise regularly gave more reply positively in all sub-dimensions than people do not. Finally, the mean score of male participants in sub-dimension of “respect for rules and officials” higher than female participants.

Keywords:

Sportspersonship, x generation, fair play,

PDF

___

Balçıkanlı, G. S., Gülşen, K., ve Yıldıran, İ. (2017). Kadın futbolcularda sportmenlik yönelimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(1-4), 1-9.
Bartlett, M. (2005). Generation X? So old school: The emphasis now ıs on the ‘millennials’. Credit Union Journal, 19(8), 14.
Başol, O. ve Çetin Aydın, G. (2014). X ve Y Kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı?. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 1-15.
Berument, M. H., Ceylan, N. B. ve Ogut-Eker, G. (2009). Soccer, stock returns and fanaticism: Evidence from Turkey. The social science journal, 46(3), 594-600.
Bristow, D., Amyx, D., Castleberry, S. B. ve Cochran, J. J. (2011). A cross-generational comparison of motivational factors in a sales career among Gen-X and Gen-Y college students. Journal of Personal Selling & Sales Management, 31(1), 77-85.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pagem Akademi.
Chantal, Y., Robin, P., Vernat, J. P. ve Bernache-Assollant, I. (2005). Motivation, sportspersonship, and athletic aggression: a mediational analysis. Psychology of Sport and Exercise, 6(2), 233-249.
Chung, E., Farrelly, F., Beverland, M. B. ve Karpen, I. O. (2018). Loyalty or liability: Resolving the consumer fanaticism para-dox. Marketing Theory, 18(1), 3-30.
Coupland, D. (1989). The young and restless work force following the baby boom: Generation X. (http://joeclark.org/dossiers/GenerationX.pdf) Erişim Tarihi: 11.11.2018.
Çalayır, Ö., Yıldız, N., Yaldız, Ö. ve Çoknaz, H. (2017). Hokey müsabakalarına katılan sporcuların beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 27-37.
Çetin, E. (2015). Çocuk ve gençlerin televizyonda maç izleme alışkanlıklarının spordaki şiddet eylemlerine etkileri. International Journal of Science Culture and Sport, 3(Special Issue 3), 828-844.
Egri, C. P. ve Ralston, D. A. (2004). Generation cohorts and personal values: A comparison of China and the United States. Organization Science, 15(2), 210–220.
Glass, A. (2007). Understanding generational differences for competitive success, Industrial and Commercial Training, 39, 98–103.
Güllü, S. (2018). Sporcuların antrenör-sporcu ilişkisi ile sportmenlik yönelimleri üzerine bir araştırma. Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 190-204.
Güllü, S. ve Şahin, S. (2018). Milli güreşçilerin sportmenlik yönelim düzeyleri üzerine bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 13(18), 705- 718.
Gümüş, H., Saraçlı, S., Karakullukçu, Ö. F., Doğanay, G. ve Kurtipek, S. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde fair play kavramı. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 4(2), 430-438. Doi: 10.14486/IntJSCS568
Gürbüz, S. (2015). Kuşak farklılıkları: Mit mi, gerçek mi. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57.
Inglehart, R. (1997). Modernization and postmodernization: cultural, economic, and political change in 43 societies, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Kayışoğlu, N. B., Altınkök, M., Temel, C. ve Yüksel, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi: Karabük İli Örneği. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(3), 1045-1056.
Koç, Y. (2017). Beden eğitimi dersinde sportmenlik davranışı kazandırmaya yönelik uygulama önerisi: küçüklerin oyununda centilmenliğin yapılandırılması (KOCY). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 212-227.
Lu, A. C. C. ve Gursoy, D. (2016). Impact of job burnout on satisfaction and turnover intention: Do generational differences matter?. Journal of Hospitality & Tourism Research, 40(2), 210-235.
Oblinger, D. (2003). Boomers genxers millennials. EDUCAUSE review, 500(4), 37-47.
Reisenwitz, T. H. ve Iyer, R. (2009). Differences in generation X and Y: implications for the organization and marketers. Marketing Management Journal, 19(2), 91- 103.
Senbir, H. (2004). Z Son İnsan mı?, İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
Sezen-Balçıkanlı, G. (2010). Çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeği’nin türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 1-10.
Sezen-Balçikanlı, G. ve Yıldıran, I. (2011). Profesyonel futbolcuların sportmenlik yönelimleri ve empatik eğilim düzeyleri. SPORMETRE Be den Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 49-56.
Smith, J. W. ve Clurman, A. (1997). Rocking the ages: the yankelovich report on generational marketing, New York: Harper Collins.
Sullivan, S.E., Forret, M.L., Carraher, S.M. ve Maiminero, L.A. (2009). Using the kaleidescope career model to examine generational differences in work attitudes. Fairfield University Digital Commons, 14(3), 284-302.
Şebin, K., Tozoğlu, E., Yılmaz, S., Demirel, N. ve Bostancı, Ö. (2007). Spor yapan üniversite öğrencilerinin fair play'e ilişkin görüşleri. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 9(2), 1-14.
Şenturan, Ş., Köse, A., Dertli, E., Başak, S. ve Şentürk, N. (2016). X ve Y Kuşağı Yöneticilerinin İş Değerleri Algısı ve Farklılıkları Üzerine İnceleme. Business & Economics Research Journal, 7(3), 171-182.
Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S. ve Taner, T. (2015). Futbol taraftarı fanatiklik ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-49.
Taşmektepligil, M. Y., Küçük, V., Karakuş, S. ve Kalkavan, A. (2017). Bireysel şiddet açısından spor medyasının etkileri. Marmara University Journal of Sport Science, 2(2), 30-42. DOI: 10.22396/sbd.2017.29
TDK büyük türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c504d2cad0336.-12275127. 11.11.2018 tarihinde erişildi.
Toruntay, H. (2011). Takım rolleri çalışması: X ve Y kuşağı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Türkmen, M. ve Varol, S. (2015). Beden eğitimi ve spor dersinin ortaokul öğrencileri üzerinde sportmenlik davranışı oluşturma etkisinin belirlenmesi: (Bartın İl Örneği). Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 42-64.
Twenge, J.M., Campell, S.M., Hoffman B.J., Lance C.E. (2010). Generational differences in work value: Leisure and extrinsic value increasing, social and intrinsic value decreasing. Journal of Management, 36(5), 1117-1147.
Vallerand, R. J., Briere, N. M., Blanchard, C. ve Provencher, P. (1997). Development and validation of the multidimensional sports-personship orientations scale. Journal of Sport & Exercise Psy-chology, 19(2), 197-206.
Wey Smola, K. ve Sutton, C. D. (2002). Generational differences: Revisiting generational work values for the new millennium. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(4), 363-382.
Yıldıran İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 3-16.
Yıldız, H. ve Açak, M. (2018). Examination of football fanaticism levels of high school students. Journal of the Faculty of Education, 19(3), 738-748.
Yücel, A. S., Atalay, A. ve Gürkan, A. (2015). Sporda şiddet ve saldırganlığı etkileyen unsurlar. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 2(2), 68-90. Doi: 10.17360/UHPPD.201529603
Zhang, K. ve Bonk, C. J. (2010). Generational learners ve e-learning technologies. Handbook of research on practices and outcomes in e-learning: issues and trends. USA: IGI-Global, 76-92.