Ali Ruhan ÇELİK, Sevda ASQAROVA, Aylin TUTGUN-ÜNAL

Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçim Tutumlarında Değer Yönelimlerinin Etkileri

İdeal eş kavramı, belirli standartları, varsayımları ve beklentileri oluşturmaktadır. Eş seçimi tercihlerini yönlendiren tecrübeler, eş seçimine yönelik tutumlara kaynaklık eder. Sınırlı tecrübelerden yola çıkarak edinilen ilişkiye yönelik inançlar ve bilgiler tutumların bilişsel yönünü oluşturur. Edinilen tecrübeler, değerlerde kimlik kazanmaktadır. Bu noktadan hareketle hazırlanan araştırmada üniversite öğrencilerinde eş seçim kriterlerinde değer yönelimlerinin etkisinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda değer yönelimlerinin eş seçim kriterlerinin beraber yaşama, yalnız ve tek doğru, aşk yeterli, çaba gösterme, idealleştirme, zıt kutuplar ve tam güven olmak üzere tüm faktörleri üzerinde anlamlı etkisinin olduğuna yönelik yedi hipotez oluşturulmuştur. Araştırma var olan durumun belirlenebilmesini amaçladığından genel tarama modeline uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmaya Üsküdar Üniversitesi’nde eğitim gören 222 lisans öğrencisi dahil edilmiştir. Öğrencilere sosyo-demografik bilgi formu ile birlikte Romantizm ve Eş Tutum Ölçeği ve Portre Değerler Anketi uygulanmıştır. Araştırma bulgularında, araştırma hipotezleri regresyon analizi eşliğinde sorgulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre üniversite öğrencilerinin değer yönelimlerinin eş seçim kriterlerinin beraber yaşama, yalnız ve tek doğru, aşk yeterli, çaba gösterme, idealleştirme, zıt kutuplar ve tam güven olmak üzere tüm faktörleri üzerinde anlamlı etkisi vardır.

The Effects of Value Orientations on Mate Choice Attitudes of University Students

The concept of ideal spouse constitutes certain standards, assumptions and expectations. Experiences that guide mate choice preferences are based on attitudes towards partner selection. Religious beliefs and information obtained from limited experience lead to the cognitive orientation of attitudes. The composition of the experiences gained gains identity in social roles and values. The aim of this study is to determine the effect of value orientations on the selection criteria of university students. Seven hypotheses have been created that value orientations have a significant effect on all factors such as living together, lonely and only right, love is sufficient, effort, idealization, opposite poles and full trust. The research was carried out in a general survey model. A total of 222 undergraduate students studying at Üsküdar University were included in the research. Romantism and Portrait Values Questionnaire were applied to the students with sociodemographic information form. In the findings, the research hypotheses were tested with regression analysis. Findings from the research show value orientations have a significant effect on all factors of co-selection criteria, cohabitation, single and single correct, love sufficient, effort, idealization, opposite poles and full confidence.

Keywords:

University students, Value Orientations, Mate Choice,

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim ikinci kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akdemir, A., Konakay, G., Demirkaya, H., Noyan, A., Demir, B., Ağ, C. vd. (2013). Y kuşağının kariyer algısı, kariyer değişimi ve liderlik tarzı beklentilerinin araştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-42.
Aktan, D. ve Turan, S. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607- 622.
Apostolou, M. (2007). Sexual selection under parental choice: The role of parents in the evolution of human mating. Evolution and Human Behavior, 28(6), 403-409.
Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144.
Baloğlu, M. ve Balgalmıs, E. (2005). İlköğretim ve Ortaöğretim yöneticilerinin öz-değerlerinin betimlenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 19-31.
Baysal, A.C. (1981). Sosyal psikolojide tutumlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, İstanbul.
Berkup, S. B. (2014). Working with generations X and Y in generation Z period: Management of different generations ın business life. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 218-229.
Cobb, N. P., Larson, J. H. ve Watson, W. L. (2003). Development of the attitudes about romance and mate selection scale. Family Relations, 52, 222–231.
Çetin Aydın, G. ve Başol, O. (2014). X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı?, EJOVOC (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 1-15. http://dx.doi.org/10.17339/ejovoc.41369
Deniz, L. ve Tutgun-Ünal, A. (2019). Sosyal medya çağında kuşakların sosyal medya kullanımı ve değerlerine yönelik bir dizi ölçek geliştirme çalışması. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1025-1057.
Demirutku, K. ve Sümer, N. (2010). Temel değerlerin ölçümü: portre değerler anketinin Türkçe uyarlaması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 17-25.
Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlaki olgunluk ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Erdem, A.R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1, 4-10.
Erikson, E. (1998). Life cycle completed: Extended version. New York: WW Norton & Company.
Feather, N.T. (1975). Values in education and society. New York: The Free Press.
Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. (3.bs). İstanbul: Ötüken Yayınları.
Güngör, H. C., Yılmaz, M. ve Çelik, B.S., (2011). Romantizm ve eş seçim tutum ölçeğinin uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 180-190.
Hamarta, E., Deniz, M., Dilmaç, B. ve Arslan, C. (2015). A study on marital relationship and marital life satisfaction with regard to values of marital couples. International Journal of Human Sciences, 2(1), 55-69.
Ekşili, N. ve Antalyalı, Ö.L. (2017). Türkiye’de Y kuşağı özelliklerini belirlemeye yönelik bir çalışma: Okul yöneticileri üzerine bir araştırma. Humanities Sciences (NWSAHS), 12(3), 90-111, http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.3.4C0219
Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, teknikler ve ilkeler (35. bs.). Ankara: Nobel Yayınevi
Köklü, N. (1995). Tutumların ölçülmesi ve likert tipi ölçeklerde kullanılan seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 81-83.
Larson, J. H. (2000). Should we stay together?. San Francisco: Jossey-Bass A Willey Company.
Latif, H. ve Serbest, S. (2014). Türkiye’de 2000 kuşağı ve 2000 kuşağının iş ve çalışma anlayışı. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(4), 132-163.
Morsümbül, Ş. (2014). Kültürel değerlerin üç kuşak arasındaki değişimi üzerine bir inceleme: Ankara örneği. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 21, 137-160.
Mücevher, M. H. (2015). X ve Y kuşağının birbirlerine karşı özellik ve etkileşim algıları: SDÜ örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Özdemir, Ş. (2017). Kuşaklar teorisine göre Türkiye’deki gençlerin medya kullanım alışkanlıkları ve İstanbul örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 217 239.
Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Nobel Yayınları.
Özmete, E. (2007). İş yaşamında değerler. İstanbul: Kedim Yayıncılık.
Perilloux, C., Fleischman, D. S. ve Buss, D. M. (2008). The daughter-guarding hypothesis: parental influence on, and emotional reactions to, offspring’s mating behavior. Evolutionary Psychology, 6(2), 217-233.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
Rugman, A. ve Hodgetts, R. (2001). The end of global strategy. European Management Journal, 19(4), 333–343.
Sağnak, M. (2003). İlköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları ile kişisel değerleri arasındaki uyum düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Sağnak, M. (2004). Örgütlerde değerler yönünden birey-örgüt uyumu ve sonuçları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(37), 72-95. Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10),73-88.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theory and empirical tests in 20 countries. Advances in experimental social psychology, 25, 1-65.
Schwartz, S. H., Cieciuch, J., Vecchione, M., Davidov, E., Fischer, R., Beierlein, C., Ramos, A., Verkasalo, M., Lönnqvist, J.-E., Demirutku, K., Dirilen- Gumus, O. ve Konty, M. (2012). Refining the theory of basic individual values. Journal of Personality and Social Psychology, 103(4), 663–688. https://doi.org/10.1037/a0029393
Tarhan, N. (2020). Z kuşağı kayıp kuşak olmasın. Erişim Adresi: https://uskudar.edu.tr/tr/icerik/5466/prof-dr-nevzat-tarhan-z-kusagikayip- kusak-olmasin
Toruntay, H. (2011). Takım rolleri çalışması: X ve Y kuşağı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Tutgun-Ünal, A. ve Deniz, L. (2020). Sosyal medya kuşaklarının sosyal medya kullanım seviyeleri ve tercihleri. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 125-144.
Türk Medeni Kanunu (2001). Türk Medeni Kanunu. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
Yıldırım Becerikli, S. (2013). Kuşaklararası iletişim farklılığı: Bilim teknoloji ve yenilik haberleri üzerinden bir odak grup çalışması. Selçuk İletişim, 8(1), 5-18.
Kaynakça Bilgisi / Citation Information
Çelik, A. R., Asqarova, S. ve Tutgun Ünal, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin eş seçim tutumlarında değer yönelimlerinin etkileri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(38), 5042-5070. DOI: 10.26466/opus.883241