Sosyoloji ve Edebiyat Kavşağında Peyami Safa Romanları

Sosyoloji ve edebiyat ilişkisi bir toplumsal tahlilde başvurulması gerekli bir ilişkidir. Toplumları anlamaya, tanımaya çalışmak bir bakıma toplumların edebi ürünlerini incelemek anlamına gelmektedir. Tarihsel ve toplumsal hafızayı canlı tutmanın yollarından biri edebi ürünleri okumak ve görmekten geçmektedir. Toplumlar arasındaki farklılık ve benzerlikler bir bakıma edebi ürünler üzerinden görülmektedir. Özellikle dönem değerlendirmesi niteliğindeki romanlar, tarihi ve kültürü anlamada anahtar rol oynamaktadır. Peyami Safa’nın Fatih-Harbiye adlı romanı böylesi bir eserdir. Bu çalışmada bir toplumu anlamada edebi bir tür olan romanın izi sürülmektedir. Çalışma Fatih-Harbiye romanı üzerinden, Safa’nın diğer eserleri ve yazılarını da dikkate alan bir analizi içermektedir. Peyami Safa’nın düşünce dünyası ve Türk Modernleşmesi hakkındaki değerlendirmeleri üzerinde durulmaktadır. Peyami Safa’nın Türk Modernleşmesine olan yaklaşımı ya da yaklaşımları, kaleme aldığı eserler üzerinden ele alınmaktadır. Çalışma, yazarın kahramanlar çevresinde kurguladığı dü- nya ve yaşam tarzları üzerinde durmakta, genel itibariyle Fatih-Harbiye’deki karakterlere eğilmektedir. Romandaki kahramanların içsel, kültürel ve mekânsal manada yaşadıkları çatışmalar merkeze alınarak değerlendirmeler gerçekleştirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Edebiyat Sosyolojisi, Kültür, Doğu-Batı, Peyami Safa, Çatışma

Peyami Safa Novels on Crossroads of Sociology and Literature

Sociology and literature is a relationship that is necessary to be referenced in a social analysis. To understand society, in a way to recognize the work means to examine the literary society. One way to keep the memory alive is through historical and social study of literary. Differences and similarities between the communities are seen through literary products in a way. In particular evaluation period of novel characteristics, history and culture plays a key role in understanding. Peyami Safa Fatih Harbiye novel is such a work. The trail of the novel is a literary genre in understanding a society is proposed in this study. Fatih- Harbiye work through the novel into other works and writings of the Safa area includes an analysis. Peyami Safa focuses on the world of ideas and evaluations of Turkish Modernization. Peyami Safa’s the approach to Turkish modernization is handled through works penned. The study, which constructs the world around the hero and the author focuses on lifestyles, is addressing the character in general terms Fatih -Harbiye. The conflicts that heroes face in the novel, based on the cultural and spatial sense, accordimg to the analysis assessments are carried out

Keywords:

Sociology of Literature, Culture, East-West- Peyami Safa, Conflict,

PDF

___

Aksoy, S. E. (2009). Peyami Safa’nın Romanlarında Modernleşme ve Mekân. Doktora Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Alver, K. (2000). “Roman ve Batılılaşma İdeolojisi”. Hece (39): 26-28.

Ay, V., Durakoğlu, A. (2012). “Peyami Safa Metinleriyle Muhafazakârlığa Yeniden Bakmak: Modernleşme, Birey ve Düşünme”.AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:12. 20. Yıl Özel Sayı(12):21-46.

Ayvazoğlu, B. (1998). Peyami: Hayatı Sanatı Felsefesi Dramı. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Ayvazoğlu, B. (2000). “Doğu-Batı Açmazında Peyami Safa”, Doğu Batı (11): 107-131.

Çetin, N. (2012). “Peyami Safa’nın ‘Fatih-Harbiye’ Romanının Tahlili”. Vefatının 50. yılında Peyami Safa. ed. Selim Altıntop vd. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi SBE Yayını: 17-44.

Genç, A. (1992). “Peyami Safa’nın “Fatih-Harbiye” Adlı Romanında Doğu-Batı Çatışması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (7): 351-356.

Göka, E. (2009). Ölme. İstanbul: Timaş Yayınları.

Günaydin, M. (2000). Peyami Safa’nın Romanlarında Din ve Aile. Yüksek Lisan Tezi.Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kösoğlu, N. (2002). Türk Düşünce Ufukları: Peyami Safa. Ankara: Alternatif Yayınları.

Kundera, M. (1996). Yavaşlık. 3. baskı. çev. Özdemir İnce. İstanbul: Can Yayınları.

Lakoff, G., Johnson, M. (2010). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil. 2. baskı. çev. Gökhan Yavuz Demir. İstanbul: Paradigma Yayınları.

Mardin, Ş. (2002). Türk Modernleşmesi. 11. baskı. İstanbul: İletişim Yayın- ları.

Moran, B. (1995). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış I. 5. baskı. İstanbul: