Kant’ın Ruhun Ölümsüzlüğüne İlişkin Görüşlere Yönelik Eleştirileri ve Phaidon Diyaloğundan Hareketle Platon’un Bu Eleştirelere Verebileceği Olası Cevaplar

Kant’ın, kendisinden sonraki düşüncede eskisine nazaran önemli bir değişimi gerçekleştirdiği söylenebilir. Bu değişimin kaynağında Kant’ın, klasik metafiziğin ruhun varlığının ortaya konulabileceği ve ruh üzerinden insani tecrübenin açıklanabileceği yaklaşımını eleştirmesi, ruhun bir töz olarak varlığı iddia edilmeden de insan tecrübesinin açıklanabileceği ve bilimlerin temellendirilebileceğini savunmasının var olduğunu söylemek mümkündür. Ona göre duyusal tecrübenin kuruluşundan bahsedilebilmesi için düşünülürlerin (Noeta) varlığını savunmaya gerek yoktur. Oysa Platon’a göre duyusal dünyanın açıklanması için düşünülürlerin varlığından hareket edilmesi gerekir. Bu nedenle de Platon, düşünürleri var kabul ederek ruhun varlığına ve ölümsüzlüğüne de delil olarak göstermeye çalışır.Platon ruhun ölümsüzlüğünü savunmak için Phaidon adlı eserinde birçok kanıt ileri sürmektedir. Kant’ın ampirik nesnenin kuruluşuna dair yaklaşımı dikkate alındığında Phaidon’da ruhun ölümsüzlüğü ilgili var olan kanıtlar ne şekilde ele alınabilir? Ya da Phaidon adlı eserde ortaya konulan delilleri Kant’ın eleştirilerine bir cevap olarak görmek mümkün müdür? Phaidon’daki Kebes adlı şahsın ruhun ölümsüzlüğüne yönelik itirazlarının Kant’ın ruhu bir töz olarak kabul etmeye yönelik eleştirilerini anımsattığı söylenebilir mi? Bu çalışmada Platon’un Kebes’e cevapları Kant’ın eleştirileri dikkate alınarak tartışılmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Kant, Platon, Phaidon, Ruh, Kebes

Kant’s Criticism of The Claims Concerning The Immortality of Soul and Plato’s Probable Answers in Phaidon

It can be said that Kant, in comparison to his predecessors, has caused a more significant change in the course of philosophical enterprise. It is possible to say that Kant achieves such an impact by explaining human experience and providing foundations for natural sciences after denying the existence of soul as substance as classical metaphysics defends. According to him, there is no need to defend the existence of intelligible in themselves to constitute empirical experience. However, according to Plato, in order to explain the sensory world, it is necessary to move from the existence of intelligible. For this reason, Plato tries portray intelligible as evidence for the existence and immortality of the soul. Plato suggests a number of arguments in his Phaidon to defend the immortality of the soul. How can we evaluate Plato’s arguments in Phaidon in view of Kant’s view of the constitution of the empirical objects? Can it be claimed that Kebes’ objections against accepting soul as a substance anticipate those of Kant’s concerning the immortality of the soul? In this study, Plato’s answers to Kebes are discussed by keeping Kant’s criticisms in mind.

Keywords:

Kant, Plato, Phaidon, Soul, Kebes,

PDF

___

Borad, C. D. (1978). Kant an introduction. London: Cambridge University Press.
Brook, A. (1994). Kant and mind. New York: Cambridge University Press.
Çitil, A. A. (2012). Matematik ve metafizik. İstanbul: Alfa Yayınları.
Dickerson, A. B. (2004). Kant on representation and objectivity. New York: Cambridge University Press.
Friedman, M. (1992). Kant and the exact sciences. London: Harward University Press.
Guyer, P. (1987). Kant and claims of knowledge. New York: Cambridge University Press.
Keller, P. (2004). Kant and the demands of self-counsciousnes. New York: Cambridge University Press.
Hanna, R. (2001). Kant and foundations of analytic philosophy. New York: Oxford University Press.
Longuenesse, B. (2000). Kant and capacity to judge, (çev., C. T. Wolfe) New Jersey: Princeton University Press.
Melnick , A. (2009). Kant’s theory of self. New York: Routledge Press.
Kant, I. (1993). Arı usun eleştirisi. (çev. A. Yardımlı), İstanbul: İdea yay.
Platon (2015). Phaidon (çev. F. Akderin). İstanbul: Say yay.
Temizkan, V. (2016). Platon’un Phaidon diyalogunda Anamnesis Kuramı. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 217-230.