Emel TÜZEL İŞERİ, Hilal KAHRAMAN, Nazife KARADAĞ

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Tutum, kişinin bir psikolojik objeye karşı geliştirdiği duygu, düşünce ve davranışlarını oluşturan eğilimdir. Tutumların tek başına davranışı meydana getirdiği söylenemese de, davranışların temelinde belli bir tutumun varlığından söz edilebilir. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını sahip oldukları çeşitli kişisel değişkenler açısından incelemektir. Betimsel tarama yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmanın evrenini Türkiye’deki üç farklı eğitim fakültesinin sınıf öğretmenliği programı 1. ve 4. sınıflarındaki 323 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Üstüner (2006) tarafından geliştirilen “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, öğretmenlik mesleğini tercih sırası, aile desteğini alma durumları ve öğretmenlik mesleğini seçmek konusunda etkilendikleri kişiler açısından anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Sonuçlara göre kadın öğretmen adayları erkek öğretmen adaylarından; 1. Sınıfta öğrenim görenler, 4. sınıftakilerden daha yüksek tutuma sahipken, yaş arttıkça tutumlarında azalma meydana gelmektedir. Öğretmenlik mesleğini tercih sırası önlerde olan, ailelerinin desteğini alan ve öğretmenlik mesleğini seçmede öğretmenlerinden etkilenen öğretmen adaylarının tutumları da daha yüksek düzeydedir.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmen adayları, Öğretmenlik mesleği, Tutum

Classroom Teacher Candidates’Attitudes towards Teaching Profession

Attitude is the tendency that creates the emotions, thoughts and behaviors of a person against a psychological object. Although it cannot be said that only attitudes cause behavior, there is a certain attitude on the basis of behavior. The purpose of this study is to examine pre-service teachers' attitudes towards teaching profession in terms of various personal variables. Descriptive scanning method is carried out with the study universe of the work of three different faculties in Turkey who are undergoing training in the 1st and 4th grade class constitutes 323 teacher candidates. “Attitude Scale of Teaching Profession” developed by Üstüner (2006) was used as data collection tool. According to the research findings, it was found that teacher candidates' attitudes towards teaching profession showed significant differences in terms of gender, age, class level, preference of teaching profession, family support status and status of the teaching profession. According to the results, female teacher candidates had higher attitudes than male teacher candidates. 1st year students have higher attitudes than 4th year students and attitudes decrease as age increases. The attitudes of the pre-service teachers who preferred the teaching profession, who received the support of their families, and who were affected by their teachers in choosing the teaching profession were also at a higher level.

Keywords:

Teacher candidates, teaching profession, attitude,

PDF

___

Akgün, F. ve Özgür, H. (2014). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile mesleki kaygılarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(5), 1206-1223.
Akpınar, E., Yıldız, E. ve Ergin, Ö. (2006). Fen Bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 56–62.
Alım, M. ve Bekdemir, Ü. (2006). Coğrafya öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları, Milli Eğitim Dergisi, 172, 263-275.
Aydın, R. ve Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257-294.
Bozdoğan, A.E., Aydın, D. ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 83-97.
Brown, M. M. (1992). Caribbean first-year teachers’ reasons for choosing teaching as a career. Journal of Education for Teaching, 18(2), 185-195.
Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73.
Çelenk, S. (1988). Eğitim yüksek okulu öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çetinkaya, Z. (2009). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının belirlenmesi. İlköğ¬retim Online, 8(2), 298-305.
Çiğdem, G. ve Memiş, A. (2011). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(40), 57-77.
Dağ, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler arasındaki ilişki:İzmir ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İstanbul.
Dikmen, M. ve Tuncer, M. (2018a). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumun çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi, Harran Education Journal, 3(1), 24-38.
Dikmen, M. ve Tuncer, M. (2018b). Bilgi okuryazarlık özyeterliği inancı, öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve üst biliş düşünme becerileri arasındaki ilişkiler, Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 73-86.
Durmuşçelebi, M., Yıldız, N., ve Saygı, E. (2017). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(12), 8-12.
Durmuşoğlu, M.C., Yanık, C. ve Akkoyunlu, B. (2009). Türk ve Azeri öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U.Journal of Education), 36, 76-86.
Erdem, A.R., Gezer, K. ve Çokadar, H. 2005. Ortaöğretim fen-matematik ve sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s.471-477), 28-30 Eylül 2005. Denizli
Gürbüz, H. ve Kişoğlu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen-edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları:Atatürk Üniversitesi örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), s.71-83.
Hançer, A. H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının akademik sahtekârlık eğilimleri üzerindeki etkisi. Electronic Turkish Studies, 12(6), 387-402.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni insan ve insanlar. 10. Basım. İstanbul: Sistem Matbaacılık.
Kahyaoğlu, M., Tan, Ç. ve Kaya, M. F. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 225-236.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
MEB (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. Xx.xx.xxxx tarihinde http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden erişilmiştir.
MEB (2015). Mesleki eğilime göre yönlendirme ve kariyer rehberliği projesi. Ankara ve Kastamonu’da yapılan eğiticiler eğitiminin ders notları. https://www.kariyerrehberligi.net/upload/dokumanlar/EgiticiNotlari.pdf adresinden 29.04.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
MEB (2017-a). Öğretmen Strateji Belgesi (2017-2023). https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf adresinden 29.04.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
MEB (2017-b). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf adresinden 29.04.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
MEB (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden 29.04.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
Nalçacı, A. ve Sökmen, Y. (2016). Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişki, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 717-727.
Serdar, E., Harmandar-Demirel, D. Ve Demirel, M. (2018). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının mesleğe ilişkin tutumlarının belirlenmesi. International Journal of Human Sciences, 15(4), 2190-2197.
Su, Z. (1997). Teaching as a profession and as a career: minority candidates’ perspectives. Teaching &Teacher Education, 13(3), 325-340.
Tanel, R. , Şengören, S. K. Ve Tanel, Z., (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, xxx-xxx.
Tekerek, M. ve Polat, S (2011). Öğretmen adalarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. 5 th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011. Fırat University-Elazığ
Temizkan, M. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3). 461-486.
TDK (2009). Meslek. http://sozluk.gov.tr/ adresinden 23.08.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
Toprakçı, E. (2009). Öğretmenlerin suç karnesi :Yargı kararlı gazete haberleri ölçütünde karşılaştırmalı bir analiz. IV. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 14-15 Mayıs 2009, Denizli, Türkiye.
TÜSİAD (2000). Kadın-erkek eşitliğine doğru yürüyüş: Eğitim, çalışma yaşamı ve siyaset. İstanbul: TÜSİAD. Yayın no: TÜSİAD-T/2000-12/290.
Tüzel, E. (2014). Eğitim örgütlerinde kadın yöneticilerin kariyer engellerinin incelenmesi:Ankara ili örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Uğurlu, C. T. ve Polat, S.(2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 68-74.
Üstün, E., Erkan S. ve Akman B. (2004). Türkiye’de okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 129-136.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
Ürün Karahan, B. ve Erdağı Toksun, S. (2018). Eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon gruplarındaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(3), 1976-1994.
Yaşar-Ekici, F. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(35), 658-665.
Zembat, R., Akşin-Yavuz, E., Tunçeli, H. İ. veYılmaz, H. (2018). Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ile akademik motivasyon ve başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 789-808.