Kamusal Alan Kavramı Çerçevesinde Türkiye’de 68 ve 80’lerdeki Öğrenci Hareketleri Üzerine Yeniden Düşünmek

Bu çalışmada Türkiye’de kamusal alan konusundaki teorik ve pratik tartışmalar göz önünde bulundurularak öğrenci hareketleri farklı bir kamusal alan kurgusu ile analiz edilmeye çalışılmıştır. 60’lı ve 80’li yıllardaki öğrenci hareketleri merkeze alınarak kamusal alan tartışmaları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Kavramla ilgili tarihsel arka plan ve temel teorik yaklaşımlar, geleneği bozmadan Locke, Mill, Rawls, Hayek gibi liberal düşünürlerin görüşleri ile birlikte Habermas, Arendt ve Sennett’in kuramsal çerçevesi ve Negt, Kluge’nin tartışmalara teorik katkısı üzerinden ele alınmıştır. Burada bahsedilen yıllardaki öğrenci hareketleri, daha eleştirel ve muhalif olarak formüle edilmiş olan “karşıt kamusal alan” yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmiş, tarihsellik göz önünde bulundurularak doksanlı yıllardaki öğrenci hareketlrine temel noktalar açısından değinilmiştir. Elde edilen bilgiler ve yapılmış çalışma bulguları 68 kuşağının sonraki öğrenci hareketlerine kıyasla toplumsal, siyasal ve kültürel açıdan çok daha farklı ve etkili dinamiklere sahip olduğunu göstermektedir. Ancak söz konusu gençlik hareketlerini keskin kıyaslarla değerlendirmenin ötesinde, kendi etkileşim alanlarını anlamlandırmak, bu hareketlerin mevcut potansiyellerinin tarihsel açıdan günümüze uzanan bağlantılarını açığa çıkarması bakımından önem taşır.

Anahtar Kelimeler:

Kamusal Alan, Öğrenci hareketleri, 68 ve 80 Kuşağı

Rethink The Framework of The Public Sphere on The Student Movement in 68 and 80 in Turkey

In this study, theoretical and practical discussions about student movements, considering the public sphere in Turkey is to analyze the public domain with a different plot. Student movements in the 60s and 80s were taken into the center and evaluated within the framework of public sphere discussions. The historical background of the concept and the basic theoretical approaches are handled through the theoretical framework of Habermas, Arendt and Sennett and Negt, Kluge's theoretical contribution to the discussions, together with the views of liberal thinkers such as Locke, Mill, Rawls, Hayek, without breaking the tradition. The student movements in the years mentioned here have been evaluated within the framework of the “opposing public sphere” approach, which has been formulated as more critical and oppositional. The subject is historically linked to student movements in the 90s. The information obtained shows that 68 generations have very different and effective dynamics in social, political and cultural aspects compared to subsequent student movements. However, beyond evaluating these youth movements with sharp comparisons, it is important to make sense of their own areas of interaction in terms of revealing the historical connections of these movements to their present potential.

Keywords:

Public sphere, Student movement, 68 and 80 Generation,

PDF

___

Akyüz, Y. (1969). “Fransa’da öğrenci hareketleri”. 1968 yılı öğrenci hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de) İçinde. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 120-133.
Arendt, H. (2018). İnsanlık durumu (9. Baskı). (Çeviren: Bahadır Sina Şener). İstanbul: İletişim Yayınları.
Bacık, G. (2005). Kamusal alan tanımı üzerine bir tartışma. (Yayına Hazırlayan: Lütfi Sunar). Sivil bir kamusal alan. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 9-17.
Başer, M., Ö. (2001). Türkiye’de öğrenci hareketi: Dünü ve bugünü. Ürün Sosyalist Dergi 9, Eylül /Ekim 2001. http://www.urundergisi.com/makaleler.php?id=132. Adresinden 11.12. 2016 tarihinde erişilmiştir.
Bilgir, M. T. (2015). Richard Sennett’in çalışmalarında toplumsallaşmanın bazı referans alanları ve modernlik. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 34, 267-282.
Can, T. (1996). Yükseköğretimde öğrenci olayları. Eğitim Yönetimi, 4. Https://Dergipark.Org.Tr/Download/Article-File/108640 Adresinden 11.12. 2016 tarihinde erişilmiştir.
Çaha, Ö. (1998-1999). İdeolojik kamusalın sivil kamusala dönüşümü. Doğu Batı, 5, 81-103.
Çaha, Ö. (2003a). Aşkın devletten sivil topluma. İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
Çaha, Ö. (2003b). Mahrem kamusal alan. Sivil Toplum Dergisi, 2, 79-88.
Çaha, Ö.(2006). Türk kadın hareketi: “Kadınsı” bir sivil toplumun imkânı?. Kadın Çalışmaları Dergisi, 1(3), 6-15.
Çetinkaya, H. (2002). 68’den 78’e sancılı yıllar kuşatılmış sokaklar. İstanbul: Günizi Yayıncılık.
Doygun, E. (2018). Sosyal hareketler “Ankara Üniversitesi, Odtü, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi örnekleri ile son on yılda Türkiye’de yaşanan öğrenci hareketleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Erdoğan, M. (2006). Kamu alanı ve liberalizm: Birkaç not. Ahmet Karadağ (Ed.), Kamusal alan ve Türkiye. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 92-109.
Eroğlu, M. (2010). John Locke’un devlet teorisi. Akademik Bakış, 21, 1-15.
Erol, A. (2003). Bir kamusallık inşası olarak halk evleri. Sivil Toplum Dergisi, (2), 59-69.
Eskicumalı, A. (2003). Eğitim ve toplumsal değişme: Türkiye’nin değişim sürecinde eğitimin rolü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19(2), 15-30.
Evrensel Gazete . (2016). 1990'lardan Bugüne Üniversite Mücadelesi Ve Yök. https://www.evrensel.net/haber/295119/1990lardan-bugune-universite-mucadelesi-ve-yok , adresinden 20.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
Fraser, N. (2015). Kamusal alanı yeniden düşünmek: Gerçekte var olan demokrasinin eleştirisine bir katkı. (Ed: Meral Özbek). Kamusal Alan. İstanbul: Hil Yayınları, 103-132.
Göğüş, M. (1969). Amerikan üniversitelerindeki öğrenci hareketlerinin mahiyet ve nedenleri. 1968 Yılı Öğrenci Hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de) İçinde. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Göle, N. (2003). Kamusal alan ve sivil toplum üzerine. Sivil Toplum Dergisi,(2), 89-99.
Gönenç, C. (1988). 80 Sonrası Öğrenci Hareketine İlişkin Bazı Notlar. https://www.gelenek.org/80-sonrasi-ogrenci-hareketine-iliskin-bazi-notlar, adresinden 20.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
Habermas, J. (2004). Kamusal alan. (Ed: Meral Özbek). İstanbul: Hil Yayınları.
Habermas, J. (2007). Kamusallığın yapısal dönüşümü. (Çev: Tanıl Bora, Mithat Sancar). İstanbul: İletişim Yayınları.
Hansen, M. (2015). Yirmi yılın ardından Negt ve Kluge’nin ‘kamusal alan ve tecrübe’si: değişen karışımlar ve genişlemiş alanlar. (Ed: Meral Özbek). Kamusal Alan. İstanbul: Hil Yayınları, 141-176.
Hayek, F. A. (1999). Kölelik yolu, Çev: Turhan Feyzioğlu, Ankara: Liberte.
Hayek, F.A. (1995). Kanun, yasama ve özgürlük: Sosyal adalet serabı. Çev: Mustafa Erdoğan, Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Karadağ, A.(2003). Kamusal alan modelleri: Çoğulcu perspektiften bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Sbf Dergisi, 58 (3), 172-195.
Karavit, C.(2002). Akadeğilmi. İstanbul: Stüdyo İmge Yayıları.
Kocatürk, U. (1999). Cumhuriyetin anlamı önemi ve milletimize kazandırdıkları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Dergisi, Cumhuriyetin 75. Yıl Özel Sayısı.
Koçak, H. (2015). Karşıt bir kamusal alan olarak 80’ler sonrası öğrenci hareketleri. (Ed: Meral Özbek). Kamusal Alan. (2004 İlk Baskı). İstanbul: Hil Yayınları.
Konanç, E. (1969). İtalya’da öğrenci hareketleri. 1968 Yılı Öğrenci Hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Lüküslü, D.(2015a). Türkiye’de “Gençlik Miti” 1980 sonrası Türkiye gençliği (4. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
Lüküslü, D.(2015b). Türkiye’nin 68’i: Bir kuşağın sosyolojik analizi. Ankara: Dipnot Yayınları.
Negt, O. ve Kluge, A. (2004). Kamusal alan ve tecrube’ye giriş, Ed: Meral Özbek. Kamusal Alan. İstanbul: Hil Yayınları, 133-141.
Negt, O. ve Kluge, A. (2018). Kamusallık ve tecrübe, burjuva ve proleter kamusallığın analizine doğru. Çev. Müge Atala, Nota Bene Yayınları, İstanbul.
Olgun Biçer, H. (2017). Jurgen Habermas, Hannah Arendt ve Richard Sennett’in kamusal alan yaklaşımları. Sosyolojik Düşün, 2(1). 45-54.
Onat, N. (2013). Kamusal alan ve sınırları: Hannah Arendt Ve Jürgen Habermas’ın yaklaşımları. İstanbul: Durakistanbul Yayınları.
Özbek, M. (2004). Kamusal alanın sınırları. (Ed: Meral Özbek). Kamusal alan. İstanbul: Hil Yayınları.
San, C. (1969). Almanya’da öğrenci hareketleri. 1968 yılı öğrenci hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de) İçinde. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Sandıkçıoğlu, İ.(1969). Amerika’da öğrenci hareketleri. 1968 yılı öğrenci hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de) İçinde. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Sarıbay, A. Y. (2000). Kamusal alan diyalojik demokrasi sivil itiraz. İstanbul: Alfa Yayınları.
Sennet, R. (1996). Kamusal insanın çöküşü. (Çev: S. Durak Ve A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Tezcan, M. (1969). Türkiye’de öğrenci hareketleri. 1968 yılı öğrenci hareketleri (Dünyada Ve Türkiye’de) İçinde. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Toprak, Z. (2018). 1968-1969 İstanbul üniversitesi boykot ve işgalleri. Toplumsal Tarih, 293(’68 Özel Sayısı), 72-82.
Türk Dil Kurumu (Tdk). Güncel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts, Erişim Tarihi: 10.02.2019.