Bu çalışmada birinci ve ikincil kaynaklar kullanılırken tarihsel kronolojiye uygun hareket etmeye çalıştık. Çalışmadaki asıl maksadımız elitist reformları yapan Rıza Pehlevi’ye karşı dalga dalga gelen tepkilerin tarihsel kökenlerini ve İran’daki tarihsel blokun zamanla nasıl dağıldığını ortaya koymaktır. Çalışmada geleneksel olarak İran’ın Pehlevi dönemindeki reformları devletin yeniden inşası olarak değerlendirilmiştir. Çalışmamızda genel olarak, İranlı elitlerin tepeden inme politikalarına ve bu sınıfın, İran’ı modern ve siyasi açıdan bağımsız bir ülkeye dönüştürmek konusundaki uğraşlarına ilişkin meselelere yoğunlaşılmıştır. Temel olarak, Tahran rejiminin yüksek politikalarına geleneksel toplum ve alt sınıflardan gelen gruplar reformlara karşı koymaya çalışmıştır. Bu çerçevede, bu gruplar ile eyaletlerdeki çarşılar, loncalar dâhil diğer grupların tarihsel ve sosyolojik değerlendirmeleri pek de incelenmemiştir. Rıza Şah'ın bu grupları dönüştürmek için yaptığı reformlar ne pasif şekilde kabul edilmiş ne de körü körüne muhalefetle karşılaşmıştır. Bilakis İran'daki yeni düzen İran toplumundaki farklı kesimlerde ve sınıflarda çok boyutlu tepkilere yol açmıştır. Özellikle 1920'lerin başlarındaki görece istikrar halk tarafından memnuniyetle karşılanırken, 1927-1929'da Rıza Şah tarafından dayatılan otoriter modernleşme politikası özellikle toplumun alt kesiminde tepkilere yol açmıştır. Rıza Şah yeni kurduğu düzeni sağlamlaştırdıktan sonra 1927 yılında bir sekülerleşme ve merkezileşme programı başlatmış ve bu reformları yaparken orduya sırtını dayamıştır. Ancak bu reformlar topluma zorla dayatılmak istendiğinde büyük tepkilere yol açmıştır. Zorunlu askerliğin dayatılması, kılık kıyafet kanunu, eğitimde sekülerleşme, yargının yeniden düzenlenmesi, göçebelerin zorunlu iskânı gibi politikalar toplumdaki bazı çıkar gruplarının tepkisine yol açmıştır. Rıza Şah’ın bu reformları gözde kurmayları Ali Ekber Daver, Faruk Mirza ve özellikle de Abdülhüseyin Teymurtaş'ın hüküm sürdüğü dönemde gerçekleşmiştir.

In this study, we tried to act according to historical chronology while using primary and secondary sources. The main purpose of the study is to reveal the historical origins of the wave responses to Rıza Pehlevi who made elitist reforms and how the historical block in Iran was distributed over time. Traditionally the reforms of the Pahlavi period in Iran were evaluated as the re-construction of the state. In our paper, in general, the focus is on the top down policies of the elites and this class’ efforts of turning Iran into a modern and politically independent state. Basically, traditional society members and groups from lower classes tried to oppose the high policies of Tehran regime. Within this frame, the evaluation about these groups and other groups including bazaars in provinces and gilds were not made much. The reforms of Shah Reza for changing these groups neither passively accepted nor faced a radical opposition. Instead, the new order in Iran led to multidimensional reactions in the Iranian society. Especially while the gradual stability at the beginning of 1920s was being welcomed by the public, the authoritarian modernist policy forcibly imposed by Shah Reza during the period of 1927-1929 led to reactions especially among the lower classes of the society. Shah Reza, following the consolidation of his new order, he launched a huge secularization and centralization program and while making these reforms he based his power on the Army. Yet these reforms faced a great reaction while being forcibly applied. Policies like impose of compulsory military service, dress code, secularization of education, revision of the judiciary, compulsory settlement of nomads led to the reaction of some interest groups. These reforms of Shah Reza were realized during his favorite staff namely Ali Akbar Daver, Faruk Mirza and especially Abdulhussein Teymurtash.