Anne Baba Tutumları ve Kardeş Sırasının Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayışlarının Gelişimine Etkisi
Üniversite öğrencilerinin öz-anlayışları (Self-Compassion) ile anne baba tutumları arasındaki ilişki araştırmanın ana amacıdır. Bu makalede, üniversite öğrencilerinin anne baba tutumları, öz-anlayış gelişimleri ve kardeşlerin doğum sırası (ilk, ortanca, sonuncu) değişkenleri arasında anlamlı düzeyde farklılık bulunup bulunmadığı ortaya koymaktır. Araştırmanın verileri, nicel veri toplama yöntemlerinden anket yöntemi ile toplanmıştır. Değişkenler arasında anlamlı düzeyde fark olup olmadığını belirlemek amacıyla t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Farklılaşmanın kaynağını belirlemek amacıyla Tukey tekniğinden yararlanılmış ve aynı zamanda farklılaşmanın belirginleşmediği durumlarda da çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi analizi yapılmıştır. En son Öz-anlayış puanları ile Anne Baba Tutumları puanları arasındaki ilişkinin miktarı ve yönünü belirlemek amacıyla korelasyon uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre; (1) Demokratik anne baba tutumu ile üniversite öğrencilerinin öz-anlayışları arasında anlamlı ve pozitif; koruyucu ve otoriter anne baba tutumları ile üniversite öğrencilerinin öz-anlayışları arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. (2) Demokratik ve koruyucu olarak algılanan anne baba tutumları ile üniversite öğrencilerinin kardeş doğum sırası (İlk, Ortanca, Sonuncu) arasında anlamlı düzeyde fark bulunmuştur. Bulgulara göre ilk çocukların ortanca ve son çocuklara göre anne baba tutumlarını demokratik; sonuncu çocukların da ortanca çocuklara göre anne baba tutumlarını koruyucu algıladıkları saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Tutum, Anne Baba Tutumları, Öz-Anlayış, Çocuk Doğum Sırası
The Effect of Perceived Parental Attitudes and Birth Order of University Students on the Development of Their Self-Compassion
The main purpose of the study was to examine the relationship between the self-compassion level of university students and their parents’ parental attitudes. In the present study, it was aimed to find out whether there were significant differences between the university students’ self-compassion development, their parents’ attitude and their birth order (first, middle or last born). The data of the study was collected through survey method through a quantitative research understanding. T-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were conducted to determine whether there were significant differences between variables. Moreover, Tukey method was conducted to identify the source of the difference; and LSD test analysis, from multiple comparison tests, was carried out in order to clarify the results when the differences were not clear and distinct. Finally, correlation analyses were performed to understand the relationship and its direction between self-compassion scores of university students and their parents’ parental attitudes scores. The results showed that; (1) there was a significant and positive relationship between democratic parental attitudes and self-compassion level of university students; while there was a significant and negative relationship between authoritarian and helicopter parental attitudes and self-compassion level of university students. (2) There was a significant relationship between the perceived helicopter and democratic parental attitudes and birth order (firs, middle or last born) of university students. Moreover the results demonstrated that, first born children’s perceived parental attitude was democratic in comparison to middle and last born children; while last born children’s perceived parental attitude was helicopter in comparison to middle born children.
Keywords:
Attitude, Parental Attitudes, Self-compassion, Birth order,
___
Bozgeyikli, H. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri ile Kişiler Arası İlişkilerde Farkında Olma Düzeyleri. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.Bozgeyikli, H. (2010). The relationship between high school students’ psychological needs and human value perceptions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1798-1804.
Büyükkaragöz, S., ve Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 2(3), 353-365.
Büyüköztürk, Ş. ve diğerleri, (2008), Bilimsel Araştırma Teknikleri, Ankara: Pegem Akademi.
Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Deniz, M.E., Kesici, Ş. ve Sümer, S.A. (2008). The Validity and Reliability of the Turkish Version of the Self-Compassion Scale, Socıal Behavıor And Personalıty. 36(9), 1151–1160.
Dönmezer, İ. (1999). Ailede İletişim ve Etkileşim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Ekşi, A. (1990). Çocuk, Genç, Ana Babalar. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Gander, J.M. ve Gardiner, H.W. (1998). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Yayıma Hazırlayan: Bekir Onur). Ankara: İmge Kitapevi.
Gander, J.M. ve Gardiner, H.W. (1998). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Çeviri: Bekir Onur). Ankara: İmge Kitabevi.
Geçtan, E. (1988). Çağdaş Yaşam Ve Normaldışı Davranışlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Hortaçsu, N. (2003). Çocuklukta İlişkiler, Ana Baba Kardeş ve Arkadaşlar. Ankara: İmge Kitabevi.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Basım Yayım.
Kesici, S. (2007). Middle School Students' Guidance and Counseling Needs. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri, 7(3), 1325.
Kesici, Ş. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejilerinin psikolojik ihtiyaç örüntüleri ve özlük niteliklerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Konya-2002.
Kesici, Ş. (2007). Ortaöğretim Öğrencilerinin Anne Baba Tutumlarının Ve Rehberlik İhtiyaçlarının Mesleki Karar Verme Zorluklarını Yordaması. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 18.
Kesici, Ş., Hamarta, E. ve Arslan, C. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Anne Baba Tutumları ve Rehberlik İhtiyaçlarının Mesleki Karar Verme Zorluklarını Yordaması. İlköğretim Online, 7(2).
Kesici, Ş., Rehberlik, S. Ö., & İhtiyaçları, D. (2008). Sixth-, Seventh, and Eighth-Grade Students’ Guidance and Counseling Needs according to Parents’ Views. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 32, 101-116.
Kulaksızoğlu, A. (2000). Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kuzgun, Y. (1991). Ana-baba Tutumlarının Bireyin Kendini Gerçekleştirme Düzeyine Etkisi. (Derleyen: Beylü Dikeçligil, Ahmet Çiğdem) Aile Yazıları: Birey, Kişi ve Toplum. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (2005). Anne Baba Tutumları Ölçeği. (Editör: Yıldız Kuzgun, Feride Bacanlı). PDR’de Kullanılan Ölçekler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Neff, K.D. (2003). 'The Development and Validation of a Scale to Measure SelfCompassion’. Self and Identity, 2: 3, 223 - 250
Neff, K.D. ve Pittman, M. (2009). Self- Commpassion, and Psychological Resilience among Adolescents and Young Adults. Self and Identity, USA: Psychology Pres.
Plotnik, R. (2009). Psikoloji’ye Giriş. (Çeviren: Tamer Geniş). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Steinberg, L. (2007). Ergenlik. (Yayıma Hazırlayan: Figen Çok vd.) Ankara: İmge Kitabevi.
Sümer, A.S. (2008). Farklı Öz-Anlayış (Self-Compassıon) Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinde Depresyon Anksiyete Ve Stresin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Şanlı, D. (2007). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ülgen, G. ve Fidan, E. (2002). Çocuk Gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Yavuzer, H. (2001). Ana-Baba ve Çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi
- ISSN: 2528-9527
- Yayın Aralığı: Aylık
- Yayıncı: ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Salih Faik GÜRBÜZ, Hasan BOZGEYİKLİ
Öğretmen Görüşlerine Göre İdeal Öğrenci Tipi
Özer Yener AVCI, Mustafa DURMUŞÇELEBİ
Çağdaş Kariyer Karar Verme Yaklaşım ve Modelleri- nin İncelenmesi
Mehmet Taki YILMAZ, Şahin KESİCİ
Okul Yöneticilerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Örgütsel Sinizmleri Arasındaki İlişki