Filiz ÇOPUROĞLU

Tüketicilerin Sosyal Medya Kullanımı, FoMO ve Hedonik Tüketim Arasındaki İlişki

Teknolojinin ve globalleşmenin hızla gelişmekte olduğu günümüzde geleneksel iletişim araçlarının yerini sosyal medya platformları almıştır. İnsanların birbirleri ile kolay ve hızlı bir şekilde iletişim kurabildikleri sosyal medya platformları ile tüketiciler birbirlerinden daha fazla etkilenmeye başlamıştır. Bu etkileşimden hareketle tüketicilerin sosyal medya kullanımı neticesindeki davranışlarının pazarlama kısmı, üzerinde durulması gereken bir inceleme konusudur. Bu çalışmanın temel amacı sosyal medyanın FoMO ve hedonik tüketim üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda nicel bir araştırma tasarlanmış ve Gaziantep ilinde yaşayan 400 kişi üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde FoMO Ölçeği ve Hedonik Alışveriş Motivasyonları ölçeği kullanılmıştır. Anket online olarak uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizi gibi istatistiksel tekniklerle incelenmiştir. Elde edilen bulgular sosyal medya kullanımının FoMO ve hedonik tüketim üzerinde etkili olduğunu, hedonik tüketimin FoMO’nun hedonik tüketimi etkilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca, katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinden gelir düzeyi ile hedonik tüketim arasında anlamlı farklılık görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Tüketici, Tüketici Davranışları, Sosyal Medya, FoMO, Hedonik Tüketim

The Relationship Between Consumers' Use of Social Media, FoMO and Hedonic Consumption

In today's world where technology and globalization are developing rapidly, traditional communication tools have been replaced by social media platforms. With social media platforms where people can communicate with each other easily and quickly, consumers have begun to be more influenced by each other. Based on this interaction the marketing part of consumers' behavior as a result of using social media is a subject of study that should be emphasized. The main purpose of this study is to examine the effects of social media on FoMO and hedonic consumption. For this purpose, a quantitative research was designed and conducted on 400 people living in Gaziantep. FoMO Scale and Hedonic Shopping Motivations Scale were used to obtain research data. The survey was conducted online. The data obtained within the scope of the study were analyzed with statistical techniques such as factor analysis, correlation and regression analysis, independent sample t-test and one-way variance (ANOVA) analysis. The findings revealed that the use of social media is effective on FoMO and hedonic consumption, and that hedonic consumption affects FoMO's hedonic consumption. In addition, a significant difference was observed between the income level and hedonic consumption of the participants.

Keywords:

Consumer, Consumer Behavior, Social Media, FoMO, Hedonic Consumption,

PDF

___

Akdoğan, Ç. ve Akyol, A. (2016). Online tüketici yorumlarına ait genel tutum ile ağızdan ağıza pazarlama arasındaki ilişki. Trakya Üniversity Journal of Social Science, 18(1), 117-134.
Akram, U., Hui, P., Kaleem Khan, M., Hashim, M. ve Rasheed S. (2016). Impact of store atmosphere on ımpulse buying behaviour: Moderating effect of demographic variables. International Journal of u- and e-Service , Science and Technology, 9(7), 43-60.
Alexa. (t.y). Topsites. https://www.alexa.com/topsites.
Al-Samydai, M.J., Qrimea, I. A., Yousif , R.O., Al-Samydai, A. Ve Aldin, M.K. (2020). The impact of socıal medıa on consumers' health behavıor towards choosıng herbal cosmetıcs. Journal Of Critical Reviews, 7 (9), 1171-1176. Doi:10.31838/Jcr.07.09.214.
Appel, G., Grewal, L., Hadi, R., ve Stephen, A. T. (2020). The future of social media in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 48, 79–95. https://doi.org/10.1007/s11747-019-00695-1.
Arnold, M. J. ve Reynolds, K. E. (2003). Hedonic shopping motivations. Journal of Retailing, 79, 77–95.
Arslan, B. (2016). Satın alma ortamının hedonik alışverişe etkisi. N. Tüfekçi, (Ed.), Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Kapsamında Stratejik Araştırmalar: Güncel Konular, Tartışmalar ve Uygulamalar içinde, (s.101-124). Antalya, Lambert Academic Publishing.
Aytekin, P. ve Ay, C. (2015). Hedonik tüketim ve anlık satın alma ilişkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 141-156.
Baker, Z.G., Krieger, H., ve LeRoy, A.S. (2016). Fear of missing out: relationships with depression, mindfulness, and physical symptoms. Translational Issues in Psychological Science, 2(3), 275-282.
Başkol, M. ve Kıranoğlu, O. (2020). Sosyal medya yorumlarının tüketici satın alma niyeti üzerine etkisi; bartın ili uygulaması. Sakarya İktisat Dergisi, 9(9), 23-38.
Beyens, I., Frison, E., ve Eggermont, S. (2016). I don’t want to miss a thing: Adolescents’ fear of missing out and its Relationship to adolescents’ social needs, Facebook use, and Facebook related stress. Computers in Human Behavior, 64, 1-8.
Buglass, S.L., Binder, J.F., Betts, L.R. ve Underwood, J.D.W. (2017). Motivators of online vulnerability: The impact of social network site use and FOMO. Computers in Human Behavior, 66, 248-255, ISSN 0747- 5632, https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.09.055.
Cengiz, E. ve Aslan, Z. (2014). Sosyal forum sitelerinde paylaşılan öneri ve yorumların satın almadavranışı üzerine etkisi: facebook örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 9, 76-89.
Cheng, ZH., Chang, CT. ve Lee, YK. (2020). Linking hedonic and utilitarian shopping values to consumer skepticism and green consumption: the roles of environmental involvement and locus of control. Rev Manag Sci, 14, 61–85 https://doi.org/10.1007/s11846-018-0286-z
Ebrahim, R. S. (2020). The role of trust in understanding the ımpact of social media marketing on brand equity and brand loyalty. Journal of Relationship Marketing, 19(4), 287-308, DOI: 10.1080/15332667.2019.1705742.
Fettahlıoğlu, H. S., Yıldız, A. ve Birin, C. (2014). Hedonik tüketim davranışları: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve Adıyaman Üniversitesi öğrencilerinin hedonik alışveriş davranışlarında demografik faktörlerin etkisinin karşılaştırmalı olarak analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 27, 307- 331.
Gezgin, D. M., Hamutoğlu, N. B., Sezen-Gültekin, G. ve Yıldırım, S. (2019). Preservice teachers’ metaphorical perceptions on smartphone, no mobile phone phobia (nomophobia) and fear of missing out (fomo). Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 733-783.
Güler, Y. B. (2014). Values and hedonic consumption behavior: A field research in Kırıkkale. Asian Journal of Empirical Research, 4(3), 159-171.
Gürce, M. Y., & Benli, M. (2017). The effects of online consumer reviews on purchase ıntention: A study for young consumers. Journal of Current Researches on Business and Economics, 7(1), 133-150.
Gürdin, B. (2019). Sosyal medyanın hedonik tüketimi ve FoMO’ nun gücü. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), 1259-1278 .
Güven, E.Ö. (2009). Hedonik tüketim: Kavramsal bir inceleme. ABMYO Dergisi, 13, 65-72.
Hajli, M.N. (2014). A study of the impact of social media on consumers. International Journal of Market Research. 56(3), 387-404. doi:10.2501/IJMR-2014-025.
Haq, M. A. ve Abbasi, S. (2016). Indirect impact of hedonic consumption and emotions on impulse purchase behavior: A double mediation model. Journal of Management Sciences, 3(2), 108- 122.
Hodkinson, C. (2016). ‘Fear of Missing Out’ (FOMO) marketing appeals: A conceptual model. Journal of Marketing Communications, 25(1), 1- 24.
Hoşgör, H., Tütüncü, Ö. G. S. K., Hoşgör, Ö. G. D. G., ve Tandoğan, Ö. G. Ö. (2017). Üniversite öğrencileri arasında sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu yaygınlığının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies),3(17), 213-223.
Jacobson, J., Gruzd, A. and Hernández-García, A. (2019). Social media marketing: Who is watching the watchers? Journal of Retailing and Consumer Services.
Karakuyu, A. (2019). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkuları ve yalnızlık durumlarının nomofobilerine katkısı. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (54) , 93-106. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/abmyoder/issue/51704/654701
Keinan, A., and Kivetz, R. (2008). Remedying hyperopia: The effects of self-control regret on consumer behavior. Journal of Marketing Research, 45 (6), 676–689.
Kemp, S. (2017a). Digital in 2017: Global overview. 6 Aralık 2020 tarihinde http://wearesocial.com/uk/blog/2017/01/digital-in-2017-global- overview adresinden erişilmiştir.
Kemp, S. (2017b). Digital in 2017: Global overview. 6 Aralık 2020 tarihinde from: https://wearesocial.com/special-reports/digital-in- 2017-global-overview adresinden erişilmiştir.
Khang, H., Ki, E. J., ve Ye, L. (2012). Social media research in advertising, communication, marketing, and public relations, 1997–2010. Journalism & Mass Communication Quarterly, 89(2), 279-298.
Liu, F., Lim, E.T.K., Li, H., Tan, C.W. ve Cyr, D. (2020). Disentangling utilitarian and hedonic consumption behavior in online shopping: An expectation disconfirmation perspective. Information & Management, 57(3), 1-34, 103199, ISSN 0378-7206, https://doi.org/10.1016/j.im.2019.103199.
McClure, C. ve Seock, Y.K. (2020). The role of involvement: Investigating the effect of brand's social media pages on consumer purchase intention. Journal of Retailing and Consumer Services, 53, ISSN 0969 6989,https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2019.101975.http://www.science direct.com/science/article/pii/S0969698918307604.
Metin-Orta, İ. (2020). Fear of missing out, internet addiction and their relationship to psychological symptoms. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 7(1), 67-73.
Meydan, B. ve Tunca, M.Z. (2018). Sosyal medyanın hedonik satın alma davranışlarına etkileri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(26), 832-854.
Okutan, S., Bora, B. ve Altunışık, R. (2013). Keşifsel satın alma eğilimleri ve bu eğilimlerin plansız, kompülsif ve hedonik satın alma tarzlarıyla olan ilişkisinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3), 117-136.
Olanrewaju, A.T., Hossain, M.A., Whiteside, N., ve Mercieca, P. (2020). Social media and entrepreneurship research: A literature review. International Journal of Information Management, 50, 90-110. ISSN 0268-4012. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2019.05.011.
Öz, M. ve Mucuk, S. (2015). Tüketici satın alma davranışı kapsamında hedonik (hazcı) tüketimin plansız alışveriş üzerine etkilerinin incelenmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 37-60.
Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. 4. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Przybylski, A.K., Murayama, K., DeHaan, C.R., ve Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and hehavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841-1848.
Safko, L. (2010). The social media bible. New Jersey: John Wiley and Sons.
Sargın, S., Oralhan, B. ve Üvenç, A. S. (2020). Sosyal medya reklamcılığının tüketici satın alma davranışı üzerine etkisinin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 20, 632-639.
Sarıalp, S. Ve Tengilimoğlu, D. (2020). Sağlık sektöründe, tüketici satın alma davranışında sosyal medya reklamlarının etik boyutu. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(1), 93-114.
Sarıçiçek, R. (2019). Dijital çağda denetim. ICOAEF VI International Conference on Applied Economics and Finance, & Extended With Social Sciences, Balıkesir. 589-598.
Şener, A. ve Yücel, S. (2020). Sosyal medyanın Y kuşağı satın alma davranışları üzerindeki etkisi: Bir literatür incelemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 65, 265-284.
Şimşek, G. (2013). Kişisel mecralarda reklam yayını: Kişilerin sosyal medyada reklam paylaşım motivasyonları. Akademik İncelemeler Dergisi (AID), 8(3), 213-239.
Sin, S. S., Nor, K. M., ve Al-Agaga, A. M. (2012). Factors affecting Malaysian young consumers’ online purchase intention in social media websites. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 40, 326– 333. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.03.195
Solunoğlu, A., İkiz Nalçacı, A. (2020). Beş faktör kişilik özelliklerinin hedonik tüketim üzerine etkisinin incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (3), 2344-2361.
Song, X., Zhang, X., Zhao, Y., ve Song, S. (2017). Fearing of Missing Out (FoMO) in mobil social media environment: conceptual development and measurement scale. In iConference 2017 Proceedings: 733-738.
To, P. L., Liao, C., ve Lin, T. H. (2007). Shopping motivations on internet: A study based on utilitarian and hedonic value. Technovation, 27(12), 774-787.
Tozkoparan, S. ve Kuzu, A . (2019). The relationship between Fear of Missing Out (FoMO) levels and cyberloafing behaviors of teacher candidates . Anadolu Journal of Educational Sciences International , 9(1) , 87-110 . DOI: 10.18039/ajesi.520825.
Uygun, M., Mete, S. ve Güner, E. (2014). Tüketicilerin alışveriş motivasyonları ile ağızdan ağıza iletişim davranışları arasındaki ilişkiler. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 35- 56.
Uzun, V., Gözükara, E. ve Bilgin, M. (2019). Bazı sosyal medya değişkenleri açısından ergen ve genç yetişkinlerin FoMO düzeylerinin incelenmesi. İnternational journal of arts and social studies, 2, 43-59.
Wahyuddin, M., Setyawan A. A. ve Nugroho, S. P. (2017). Shopping behavior among urban women. Mediterranean Journal of Social Sciences, 8(1), 306-311.
Wearesocial. (t.y). Main page. https://wearesocial.com/
Yıldız, E. ve Avcı, İ (2019). Instagram fenomenlerinin görsel ve sözel paylaşımlarının marka tutumu, marka değiştirme ve elektronik kulaktan kulağa pazarlama üzerine etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 25, 179-198.