Volkan Sarıboğa, Elife Doğan Kılıç, Hüseyin Serin

Sınıf Öğretmenlerinin Birey-Örgüt Uyumu Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin birey-örgüt uyumu konusundaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın evreni İstanbul ili Bağcılar ilçesindeki ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Bağcılar’da yer alan ilkokullarda görev yapan ve evrenden random olarak seçilen gönüllü 153 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada Netemeyer ve diğerleri (1997) tarafından geliştirilen, Turunç ve Çelik (2012) tarafından Türkçe‘ye uyarlanmış olan Birey-Örgüt Uyumu ölçeği kullanılmıştır. Dört maddeden oluşan bu ölçeğin Cronbach (α) değeri 0,94 olarak belirlenmiştir. Birey-örgüt uyumu ölçeğinden elde edilen verilerin istatistiksel analizi yapılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin birey- örgüt uyumuna ilişkin görüşlerinin cinsiyet ve kıdem değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği iki yönlü varyans (two-way ANOVA) analiziyle incelenmiştir. Analiz öncesinde varyans analizi varsayımlarından ‘alt grupların herbiri için verilerin normal şekilde dağılıp dağılmaması’ ve ‘gruplar arasındaki varyansların homojen olması ya da olmaması’ gibi varsayımlar test edilmiştir. Levene testi, verilerin normal dağılıp dağıl-mama durumunu ortaya koymak için tercih edilmiştir. Araştırmada, ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin birey- örgüt uyumu konusundaki görüşlerinde cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Birey-örgüt uyumu, Değerler, İhtiyaçlar

A Research on Person-Organization Fit of Primary School Teachers

The aim of this research is to determine the views of primary school teachers on person-organization fit. The population of the research consists of primary school teachers who work in Bağcılar district of İstanbul. The sample of the research is consists of 153 volunteer primary school teachers who were randomly selected from the population. In the research, the scale of ‘Person-Organization Fit’ which was developed by Netemeyer et al. (1997) and adapted to Turkish by Turunç and Çelik (2012) was used. Person-Organization Fit’ scale consists of 4 items. The Cronbach alpha value of the scale was determined as 0,94. Data obtained from the person-organization fit scale were statistically analysed. Two-way ANOVA was used to determine whether person-organization fit showed a significant difference in teachers' views according to gender and seniority variables. Before the analysis, such variance analysis assumptions were tested as whether the data were normally distributed for each subgroup and whether the variances were homogeneous between the groups. Levene test was used to determine whether the data were normally distributed or not. The research results indicate that the opinions of primary school teachers about person-organization fit did not show a significant difference according to seniority and gender variables.

Keywords:

Person-Organization Fit, Values, Needs.,

PDF

___

Alparslan, M.A., Çiçek, H. ve Soydemir, S. (2015). Birey-örgüt uyumunu güçlendiren öncül: İşyeri arkadaşlığı. Akdeniz İ.İ.B.F.32, 175-194.
Andrews, M.C, Baker, T. ve Hunt, T.G. (2011). Values and person-organization fit: Does moral intensity strengthen outcomes? Leadership ve Organization Development Journal, 32(1), 5-19.
Baysal, A. C. (1985). Birey-örgüt bütünleşmesinde davranışsal yaklaşımlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 14(1), 63-83
Boxx, W. R., Odom, R. Y. ve Dunn, M. G. (1991). Organizational values and value congruency and their impact on satisfaction, commitment, and cohesion: An empirical examination within the public sector. Public Personnel Management, 20(2), 195-205.
Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Chatman, J. (1989), Improving Interactional organizational research: A model of person-organization fit. Academy of Management Review, 14, 333-349.
Chatman, E. A. (1991). Life in a small world: Applicability of gratification theory to information-seeking behavior. Journal of the American Society for information science, 42(6), 438.
Çalık, T. (2003). İşgörenlerin Örgüte Uyumu (Örgütsel Sosyalizasyon). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 163-177.
Demirci, M.K. ve Aydemir, M. (2006). Örgütsel değerlerin işletmelerin sosyal sorumluluk anlayışlarını belirlemedeki rolü: Bursa ilinde gerçekleştirilen bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 311-326.
Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 1-18.
Fraenkel, J.R. ve Wallen, N.E. (2009). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
Hodgetts, R. ve Luthans, F. (1994). International management. McGraw Hill Inc.
Hoy, W.K. ve Miskel, C.G. (2013). Educational administration: Theory, research and practice. McGraw-Hill Higher Education.
İlkim, N.Ş. (2017). Birey-örgüt kavramı üzerine kavramsal bir inceleme. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1).238-254
Kanbur, E. (2017). Psikolojik güçlendirme ve örgütsel özdeşleşme arasında birey-örgüt uyumunun aracı rolü. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (7), 63-82.
Kaplanoğlu, E. (2014). Mesleki stresin temel nedenleri ve muhtemel sonuçları: Manisa ilindeki SMMM’ler üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim Sayısı 131-150
Karasar, N.(2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kesen, M. (2017). Birey-örgüt uyumunun duygusal emek üzerindeki etkileri: Hemşireler üzerine görgül bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 75-89.
Kılıç, K. C. (2010). Bireysel ve örgütsel değerler arasındaki uyumun çalışanların iş davranışlarına etkileri üzerine ampirik bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 20-35.
Köksal, K. (2017). Kişi-örgüt uyumunun örgütsel adalet algısı ve örgütsel bağlılık ilişkisinde aracılık rolü. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(2), 2148-1776.
Kristof, A.L. (1996). Person-organization fit: an integrative review of ıts conceptualizations, measurement and implications. Personnel Psychology, 49(1), 1-49.
Kula, S. ve Çakar, B. (2015). Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi bağlamında toplumda bireylerin güvenlik algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(12), 191-210.
Maslow, A. (1970). Motivation and Personality. New York: Harper and Row.
Netemeyer, R.G., Boles, J.S., MacKee, D.O. ve MacMurrian, R. (1997) An ınvestigation ınto the antecedents of organizational citizenship behaviours in a personal selling context. Journal of Marketing, 61, 85-98.
Newstorm J. ve Keith, D. (1997). Organzational behavior, human behavior at work. McGraw Hill Inc.
Özdamar, K. (2013). Paket programlarla istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Nisan Yayınevi.
Özgen, F.Ö. ve Turunç, Ö. (2017). Örgütsel adalet- sinizm ilişkisinde kişi örgüt uyumunun rolü: eğitim sektöründe bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2),80-96.
Özkalp E. ve Kırel Ç. (2001). Örgütsel davranış. Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı, Yayın No:149, Eskişehir.
Rynes, S. L., Brown, K. G. ve Colbert, A. E. (2002). Seven common misconceptions about human resource practices: Reesearch fidings versus practitioner beliefs. Academy of Management Executive, 16(3), 92-103.
Schneider, B. (1987). The people make the place. Personnel Psychology, 40 (3), 437-453.
Song, Z., ve Chathoth, P. K. (2011). Intern newcomers’ global self-esteem, overall job satisfaction, and choice intention: Person-organization fit as a mediator. International Journal of Hospitality Management, 30(1), 119-128.
Soysal, A. (2008). Çalışma yaşamında kişilik tipleri: bir literatür taraması. Çimento İşveren Dergisi, Ocak. 4-19 İnd. Tarihi: 05.01.2019. http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/makale129.pdf
Şerefhanoğlu, O. (2014). Okul müdürlerinin mentorluk fonksiyonları ile öğretmenlerin örgütsel uyum düzeyleri arasındaki ilişki: Balıkesir ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2012). İş tatmini-kişi-örgüt uyumu ve amire güven-kişi-örgüt uyumu ilişkisinde dağıtım adaletinin düzenleyici rolü. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2).57-78.
Tutar, H. (2014). Örgütsel psikoloji: Endüstri ve örgüt psikolojisine yeni yaklaşımlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ulutaş, M. (2011). Birey-örgüt uyumunun iş stresi ve verimlilik üzerine etkisi: Dalaman Havalimanı çalışanları üzerine bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4, 1-2.
Ulutaş, M. (2011). Harmonik yönetim. Konya: Ulvita Yayıncılık.
Ulutaş, M., Kalkan, A. ve Bozkurt, Ö.Ç. (2015). Birey-örgüt uyumunun iş doyumu ve örgüte bağlılık üzerine etkisi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 17(1), 2148-9874.
VanVianen, A. (2001). Person-Organization fit: The match between theory and methodology: Introduction to the special issue. Applied psychology: an international review, 50 (1), 1-4.
Van Vianen, A.E.M., De Pater, I.E. ve Van Dijk, F. (2007). Work value fit and turnover intention: samesource or different-source fit. Journal of Managerial Psychology, 22(2), 188-202.
Vilela, B. B., González, J. A. V. ve Ferrín, P. F. (2008). Person–organization fit, OCB and performance appraisal: Evidence from matched supervisor–salesperson data set in a Spanish context. Industrial Marketing Management, 37(8), 1005-1019.
Vurgun, L. ve Öztop, S. (2011). Yönetim ve örgüt kültüründe değerlerin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3): 217-230.
Yıldız, M.L. (2013). Algılanan kişi-örgüt uyumu, tanınırlık, imaj, örgütsel çekicilik ve işe başvurma niyeti arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.Dergisi, XXXIV(I), 153-173.
Yücel, İ. ve Çetinkaya, B. (2016). Birey-örgüt uyumu ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide cinsiyetin rolü: Kayseri örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (3), 17-30.