Hamide Nur ÇEVİK ÖZDEMİR, Rahman ÇAKIR, Rıdvan KÜÇÜKALİ

Sağlık Yöneticilerinin Liderlik Özellikleri

Sağlıkta liderlik, hasta ya da sağlam bireye, bakımın ve tedavinin sağlanmasında belirli amaçlara ulaşabilmek için sağlık yöneticilerinin diğer sağlık çalışanlarını etkilediği bir süreçtir. Klinik liderlik ise; bir sağlık kurumundaki, bölümündeki, birimindeki klinisyenlerin, hastaya birebir hizmet sunumunun yanı sıra bu hizmet sunumunun çok daha iyi olması için gayret göstermesi ve bu gayretle politikaları, prosedürleri ve sistemleri değiştirme gücü ve yeteneğidir (Budak ve Özer, 2017). Günümüzde gelişen ve değişen sağlık kurumları, sağlık alanındaki rekabetleşme, sağlıkta özelleşme gibi faktörler nedeniyle artık sağlık hizmetlerinin tüm kademelerindeki yöneticilerden liderlik davranışlarını gösterebilmesi beklenmektedir. Sağlık yöneticilerinin liderlik özellikleri bireysel ve kurumsal başarıda önemli bir etkendir (Duygulu ve Kubilay, 2008). Araştırma literatür incelemesi olup, kesitsel-tanımlayıcı niteliktedir. Verilerin toplanmasında Kartal ve Kantek (2015) tarafından hazırlanan veri kodlama formu referans alınarak, verilerin analizi, verilerin özetlenmesi için standart bir veri özetleme formu geliştirilmiş ve veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Veri özetleme formunda her çalışma için çalışmanın yazarı, yayın yılı, türü, örneklem büyüklüğü, yeri, kullanılan anketler ve formlar kodlanmıştır. Araştırma sonuçları sağlık kurumlarındaki yöneticilerin liderlik becerilerini geliştirmenin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Fakat konuyla ilgili yapılan çalışmalar yeterli sayıda olmayıp, mevcut durumun daha objektif olarak ortaya konulmasına, sağlık alanındaki yöneticilerin liderlik özelliklerinin daha detaylı olarak incelenmesine gereksinim vardır.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık, Sağlık Yöneticisi, liderlik, Klinik Liderlik.

Leadership Characteristics of Health Managers

Leadership in health is a process in which health managers influence other health care workers to achieve specific goals in providing care and treatment to patients or healthy people. Clinical leadership is the ability of clinicians in a health institution or a department to strive for a better general or one-to-one service delivery to the patient, and the initiative to change policies, procedures and systems through this effort (Budak & Özer, 2017). Nowadays, it is expected to show leadership behaviors from managers at all levels of health services due to factors such as developing health institutions, competitiveness in health, and privatization. Leadership characteristics of health managers are an important factor in individual and corporate success (Duygulu and Kubilay, 2008). This study is a cross-sectional descriptive literature review. For data collection, the data coding form prepared by Kartal and Kantek (2015) was used as a reference; a standard data summary form was developed for data summary, and data received in the study were analyzed in SPSS program. For each study in the data summary form, the author of the study, year of publication, type, sample size, location, questionnaires and forms were coded. Research results reveal the necessity of developing leadership skills of managers in health institutions. However, there is not a sufficient number of studies on the subject and it is necessary to present the current situation more objectively and examine the leadership characteristics of the managers in the field of health in more detail.

Keywords:

Health, Health Manager, Leadership, Clinical Leadership,

PDF

___

Ada, Ş., ve Küçükali, R. (2018). Türk Eğitim sistemi ve okul yönetimi. Genişletilmiş 5. Baskı. Ankara:Anı Yayıncılık.
Alıcı, F.(2018). Hemşirelerin yönetici hemşirelerin hizmetkar liderliğine ilişkin algıları ve örgütsel bağlılık düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Alptekin, S. (2018). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin yönetici hemşireleri ile ilgili ruhsal liderlik algılarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Ardahan M. ve Konal E. (2017). Hemşirelikte yöneticilik ve liderlik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 6(1), 140-147.
Arık, S. (2018). Yönetici Hemşirelerin hizmetkar liderlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
Budak, F. ve Özer, Ö. (2017). Kültürlerarası hemşirelik bağlamında klinik liderliğin önemi. 16. 11.2018 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/321371470_Kulturlerarasi_Hemsirelik_Baglaminda_Klinik_Liderligin_Onemi adresinden erişilmiştir.
Cemaloğlu, N.(2013). Liderlik. (Ed. S. Özdemir). Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama içinde (s.131-177), Ankara:Pegem Akademi Yayınları.
Duygulu, S. ve Kubilay, G. (2008). Yönetici hemşirelerin ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğie ilişkin değerlendirmeleri ve yönetici hemşirelerin sahip oldukları liderlik özellikleri. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 18(5), 1-15.
Ergün, E. veÇelik, S. (2015).Yöneticilerin görev ve çalışan odaklı liderlik davranışları ve hemşirelerin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve iş stresi arasındaki ilişki. F.N.Hem.Derg. 23(3), 203-214.
Gedikoğlu,T.(2015).Liderlik ve okul yönetimi. Ankara:Anı Yayıncılık.
Gün,İ. ve Aslan,Ö.(2018).Liderlik kuramları ve sağlık işletmelerinde liderlik. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 5(3),217-226.
Koçel, T. (2003). İsletme yöneticiliği. Dokuzuncu Basım. İstanbul:Beta Basım Yayın Dağıtım.
Korkmaz, F., Gökdeniz, İ. ve Zorlu,K.(2018).Paternalist liderlik davranışının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisinde çalışanların işe tutkunluk düzeylerinin aracılık rolü.İşletme Araştırmaları Dergisi. 10(3), 950-973.
Lombardi, J. (2017). The road to leadership in SPN. Journal of Pediatric Nursing, 34, 96-97.
Serinkan C. ve İpekçi İ. (2005). Yönetici hemşirelerde liderlik ve liderlik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 281-294.
Şahinli, S.(2018). Sağlık yöneticilerinin stratejik liderlik davranışlarının kriz yönetimi üzerine etkisi: İstanbul İli özel hastaneler uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.
Yavuz, M. (2015).Öğrenme liderliği. Ankara:Anı Yayıncılık.
Yıldırım, D. (2018). Hemşirelerin yönetici hemşirelerin otantik liderliğine ilişkin algıları ve örgütsel güven düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Yıldırım, Ö. (2013). Yönetici Hemşirelerin Algılanan Liderlik Tarzlarının Yetki Devretme Düzeylerine Etkisi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Yılmaz H. ve Kantek F. (2016).Türkiye’deki yönetici hemşirelerin liderlik tarzları: Literatür inceleme. Journal of Health and Nursing Management, 2(3), 110-117.