Aysel ESEN ÇOBAN, Zehra BİLGEN, Özge İDRİSOĞLU, İlyas SÖNMEZ, Hatice Berna TÜRE KÖSE, Hatice ÜNLÜ BOZKURT

Karşılaşılan Duygusal ve Davranışsal Problemlerin Ebeveyn Tutumu ile İlişkisinin İncelenmesi: İçerik Analizi

Bu araştırmada, 2005-2020 yılları arasında “Dergipark”, “Ulakbim” ve “Acarindex” veri tabanlarında duygusal ve davranışsal problemler (DDP) ile ebeveyn tutumunun birlikte ele alındığı çalışmaların bir analizi yapılmıştır. Bu kapsamda yapılan çalışmalarda ele alınan duygusal ve davranışsal problemlerin ebeveyn tutumlarıyla nasıl ilişkilendirildiği, DDP ile ebeveyn tutumlarına yönelik sonuçların neler olduğu ve çalışmalarda ele alınan demografik değişkenler, ölçme araçları, araştırma yöntem ve tekniklerine göre içerik analizi yapılması hedeflenmiştir. 0-18 yaş aralığındaki duygusal davranışsal problemlerin ebeveyn tutumu ile ilişkilendirildiği çalışmaları incelemek amacıyla (tematik) içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda ele alınan 41 makale indekslerine, yayınlanma yılına, DDP türüne, disiplin alanına, çalışma alanına, araştırma yöntemine, incelenen yaş grubuna ve kullanılan ölçeklere göre incelenmiş ve bulgular tablo ve grafiklerle sunulmuştur. Buna göre incelenen makalelerin 2018 ve 2019 yıllarında yoğunlaştığı, çoğunlukla davranım bozukluğunun ele alındığı, bu probleme takiben dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve kaygı bozukluğunun ele alınmış olduğu bulgulanmıştır. Yöntem bakımından bir makale dışında tüm makalelerin nicel yöntemi kullandığı ve çalışma grubu olarak sırasıyla ergenlik dönemi, okul öncesi dönem ve ilkokul dönemindeki çocuklarda görülen DDP’nin ebeveyn tutumu ile ilişkilendirildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Duygusal problemler, Davranışsal problemler, Ebeveyn tutumu, İçerik analizi

Examining the Relationship between Emotional and Behavioral Problems and Parental Attitude: Content Analysis

In this research, the studies between 2005-2020 years on emotional and behavioral problems and parental attitudes published in national databases “Dergipark”, “Ulakbim” and “Acarindex” were analyzed. It was aimed to investigate these studies in terms of the relationship between emotional and behavioral problems and parental attitudes, demographic variables, scales, research methods and techniques. Thematic content analysis (meta-synthesis) method was used to examine the studies in which emotional and behavioral problems of children aged 0-18 were associated with parental attitude. 41 articles which have been published between 2005 and 2020 and found in databases of "Dergipark", "Ulakbim/TR Dizin" and “Acarindex” were included in the study. In this context, the articles were analyzed according to the database, publication year, the type of emotional and behavioral problems, discipline area, study area, research method, age group of the sample and the scales; so, the findings are presented in tables and graphics. It was concluded that articles have increased in 2018 and 2019, concentrated mostly on conduct disorder, attention deficit and hyperactivity disorder, and anxiety disorder. It was found that quantitative research methods were generally used in the studies and the sample group was respectively the children in adolescence, preschool, and primary school period.

Keywords:

Emotional problems and behavioral problems, parental attitude, content analysis,

PDF

___

Alizadeh, S., Talib, M. B. A., Abdullah, R. and Mansor, M. (2011). Relationship between parenting style and children’s behavior problems. Asian Social Science, 7(12), 195-200.
Arı, R. (2005). Gelişim ve öğrenme (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Austin, V. L. and Sciarra, D. T. (2019). Çocuk ve ergenlerde duygusal ve davranışsal bozukluklar. (Çev. Ed. Özekes, M.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal eserin basım tarihi 2010).
Arkan, B. ve Üstün, B. (2009). Davranım bozukluğu olan çocuklara psikiyatrik yaklaşımda anne-baba eğitim programları: İki örnek bağlamında bir değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1, 155-174.
Ayanoğlu, M., Boğa, E., Kay, M., İnci̇, R., Tarkoçi̇n, S., Kaçmaz, C., Temiz, A. ve Göğebakan, Ş. (2019). Çocukluk döneminde görülen duygusal ve davranışsal sorunlarla ilgili̇ Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi̇. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 7(2), 196-210. DOI: 10.33715/inonusaglik.654600.
Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887-907.
Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1), 1-103.
Beard, K. Y. and Sugai, G. (2004). First step to success: An early intervention for elementary children at risk for antisocial behavior. Behavioral Disorders, 29(4), 396-409.
Birkan, B. (2002). Çocuklarda davranış sorunları ve başa çıkma yolları. Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, 17, 18-20.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Campbell, S. B. (1995). Behavior problems in preschool children: A review of recent research. Journal of Child Psychology & Psychiatry, 36(1), 113-149.
Cancio, E. J. and Johnson, J.W. (2013). Designing effective class wide motivation systems for students with emotional and behavioral disorders. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 57(1), 49-57.
Conroy, M. A. and Brown, W. H. (2004). Early identification, prevention, and early intervention with young children at-risk for emotional/behavioral disorders: Issues, trends, and a call for action. Behavioral Disorders, 29(3), 224-236.
Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. Demir, S. B.). Ankara: Eğiten Kitap. (Orijinal eserin basım tarihi 2014, 4. Baskı).
Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(174), 33-38.
Golly, A., Sprague, J., Walker, H. M., Beard, K. and Gorham. G. (2000). The first step to success program: An snalysis of outcomes with identical twins across multiple baselines. Behavioral Disorders, 25(3), 170-182.
Hale, R. (2008). Baumrind parenting styles and their relationship to the parent developmental theory. (Yayımlanmamış doktora tezi). Pace University, New York City, United States of America.
Karabulut-Demir, E. (2007). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kızıltepe, Z. (2021). İçerik analizi. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s.260-273), (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). California, USA: SAGE Publications.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060531-2.htm. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021
Senemoğlu, N. (2009). Gelişim öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
Suri, H. and Clarke, D. (2009). Advancements in research systhesis methods: From a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research, 79(1), 395-430.
Sümer, N., Gündoğdu-Aktürk, E. ve Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59.
Trawick-Smith, J. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. (Çev. Ed. Akman, B.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal eserin basım tarihi 2010, 5. Baskı).
Williams, L. R., Degnan, K. A., Perez-Edgar, K. E., Henderson, H. A., Rubin, K. H., Pine, D. S. and Fox, N. A. (2009). Impact of behavioral inhibition and parenting style on internalizing and externalizing problems from early childhood through adolescence. Journal of Abnormal Child Psychology, 37(8), 1063-1075.
Yavuzer, H. (2008). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi