İntihar ve Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Hizmet Perspektifinden Bir Değerlendirme

İntihar bireyi ve bireyi çevreleyen sistemleri etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. İntihar kavramı bu çalışmada tamamlanmış intiharlar ve intihar girişimleri olmak üzere iki şekilde ele alınmaktadır. Tamamlanmış intiharlar ölümle sonuçlanırken,intihar girişimleri bireyin kendisine yönelik zarar verici davranışlarda bulunmasıdır. Yapılan çalışmalar tamamlanmış intiharlarda erkeklerin, intihar girişimlerinde ise kadınların sayısının daha fazla olduğunu göstermektedir. Erkekler hegemonik erkeklik baskısı altında geleneksel eril cinsiyet rollerini devam ettirmekte, başarısız olma endişesi veya başarısızlık algısı ile intihar davranışına başvurabilmektedir. Kadınların intihar davranışında da toplumsal cinsiyet düzeninden kaynaklanan sorunların ve toplumsal cinsiyet rol beklentilerinin etkileri büyüktür. LGBTİ’lerin intihar davranışlarında ise yaşadıkları dışlanmışlık ve ayrımcı davranışların önemli bir etkisi bulunmaktadır. Tamamlanmış intihar ve intihar girişimlerindeki oranların cinsiyete göre dağılımı, seçilen intihar yöntemi ve intihar davranışına başvurma nedenlerine bakıldığında toplumsal cinsiyetin etkisi görülmektedir. Tüm bunlar intihar davranışlarında toplumsal cinsiyetin göz ardı edilmemesi gerektiğine işaret etmektedir. Bu çalışmada intihar toplumsal cinsiyet perspektifinden ele alınmakta ve intihar davranışında toplumsal cinsiyete duyarlı sosyal hizmet uygulamalarının önemi vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

intihar, toplumsal cinsiyet, sosyal hizmet

Suicide And Gender: An Evaluation From The Perspective of Social Work

Suicide is an important public health problem affecting individuals and the systems surrounding them. In this study, suicide concept is considered in two ways as completed suicides and suicide attempts. Completed suicides result in death and suicide attempts are self-destructive behaviors. Studies show that while completed suicides are more in men, suicides attempts are more in women. Under the pressure of the hegemonic masculinity, men maintain their traditional masculine gender roles and may resort to suicidal behavior with the fear of failure or perception of failure. Women's suicidal behavior also has a major impact on gender-related problems and gender role expectations. Exclusion and discriminatory behaviors towards LGBTI individuals have a significant effect on suicidal behavior. When the distribution of the rates of completed suicide and suicide attempts according to sex, the selected suicide method and the reasons for suicide behavior are examined, the effect of gender is seen. All these points to the fact that gender should not be ignored in suicidal behavior. In this study, suicide is discussed from a gender perspective and the importance of gender sensitive social work practices in suicidal behavior is emphasized

Keywords:

Suicide, Gender, Social Work,

PDF

___

Alptekin, K. (2008). Sosyal hizmet bakış açısından genç yetişkinlerde intihar girişimlerinin incelemesi: Bir model önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altınova, H.H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22.
Ançel, G. (2018). Ruh Sağlığında Cinsiyete Duyarlılık. (A. İçağasıoğlu, ve S. Attepe Özden), Psikiyatrik Sosyal Hizmet içinde (s. 331-342). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Arslan, M., Duru, M., Kuvandik, G., Bozkurt, S., ve Kaya, E. (2008). Hatay' da intihar girişiminde bulunan olguların analizi. Adli Tıp Dergisi, 22(3), 9-14.
Artan, T. (2013). Hastane sosyal hizmeti. (H. Acar, N. Negiz, ve E. Akman), Sosyal Politika ve Kamu Yönetimi Bileşenleriyle Sosyal Hizmet Temelleri ve Uygulama Alanları içinde (s. 235-248). Ankara: Maya Akademi.
Batıgün, A. D. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: iletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
Beycan Ekitli, G. ve Çam, M. O. (2017). Bakım sürecinde zorlandığımız alan lgbti’ye yönelik bir gözden geçirme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(3),179–187.
Canetto, S.S. and Cleary, A. (2011). Men, Masculinities And Suicidal Behaviour. Social Science & Medicine. 74 (2012), 461–465.
Canetto, S.S., and Lester, D. (1998). Gender, culture and suicidal behavior. Transcultural Psychiatry, 35(2), 163-190.
Cleary, A. (2012). Suicidal action, emotional expression, and the performance of masculinities. Social Science and Medicine. 74(4), 498-505.
Connell R.W. and Messerschmidt, J.W. (2005). Hegemonic Masculinity Rethinking the Concept. Gender & Socıety, 19(6), 829-859.
Demirgöz-Bal, M. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış, KASHED, 1(1), 15-28.
Dilbaz, N., Şengül, S., Çetin, M., Şengül, C., Okay, T., Yurtkulu, F., and Duman, T. (2005). Genel Bir Hastanede İntihar Girişimlerinin Değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 13(2), 1-10.
Erdoğan, B. and Köten, E. (2015). As kendini de hepimiz kurtulalım artık!: Sosyal dışlanmadan intihara lgbt gençler. Alternatif Politika, 7(1), 143-167.
Fennig, S., Geva, K., Zalsman, G., Weizman, A., Fennig, S. ve Apter, A. (2005). Effect of gender on suicide attempters versus nonattempters in an adolescent inpatient unit. Comprehensive Psychiatry, 46, 90-97
Gürkan, B., and Dirik, G. (2009). Üniversite öğrencilerinde intihar düşünce ve davranışları ile ilişkili faktörler: Yaşamı sürdürme nedenleri ve baş etme yolları. Türk Psikoloji Yazırları Dergisi, 12(24), 58-69.
Karamustafalıoğlu, O., Özçelik, B., Bakım, B., Cengiz Ceylan, Y., Göksan Yavuz, B., Güven, T., ve Gönenli, S. (2010). İntihari öngörebilecek bir araç: Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23(3), 151-157.
Kessler, R., Borges, G., ve Walters, E. (1999). Prevalence of and risk factors for lifetime suicide attempts in the national comorbidity survey. Arch Gen Psychiatry, 56(7), 617-26.
Kuğu, N., Beyaztaş, F., Aküz, G., Erşan, E., ve Doğan, O. (2002). Sivas İl Merkezinde Üniversite Hastanesine İntihar Girişimi Nedeniyle Getirilen Olgularda Sosyodemografik-Klinik Özellikler, Beck Depresyon Ölçeği ve SCL-R Sonuçları. Klinik Adli Tıp Dergisi, 2(2), 15-26.
Kurt-Topuz, S. (2016). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın ve erkeğe atfedilen anlamların metafor yöntemiyle analizi. Alternatif Politika, 8(2), 300-321.
Langhinrichsen-Rohling, J., Lewinsohn, P., Rohde, P., Seeley, J., M. Monson, C., A. Meyer, K., ve Langford, R. (1998). Gender Differences in the Suicide- Related Behaviors of adolescents and young adults. Sex Roles a journal of Research, 1, 1-10.
Lubell, K.M. (2001). Gender, social isolation and psychopathology: Makıng sende of male-female differences in suicide mortality. Indiana University Sociology Department Doctoral Distertation.
McAndrew, T. F., and J. Garrison, A. (2007). Beliefs about gender differences in methods and cauuses of suicide. Archives of Suicide Research, 11, 1-9.
Moller-Leimkuhler, A.M. (2003). The gender gap in suicide and premature death or: Why are men so vulnerable? Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 253(1), 1-8.
National LGBTI Health Alliance. (2016). Snapshot Of Mental Health And Suıcıde Preventıon Statistics For LGBTI People. 20.05.2019 tarihinde https://lgbtihealth.org.au/statistics/ adresinden erişilmiştir.
Oral, M., ve Tuncay, T. (2012). Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Soryal Hizmet Dergisi, 23(2), 93-114.
Önsüz, M., Demir, F., Kaya Afşari, E., Şahin, A., Çatalbaş, Y., ve Bektaş, H. (2012). Sakarya ilinde gerçekleşen intihar girişimi vakalarının değerlendirilmesi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10(3), 141-150.
Özbesler, C., ve Bulut, I. (2013). Sosyal hizmette genelci yaklaşım ve ekolojik perspektif. (H. Acar, N. Negiz, ve E. Akman) içinde, Sosyal Politika ve Kamu Yönetimi Bileşenleriyle Sosyal Hizmet Temelleri ve Uygulama Alanları içinde (s. 97-108). Ankara: Maya Akademi.
Özbesler, C., ve İçağasıoğlı Çoban, A. (2010). Hastane ortamında sosyal hizmet uygulamaları: Ankara örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31-46.
Özel, A., Keser, N., ve Köksal, E. (2008). İntihar ve intihara teşebbüs eden bireylerin cinsiyeti, eğitim düzeyleri ve coğrafya dağılımları: Kütahya şehri örneği. Eastern Geographical Review, 13(19), 231-250.
River, J. (2014). Suicide and hegemonic masculinity: Australian case studıes. In (D. Lester, J.F. Gunn & P. Quinnett), Suicide in Men, Charles C Thomas Publısher, Illinois.
Scourfield, J., Jacob, N., Smalley, N., Prior, L. ve Greenland, K. (2007). Young people’s gendered interpretations of suicide and attempted suicide. Child and Family Social Work, 12, 248-257.
Siyez, D. M. (2006). Ergenlik döneminde intihar girişimleri: Bir gözden geçirme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 413-420.
Swami, V., Stanistreet, D., ve Payne, S. (2008). Masculinities and Suicide. Psychologist, 21(4), 308-311.
Şevik, A., Özcan, H., ve Uysal, E. (2012). İntihar girişimlerinin incelenmesi: risk faktörleri ve takip. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15, 218-225.
Şimşek A.A. ve Öner R. V. (2015). Türkiye’de hegemonik erkeklik: Medyada ve hukukta izler, dönüşümler ve olasılıklar. Global Media Journal TR Edition, 6(11), 447-477.
İntihar İstatistikleri. (2015, Haziran). TÜİK [Haber Bülteni]. 17.05.2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21516 adresinden erişilmiştir.
Yalçınoğlu, N. ve Önal A.E. (2014). Eşcinsel ve biseksüel erkeklerin içselleştirilmiş homofobi düzeyi ve sağlık üzerine etkileri. Turk J Public Health, 12(2), 100-112.
Yaşar, M. R. (2007). Depresyonun kadınlaşması. Fırat Üniversitesi SosyalBilimler Dergisi, 17(2), 251-281.
Yavuz, Y., Yürümez, Y., Küçüker, H., Demirel, R., ve Küçük, E. (2006). İntihar sonucu meydana gelen ölümlerin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 16(4), 181-185.
Yolcuoğlu, İ. G. (2012). Sosyal hizmete giriş. Ankara: Sabev.
Yumru, M., Savaş, H. A., Herken, H. ve Kokaçya, M. H. (2008). İntihar ve kişilik. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(4), 232-237.
Zastrow, C. (2014). Sosyal hizmete giriş. Ankara: Nika.
World Health Organization (DSÖ) (2014). Preventing suicide: A global imperative. 19.05.2019 tarihinde https://www.who.int/mental_health/suicideprevention/world_report_2014/en/ adresinden erişilmiştir.