Osman KURT, Betül YİĞİT ÖZDEMİR, Mehmet Akif AÇIKKAPU, S. DEVECİ

Elazığ İlinde Eczacılarda Algılanan Sağlık ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi

Amaç: Bu çalışmada, sağlık çalışanları arasında önemli yer tutan eczacıların, sağlıklı yaşam biçimi davranışları (SYBD) ve algılanan sağlık düzeyleri ile bunları etkileyen faktörlerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Kesitsel tipte olan bu araştırmaya dahil edilen 132 eczacıya iki bölümden oluşan anket uygulanmıştır. İlk bölümde sosyodemografik özellikler, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediği düşünülen faktörler ve algılanan sağlık ile alakalı sorular, ikinci bölümde ise SYBD Ölçeğinden oluşan bir anket uygulanmıştır. Bulgular: Algılanan sağlık ölçeğine göre %73,5’i sağlığını iyi (mükemmel/çok iyi/iyi), %26,5’i ise kötü (orta/kötü) olarak değerlendirmiştir. SYBD ölçeği puanının; mesleklerinden memnun olanlarda olmayanlara, sigara içmeyenlerde içenlere, düzenli egzersiz yapanlarda yapmayanlara, uyku problemi yaşamayanlarda yaşayanlara ve algılanan sağlık ölçeğine göre sağlığını iyi olarak değerlendirenlerde kötü olanlara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Araştırma kapsamına alınan eczacılarda SYBD ölçeğinden alınan puan ortalamasının orta düzeyde olduğu ve eczacıların dörtte birinin algılanan sağlık ölçeğine göre sağlıklarını kötü olarak değerlendirdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Algılanan sağlık, eczacı, sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Examination of Perceived Health and Healthy Lifestyle Behaviors by Pharmacists in Elazig

Objective: The study aimed to investigate the Healthy Lifestyle Behavior (HLSB) and perceived health levels in pharmacists, who are important healthcare professionals, and the factors that affected these parameters. Materials and Methods: A two-part questionnaire was applied to 132 pharmacists included in this cross-sectional study. In the first part, a questionnaire consisting of sociodemographic characteristics, factors thought to affect healthy lifestyle behaviors and perceived health-related questions was applied, and in the second part, a questionnaire consisting of the HLPS Scale was applied. Results: Based on the perceived health scale, 73.5% rated their health as good (excellent/very good/good) and 26.5% as bad (moderate/bad). It was determined that HLSB scale score of those who were satisfied with their profession was higher than those who were not, of those who did not smoke was higher than those who did, of those who exercised regularly was higher than those who did not, of those who did not have sleep problems was higher than those who did, and of those who consider themselves healthy was higher than those who did not (p<0.05). Conclusion: It was determined that the mean HLSB of the participating pharmacists was moderate and one fourth of the pharmacists considered themselves as unhealthy based on the perceived health scale.

Keywords:

Healthy lifestyle behavior, perceived health, pharmacist,

PDF

___

Bulduk S, Yurt S, Dinçer Y, Ardıç E. Sağlık davranışı modelleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015;5(1):28-34.
Erengin KH, Dedeoğlu N. Sağlığı ölçmenin kolay bir yolu: Algılanan sağlık. Toplum ve Hekim. 1997;12(77):11-16.
WHO Regional Publications, European Series, No. 56 http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/156855/euro_series_56new.pdf . Accessed June 22, 2021.
Moreira TMM, Santiago JCS, Alencar GP. Self-perceived health and clinical characteristics in young adult students from the brazilian northeast. Rev Esc Enferm USP. 2014;48(5):793-802.
Patrick DL, Erickson P. Health Status and Health Policy: Allocating Resources to Health Care. Oxford University Press. 1993:21-76.
Özvarış ŞB. Sağlık geliştirme ve sağlık eğitimi. Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. 2015:1678-1681.
Vural BK. Sağlık riskinin belirlenmesi ve hemşirelik icin önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2002;2(2):39-43.
Irmak Z, Fesci H. Akut miyokard infarktüsünde sekonder koruma. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;12(1):84–96.
Tatlıpınar ME, Göksu Y, Omurtag GZ. The role of pharmacists in Kırklareli (Turkey) as primary health care providers. ACTA Pharmaceutica Sciencia. 2017;55(2):95-112.
Jackson JK, Sweidan M, Spinks JM, Snell B, Duncan GJ. Public health-recognising the role of Australian pharmacists. Journal of Pharmacy Practice and Research. 2004;34(4):290-292.
Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric evaluation of the Health Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center, 1996.
Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği ii’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1-13.
Aksoy T, Uçar H. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(2):53–67.
Çetiner H, Ulupınar S. Sağlık profesyoneli olan ve olmayan hastane çalışanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. STED. 2018;27(1):1-10.
Tuğut N, Bekar M. Üniversite Öğrencilerinin sağlığı algılama durumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2008;11(3):17-26.
Çakır M, Piyal B, Aycan S. Hekimlerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi: tıp fakültesi tabanlı kesitsel bir çalışma. Ankara Medical Journal. 2015;15(4):209-219.
Yanık A, Noğay NH. Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi. 2017;22(4):167-176.
Arpağ OF, Adıgüzel M, Öztürk C. Diş hekimliği öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2020;30(2):233-241.
Uçar B. Eczacıların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Journal of Current Nursing Research. 2021;1(2):68-79.
Chew F, Palmer S, Slonska Z, Subbiah K. Enhancing health knowledge, health belief and health behaviour in poland through a health promoting television program series. J Health Commun. 2002;7(3):179-196.
Bilgin NÇ, Ak B, Cerit B, Ertem M, Tunç GÇ. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu. 2019;4(3):188-210.
Kırağ N, Güver Y. Hemşirelik öğrencilerinin internet bağımlılığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Bağımlılık Dergisi. 2019;20(4):232-240.
Kolaç N, Balcı AS, Şişman FN, Ataçer BE, Dinçer S. Fabrika çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışı ve sağlık algısı. Bakırköy Tıp Dergisi. 2018;14:267-274.