ÜRETİM PLANLAMASINDA HEDEF PROGRAMLAMA VE BULANIK HEDEF PROGRAMLAMA YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI - THE COMPARISON OF GOAL PROGRAMMING AND FUZZY GOAL PROGRAMMING TECHNIQUES IN PRODUCTION PLANNING

Özet:Yaygın kullanılan çok amaçlı doğrusal programlamayöntemlerinden biri olan hedef programlamanın amacı,hedeflerin olası en az sapma ile başarılmaya çalışılmasıdır.Ancak hedeflerin belirsiz olduğu durumlarda hedefprogramlamanın yerine esneklik sağlayan bulanık hedefprogramlama kullanılmaktadır.Bu çalışmada üretim planlama problemi hedef programlamave bulanık hedef programlama yöntemleri ile çözülereksonuçları karşılaştırılmıştır. Bulanık hedef programlamayönteminde en uygun üyelik fonksiyonunun belirlenebilmesiamacı ile doğrusal ve doğrusal olmayan üyelik fonksiyonlarıdenenmiştir. Elde edilen sonuçlardan gerçek hayatkoşullarında hedef programlamanın hedeflere konulacaksapmalar için kabul edilebilecek sınırlandırmaları getiremiyorolmasından dolayı üretim hedeflerini tam olaraksağlayamadığı, buna karşılık doğrusal bulanık hedefprogramlama yönteminin kabul edilebilir sınırlamalargetirebiliyor olmasından dolayı hedeflerin hepsini sağladığıgörülmüştür.Abstract:The purpose of the goal programming, one of thewidely used multi-objective programming, is trying toaccomplish goals with a minimum deviation as possible.However, in cases where the goals are uncertain fuzzy goalprogramming is used instead of goal programming which isproviding flexibility.In this study the production planning problem was solved byusing goal programming and fuzzy goal programmingmethods and the results of them were compared. For fuzzygoal programming method determining the most appropriatemembership function, linear and nonlinear membershipfunctions were tested. From the obtained results it was seenthat in real-life conditions because of goal programming cannot bring acceptable limits for the deviations of goals it can notfully ensure production goals, whereas linear fuzzy goalprogramming method can bring acceptable limitations itprovides all goals.

Anahtar Kelimeler:

Hedef Programlama, Bulanık Hedef Programlama, Üretim Planlaması. - Goal Programming, Fuzzy Goal Programming, Production Planning.

PDF

___

Zeleny, M. (1973). Multiple Criteria Decision Making. NewYork: McGraw-Hill Book Company.
Zimmerman, H.]. (1987). Fuzzy Set Theory and its Applications. Boston: Kluwer Acadenıic Publishers.
Hannan, E.L. (1981). On Fuzzy Goal Programming. Decision Sciences, 12(3), 523-531.
Davis, K.M. & Patrick, G. (1981). Quantitative Models for Management. Boston: Kent Publishing Company.
Cinemre, N. (2004). Yöneylem Araştırması. 2. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
Dağdeviren, M.; Akay, D. & Kurt, M. (2004). İş Değerlendirme, Faktör Derece Puanlarımn Belirlenmesinde Hedef Programlama Yönteminin Kullanılması. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak Dergisi, 19(1), 89-95.
Güneş, M. & Umarusman, N. (2004). Bir Karar Destek Amacı Bulanık Hedef Programlama ve Yerel Yönetimlerde Vergi Optimizasyonu Uygulaması. Review of Social, Economic & Business Studies, 2(1), 242-255.
Özkan, M.M. (2003). Bulanık Hedef Programlama. Bursa: Ekin Kitabevi.
Ignizio, ].P. (1982). Linear Programming in Single- Multiple Objective Systems. Englewood Cliffs: Prentice Hall Inc.
Schiederj ans, M.]. (2004). Infomation Technology Investment: Decision—Making Methodology. Singapore: World Scientific Publishing Company.
Martel, ].M. & Belaid A. (1998). Diverse Imprecise Goal Programming Model Formülations. Journal of Global Optimization, 12(2), 127-138.
Narasimhan, R. (1980). Goal Programming in a Fuzzy Environment. Decision Sciences, 11(1), 325-336.
Chen, Y.W. & Moussa, L. (2006). Two-Person Zero-Sum Game Approach for Fuzzy Multiple Decision Making Problems. Fuzzy Sets and Systems, 157(1), 34-51.
Tiwari, R.N.; Dhamar, S. & Rao, ].R. (1987). Fuzzy Goal Programming: An Additive Model. Fuzzy Sets and Systems, 24(1), 27-34.
Yang, T.; Ignizio, ]. & Kim, H.]. (1991). Fuzzy Programming With Nonlinear Membership Function: Piecewise Linear Approximation. Fuzzy Sets and Systems, 41(1), 39-53.
Hwang, L.H. (1994). Fuzzy Multiple Objective Decision Making-Methods and Aplications. NeW York: Springer- Verlag.
Bellman, R. & Zadeh, L. (1970). Decision Making in a Fuzzy Environment. Management Science, 17(4), 141-164.
Leberling H. (1981). On Finding Comprimise Solutions In Multicriteria Problems Using The Fuzzy Min-Operator. Fuzzy Sets and Systems. 6(1), 105-118.
Demir, M.H. & Gümüşoğlu, Ş. (1998). Üretim Yönetimi (İşlemler Yönetimi). Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 5. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
Çelikçapa, F.G. (1998). Endüstri İşletmelerinde Üretim Yönetimi ve Teknikleri. 2. Baskı. Bursa: Vipaş Yayınları. Semra ERPOLAT serpolat@msgsu.edu.tr
She was educated from Hacettepe University, Faculty of Science,
Statistics Section in 1999. She was get M.Sc. degree in 2002 from
Hacettepe University, Faculty of Science, Statistics Section, and ph.D.
degree from Mimar Sinan Fine Art University, Faculty of Science and
Lecture, Statistics Section. And the second ph.D degree from Marmara
University, Faculty of Economics and Administrative Sciences,
Department of Econometrics, Operation Research Section in 2009.