MÜSLÜMAN-TÜRK ANADOLU İNSANININ EĞİTİM VE ÖĞRETİMİNDE KÖY ODALARININ ROLÜNE FOLKLORİK BİR BAKIŞ

Bu çalışma, Anadolu'nun kimi köylerinde hala ayakta kalmayı başarabilmiş olan "yaran odaları"mn geçmişte ve günümüzde yüklendiği fonksiyonları ele almakta ve türünün örneği olarak da Çankırı'nın Şabanözü ilçesine bağlı Bakırlı Köyü'ndeki 12 yaran odasını tanıtmaktadır. Çok ilginç bir sonuç olarak görülmüştür ki bu odalar, Müslüman-Anadolu Türk milletinin maddi ve manevi alanda olgunlaşıp yetişmesine ve kalkmmasına ev sahipliği etmiştir. Zira bu odalarda yeri gelmiş okuma yazma; yeri gelmiş Kur'an; yeıi gelmiş adab-ı muaşeret öğretiImiş; yeri gelmiş konuk ağırlanmış, yeri gelmiş meşru sınırlan aşmayan eğlenceler tertip edilmiştir. Sonuçta yaran kültürü ve yaran odaları Anadolu insanının hem beden, hem ruh sağlığını düzene sokan mükemmel bir terapi fonksiyonu icra etmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ahilik, Varan, Varan Odaları, Anadolu Kültürü, Çankırı, Şabanözü, Bakırlı Köyü

-

Keywords:

-,

PDF

___

Akpınar, Hamdi- Mehmet Baran, Gelenek ve Göreııekleriyle Şabanözü Bakırlı Köyü, Bakırlı Köyü Kültür ve Yardımlaşma Derneği, Ankara 1997.
Çağatay, Neşet, Bir Türk Karnınız Olan Ahilik, Ankara 1974.
Çelebi, Ahmed, İslâmda Eğitim Öğretim T ârı'lıi, çev.A1i Yardım, İst. 1983.
Er, Tülay, Simav İlçesi ve Çevresi Yârân Teşkilatı, Ankara 1988.
Evliyâ Çelebi, b. Derviş Mehemmed Zillî, Evliyâ Çelebi Seye/ıatııâmesı', hz. Zekeriya Kurşun-Seyit Ali Kahraman—Yücel Dağlı, l.Bsk., İst. 1999.
İbn—i Batüta, İbni Batüta Seyahatnamesi, “Tıılıfetn’n—Nıızzâr jî Garâibi’l—Eınsâr”, sadeleştiren: Mümin Çevik, İstanbul 1983.
Kazıcı, Ziya, “Ahilik” Md., DİA, c.I, 5.540-542. Ocak, Ahmet Yaşar, “Fütüvvet” Md., DİA, c.XlIl, 5.261-263. Özkan, Orhan, Çankırı Gelenekleri ve Yârân Kültürü, Çankırı 2002.
Şahin, İlhan, “Çankırı” Md., DİA., c.VIlI, 5.216—218. Şemseddin Sâmi, Kâmıîs—ı Türkî, İstanbul 1985.
Tezcan, Mahmut, Sosyal Değişme Sürecinde Çankırı Yârân Sohbetleri, Ankara 1989.
Uludağ, Süleyman, “Fütüvvet” Md., DİA, c.XlII, 5.259-261. Üçok, Hacışeyhoğlu Hasan, Çankırı T arilı ve Halkiyatı, Ankara 2002.
Yeğin, Abdullah, Yeni Lügat, lV.Bsk., İstanbul 1983.