ÖZAL’LI ANAP DÖNEMİNDE MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCENİN GELİŞİMİ
ÖzetTürkiye’de muhafazakâr düşüncenin gelişiminde bazı dönüm noktaları mevcuttur. Bu dönüm noktalarından biri de 1980 sonrası yaşanan siyasal, ekonomik ve toplumsal değişimdir. Turgut Özal ve Anavatan Partisi (ANAP) dünyada yükselişe geçen Yeni Sağ politikalarının Türkiye’deki taşıyıcısı olarak 1980 sonrasının en önemli siyasi aktörü ve hareketi konumuna gelmişlerdir. Siyasal taban olarak Demokrat Parti’nin devamı niteliğinde görülen ANAP’ta merkeze karşı çevrenin temsili söz konusudur. Milliyetçi, liberal ve muhafazakâr öğeleri bünyesinde taşıyan ANAP zamanla merkez sağ parti konumuna gelmiştir. Özal dönemi ile birlikte muhafazakârlık algılamasında bir değişim gözlenmiştir. Bu çalışmada Özal’lı ANAP döneminin muhafazakâr düşüncenin gelişimine katkıları ve 1980 sonrasının muhafazakârlık algılamasındaki değişim incelenecektir.Anahtar Kelimeler: Özal, Anavatan Partisi, Muhafazakâr Düşünce.
___
- Aksoy, Ş. (1998). Yeni Sağ, Kamu Yönetimi ve Yerel Yönetim: Eleştirel Bir Yaklaşım, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 7, Sayı: 1.
- Anavatan Partisi (ANAP) (1993), Parti Programı, Ankara.
- Atay, T. (2006). Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğin Gelgitinde Türk “Gelenekçi” Muhafazakârlığı, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakarlık (154-178), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bayramoğlu, A. (2001). Türkiye’de İslami Hareket, İstanbul: Patika Yayınları.
- Belge, M. (2006). Muhafazakarlık Üzerine, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakarlık içinde (92-100), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bora, T. (2005). Turgut Özal, M. Yılmaz (ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Liberalizm, Cilt 7, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Burke, E. (1955). Reflections on the Revolution in France, Oxford-New York: Oxford University Press.
- Çiğdem, A. (2006). Sunuş, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakarlık içinde (13-19), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Göka, E., Göral, F. ve Çetin, G. (2006). Bir Hayat İnsanı Olarak Türk Muhafazakârı ve Kaygan Siyasal Tercihi, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık (302-313), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Göle, N. (1989). Devlet, Toplum, Batı Çerçevesinde ANAP’ın Yeri. Türk Siyasi Hayatında Siyasi Kültür ve Ekonomik Politika Bakımından Anavatan Partisi. (16-23) , Ankara: Anavatan Partisi Yayını.
- Göle, N. (2002). Melez Desenler İslam ve Modernlik Üzerine (2. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
- Güngörmez, B. (2014). “Jakoben Modernist”e Karşı “Endişeli Modern”: Türk Muhafazakârlığı Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Muhafazakar Düşünce Dergisi- Muhafazakarlık, Yıl: 10, Sayı: 40, Nisan-Mayıs-Haziran 2014.
- Heywood, A. (2007). Siyasi ideolojiler, İstanbul: Adres Yayınları.
- İrem, N. (1997). Kemalist Modernizm ve Türk Gelenekçi-Muhafazakârlığının Kökenleri, Toplum ve Bilim: Türk Muhafazakârlığı, Sayı: 74, 52-101.
- Mardin, Ş. (2011). Türkiye’de Toplum ve Siyaset- Makaleler 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, Çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Mert, N. (2006). Muhafazakârlık ve Laiklik, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakarlık içinde (314-345), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Oakeshott , M. (1991). “On Being Conservative”, Rationalism in Politics and Other Essays, Liberty Fund.
- Okutan, M. Ç. (2004). “Müfrit Dinciler” İle “Müfrit Devrimciler”in Orta Yolu: Türk Muhafazakârlığında 1950’ler, Liberal Düşünce Dergisi, Muhafazakarlık, Yıl: 9 Sayı: 34 Bahar, 33-40.
- Öğün, S. S. (2006). Türk Muhafazakârlığının Kültürel ve Politik Kökleri, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakarlık (539-582), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Özal, Y. B. (1987). Röportaj, Tercüman Gazetesi, 27 Aralık 1987.
- Özipek, B. B. (2004). Muhafazakârlık: Akıl, Toplum, Siyaset, İstanbul: Liberte Yayınları.
- Özipek, B. B. (2006). Muhafazakârlık, Devrim ve Türkiye, A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık içinde (66-84), Cilt 5, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Özipek, B. B. (2010). Avrupa’da ve Türkiye’de Muhafazakârlık, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 25-26. 105-120.
- Özkazanç, A. (1996). “Türkiye’de Yeni Sağ”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Safi, İ. (2007). Türkiye’de Muhafazakâr Siyaset ve Yeni Arayışlar, İstanbul: Lotus Yayınevi.
- Suvanto, P. (1997). Conservatism From French Revolution To The 1890’s, Ipswich: Macmillan Press.
- Taşar, M. (2001). Türkiye’nin Düşünce Gündemi, Ankara: Adım Ajans.
- Taşkın, Y. (2007). Milliyetçi Muhafazakâr Entelijansiya, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Vincent, A. (2009). Modern Political İdeologies, Cambridge.
- Yılmaz, M. (2004). Türk Muhafazakârlığının Kültürel ve Siyasi İmkan ve Sınırlılıkları, Liberal Düşünce Dergisi, Muhafazakarlık, Yıl: 9 Sayı: 34 Bahar, 25-32.