HASTA HAKLARININ KURUMSALLAŞMASINDA SAĞLIK OMBUDSMANLIĞI MODELİ

Rekabetçi koşulların hizmet sektörüne yansıdığı günümüz sağlık dünyası etkin ve kaliteli sağlık hizmetleri sunmaya çalışmaktadır. Sunulan hizmet ile ekonomik ve sosyal ayrım gözetmeksizin insanların sağlık ihtiyacını karşılamak ülkelerin tercih ettiği bir uygulama halini almıştır. Ancak bu uygulamalar iletişimden kaynaklanan bazı temel uyuşmazlıkları da gündeme getirmektedir. Uyuşmazlıkların çözülmesinde genellikle idareye karşı kişilerin şikâyetlerini inceleyen, idarenin aksayan ve kusurlu yanlarını ortaya çıkarmaktan sorumlu; vardığı sonuçları parlamentoya ve kamuoyunun bilgisine sunan, konu hakkında kamuoyunun dikkatini çekerek kamuoyunun sorunlara yönelik hassasiyetini tahrik ve teşvik eden ombudsmanlık (kamu denetçiliği) kurumunun önemi artmış ve birçok ülkede farklı şekillerde uygulanmaya başlanmıştır. Bu nedenle bu çalışmada uyuşmazlıkların çözülmesine öncülük eden ombudsmanlık kavramının tanımı ve anlamı açıklanarak sağlık sektörüne uyarlanması, yurt dışı örneklerinin incelenmesi ve hasta haklarından farkının irdelenerek Türkiye’de sağlık sektörü için bir model önerisinde bulunmak amaçlanmıştır

Health Ombudsman Model for Institutionalization of Patient Rights

Today’s world of health, where competitive conditions are reflected to the service sector, tries to provide effective and quality health services. Meeting the health need of people without any economic and social discrimination with the provided service is preferred an application of countries. However, this application raise some basic conflicts derived from communication. In resolution of discrepancies, the importance of ombudsman institution that examines people’s compliments that are against administration, that is responsible for revealing the flawed sides of the adm.; presents the results to parliaments and to public, that provokes and promotes public’s sensitivity towards problems ,increased and it has been implemented in many different countries. Therefore in this study the definition and meaning of health ombudsman to was explained, the aim of the study is to make a model for the health sector in Turkey by adapting to the health sector, was examined different countries samples and the difference between patient rights.

PDF

___

AKMAN, Elvettin ve Aizat Chiftchi (2018). “İnsan Haklarını Koruma Mekanizması Olarak Ombudsmanlık Kurumu: Rusya Federasyonu Örneği”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 1, ss: 183-212.
ATAY, Ender Etem (2014). “Hukuk Devleti İlkesi Işığında İdarenin Denetimi ve Kamu Denetçiliği Kurumu”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 1, ss: 1-30.
AVŞAR, Zakir ve Kadriye Avcı (2017). “Sağlık Ombudsmanı”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 6, ss: 143-160.
AYDEMİR, İshak ve Vedat Işıkhan (2012). “Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Hastanelerde Hasta Hakları Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, ss: 67-86.
BALMACEDA, Vilma C. (2008). The Human Rights Ombudsman In The Central Andes, Submitted to the Graduate School of the University of Notre Dame in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy, Indiana.
BBC News (2014). “NHS Ombudsman Provokes Fresh Complaints” https://www. bbc.com/news/health-30395267 (Erişim Tarihi: 28.02.2019).
ÇETİNKAYA, Feride, Nezahat Koçyiğit ve Atiye Emiroğlu (2013). “Hasta Hakları ve Ermenek Devlet Hastanesi Hastalarının Hasta Hakları Bilgi Düzeyi Üzerine Bir İnceleme”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, ss: 79-84.
DOUGLAS, B. King, Myra Walker and Lannette Linthicum (2013). “A Health Care Ombudsman Model: The Texas Department of Criminal Justice, Office of Professional Sdandards”, Corrections Today, Vol. 75, No: 5, pp: 58-63.
DOĞAN, Kadir Caner (2016). “Health Ombudsman In The United Kingdom: Establishment, Functions and Efficiency”, Journal of International Health Sciences and Management, Vol: 2, No: 2, pp: 7-15.
DUROJAYE, Ebenezer and Daphine Kabagange Agaba (2018). “Contribution of the Health Ombud to Accountability: The Life Esidimeni Tragedy in South Africa”, Health and Human Rights Journal, Vol: 20, No: 2, pp: 161-168.
EGİCİ, Mehmet Taşkın (2007). “Dünya Sağlık Örgütü İlkeleri ve Türkiye ile İlişkileri”, https://www.researchgate.net/publication/327671976_Dunya_Saglik_Orgutu_Ilkeleri_ve_Turkiye_ile_Iliskileri (Erişim Tarihi: 04.05.2019).
KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 103 Doç. Dr. Harun KIRILMAZ – Zeynep Merve UÇAR ESGÜN, İ. U. (1996). “Ombudsman Kurumunun Türkiye İçin Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, ss: 251-278.
FALLBERG, L. and Mackenney, S. (2003). “Patient Ombudsmen in Seven European Countries: An Effective Way to Implement Patients’ Rights?”, European Journal of Health Law, Vol: 10, pp: 343-357.
FUNDA, Mahsur (2012). İnsan Hakları, Sağlık Hakkı ve Hasta Hakları, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
HARVARD MEDICAL SCHOOL (2019). “About the Ombuds Office” https://hms. harvard.edu/departments/ombuds-office (Erişim Tarihi: 22.02.2019).
HASTA HAKLARI UYGULAMA YÖNERGESİ (2005). https://sbu.saglik.gov. tr/hastahaklari/yeniyonerge.htm (Erişim Tarihi: 29.03.2019).
HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ (1998). https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4847&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Hasta%20Haklar%C4%B1 (Erişim Tarihi: 29.03.2019).
HEALY, J. and Walton, M (2016). “Health Ombudsmen in Polycentric Regulatory Fields: England, New Zealand, and Australia”, Journal of Public Administration, Vol: 75, No: 4, pp: 492-505.
KAYGISIZ, Ummühan (2016). “Kamu Denetçiliği Kurumu Kurumsal Algı Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Mehmet Akif Ersoy Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, ss: 19-37.
KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (2019). “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu”. https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/1.5.6328.pdf (Erişim Tarihi: 29.03.2019).
KIRKHAM, Richard (2005). “A Complainant’s View of the Local Government Ombudsman”, Journal of Social Welfare and Family Law, Volume: 2, No: 3-4, December, pp. 383-394
KIRILMAZ, Harun, Yasemin Fıçıçı ve İsmail Şimşir (2018). “Hasta Hakları Farkındalığına Yönelik Bir Araştırma”, Sosyal Politikaları Çalışma Dergisi, Sayı: 41, ss: 231-258.
KOFLER, Brigitte (2008). “United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland”, European Ombudsman Institutions, Editors: Gabriele Kucsko-Stadlmayer, Springer, pp: 433-441.
KUTLU, Önder, Erhan Örselli ve Selçuk Kahraman (2018). “ Türkiye’de Yerel Ombu-dsmanlığın Uygulanabilirliği: İtalya Yerel Ombudsmanlığı Üzerinde Bir Analiz”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 8, ss: 15-38.
LAPLANTE, Lisa and Miryam Rivera Holguin. “The Peruvian Truth Commission’s Mental Health Reparatıons: Empowering Survivors of Political Violence to Impa-ct Public Health Policy”, Health and Human Rights, Vol: 9, No: 2, pp: 136-163.
LUO, Jing (2010). Swedish Ombudsman System for Research and Enlightenment,ProQuest Dissertations Publishing.
MAN, Fuat (2017). “Birleşik Krallık’ta Kamu Denetçiliği: Parlamento ve Sağlık Hiz-metleri Ombudsmanı”, Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bi-limler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss: 23-34.
O’NEİLL, Moira Kathleen (2011). Pulling Back the Curtain: State Children’s Om-budsmen at Work, Doctoral Dissertation, Yale University
OMBUDSMAN INTERNATIONAL (2019). “Injustice Anywhere Threatens Jus-tıce Everywhere” http://www.ombudsmaninc.org/ (Erişim Tarihi: 07.04.2019).
OMBUDSMAN SERVICES (2019). “Three Mobile Chooses Ombudsman Services for Dispute Resolution” https://www.ombudsman-services.org/news/three-mo-bile-chooses-ombudsman-services (Erişim Tarihi: 28.02.2019).
PAASCHE, Orlow (2009). “Survey of Patients’ Bill of Rights Statutes”, Journal of Ge-neral Internal Medicine, Vol: 24, No: 4, pp: 489-494.
PEREIRA, Helena (2002). “A voz do usuário no sistema hospitalar: ouvidorias”, Socio-logias, Vol: 7, pp: 82-121.
SAĞLIK BAKANLIĞI (2018). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017, T.C. Sağlık Bakan-lığı Yayınları, Ankara.
SAĞLIK BAKANLIĞI (2003). Sağlıkta Dönüşüm, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
SILVA, Rita de Cássia Costa da, Marcelo Caldeira Pedroso and Paola Zucchi (2014). “Ombudsmen In Health Care: Case Study Of A Municipal Health Ombudsman”, Rev Saude Publica, Vol: 48 , No: 1, pp: 134-141.
ŞAHİN, Engin ve Mehmet Şabaplı (2016). “Dünyada ve 2010 Anayasa Değişikli-ği Sonrası Türkiye’de Genel Özellikleriyle Ombudsmanlık”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 42, ss. 768-778.
TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ (1960). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/2.3.412578.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2019).
TÜİK, (2018). “Hasta Hakları” https://www.turkiye.gov.tr/kurumlar?kurumKo-du=291 (Erişim Tarihi: 29.03.2019).USTA, Hasibe (2014). “ Türkiye’de Ombudsman (Kamu Denetçiliği) Kurumu”, Kamu İç Denetçiliği Derneği, Sayı: 14, ss: 59-64.
UZ, Bilge (2018). “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumuna Yapılan Başvurula-rın Dava Açma Süreleri Üzerine Etkisi”, Ombudsman Akademik Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 8, ss: 59-73.
Wn.com (2019). “What Happens When We Receive Your Complaint” https://wn.com/parliamentary_and_health_service_ombudsman (Erişim Tarihi: 28.02.2019).
YAMIN, Ely (2002). “Challenges and Possibilities for Innovatıve Praxis in Health and Human Rights: Reflections from Peru”, Health and Human Rights, Vol: 6, No: 1, pp: 34-62.
UĞURLU, Zeynep B. ve Abdullah Tirgil (2018). “Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Ka-munun Sağlık Hizmetlerinden Memnuniyeti”, Ombudsman Akademik Dergisi,Sayı 1, ss: 295-327.