Antandros’tan Bir Negro Alabastron
Antandros Nekropolisi 2008 yılı kazılarında, Klasik döneme ait 271 no.lu taş lahit mezarda sekiz lekythos, dört amphoriskos, iki pişmiş toprak alabastron, ve alabaster taşından yapılmış bir alabastron ağız ve gövde parçası ile bronz bir iğneye ait parçalar ele geçmiştir. Buluntular arasında yer alan pişmiş toprak alabastronlardan biri bezeme anlayışıyla dikkat çekmektedir. Söz konusu bu alabastron beyaz zeminli olup, üzerinde kontur tekniğiyle yapılmış bir figür, bir palmiye ağacı ve bir tabure yer almaktadır. Sahne üstten yatay bir kuşak alttan ise ince bir zemin çizgisiyle sınırlanmıştır. Sahneyi üstten sınırlayan yatay kuşakta, kare bölmeler içinde kolları arasında nokta bulunan bir çarpı (X) ile bir kırık meander motifi alternatif olarak kullanılmıştır. Kabın boyun ve omuz bölümüyle birlikte dip kısmı tamamen siyah firnislidir. Alabastron üzerinde tasvir edilen başı korunmamış figür, çıplak ayaklı olup gövdesi cepheden, ayakları profilden verilmiştir. Kollarını iki yana açmış olan figür, sağ elinde bir savaş baltası, sol elinde ise bir yay tutmaktadır. Ayrıca sol kol üzerinde bir de pelerin asılı dururken, figürün bel bölgesinde büyük bir gorytos bulunmaktadır. Oluşan tahribat nedeniyle figürün baş bölümü korunmamış, gövdesinde de eksiklikler oluşmuştur. Figür, siyah firnisli bir anaksyrides ve uzun kollu bir tunik giymiştir. Ayrıca bel bölümünde, sadece kalçayı örten beyaz önlük şeklinde bir kumaş yer almaktadır. Siyah firnisli elbise üzerinde, yatay beyaz nokta dizilerinden oluşan bir bezeme dikkat çekmektedir. Bu beyaz noktalar büyük oranda aşınmış olmasına karşın anaksyrides ve uzun kollu tunik üzerinde kısmen korunmuştur. Figür çıplak ayaklı olup, el, ayak, pelerin ve belde yer alan önlük şeklindeki bezde, zemin rengi olan beyazdan farklı ikinci bir beyaz boya kullanılmıştır. Bu bölümlerde kullanılan ikinci beyaz boya sarımsı bir renk almıştır. Sahnede figürün önünde bir palmiye ağacı ve palmiye ağacının da önünde bir tabure bulunmaktadır. Literatürde “Negro Alabastra” olarak geçen bu seramik grubu içinde yer alan vazolarda kıvırcık saçlı, basık burunlu, dolgun dudaklı ve siyah tenli zenci figürü ile uzun dalgalı saçlı ve beyaz tenli bir figür yer almaktadır. Bu figürlerden genellikle biri bazen de ikisi aynı vazo üzerinde yer alabilmektedir. 19. yüzyılın ortalarından itibaren araştırmacılar bu iki figürün kimliği ve cinsiyeti üzerinde tartışmışlardır. Oluşan genel kanı zenci figürün, Troia Savaşı’na katılan Etiyopyalıların lideri Memnon veya onun takipçileri, beyaz tenli figürün ise yine Troia Savaşı’na katılan Amazon Kraliçesi Penthesileia veya onun yanında yer alan Amazonlardan biri olduğu şeklindedir. Cinsiyet açısından ise araştırmacılardan bazıları her iki figürü erkek, bazıları ise kadın olarak tanımlamışlardır. Hatta her iki figürü Amazon olarak tanımlayan araştırmacılar da bulunmaktadır. Antandros örneğindeki figürün çıplak ayakları ve ellerindeki beyaz boyadan figürün beyaz tenli olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle Amazon olarak değerlendirilmiştir. Yine araştırmacılardan bazıları alabastronun daha çok kadınlar tarafından kullanıldığını ve Amazon figürü ile kadının kahramansı yönünün vurgulanmak istenildiğini belirtmektedirler. Antandros örneğinin ele geçtiği lahitte çok az miktarda kemik korunmuş olup, mezar sahibinin cinsiyeti belirlenememiştir. Antandros örneği ile benzer vazolar karşılaştırıldığında figürün duruşu, anatomik özellikleri, elbiseleri ve elbiseler üzerindeki bezeme anlayışı, sahneyi üstten sınırlayan yatay kuşak içindeki çarpı ve meanderden oluşan motif anlayışı, bu vazonun Syriskos Ressamı veya onun atölyesinden bir ressamın eseri olduğunu düşündürmektedir. Ayrıca söz konusu alabastron ile birlikte ele geçen lekythosların benzer örnekleri bu alabastronun MÖ 480-460 yıllarına tarihlenmesi gerektiğini ortaya koymuştur.
A NEGRO ALABASTRON FROM ANTANDROS
The 2008 excavations at the Necropolis of Antandros yielded eight lekythoi, fouramphoriskoi, two terracotta alabastra, mouth and body fragments of an alabastron madeof alabaster and fragments of a bronze pin, all discovered inside the stone sarcophagusno. 271 dated to the Classical period.One of the terracotta alabastra stands out with its decoration scheme. It is a white-ground alabastron, depicting a human figure made in the outline technique, a palmtree and a stool. The scene is framed by a horizontal band above, and a thin groundline below. The upper vertical band consists of alternating broken meanders and saltiresquares with a dot between the arms. The neck, shoulder and bottom are completelyblack glazed.The figure depicted on the alabastron has a frontal pose with legs in profile, standingbarefoot; the head is not preserved. The arms are extended to the sides, holding a battleaxe in the right hand and a bow in the left. A cloak hangs over the left arm and a largegorytos is at the waist. The head of the figure is not preserved due to damage; somefragments of the body are also missing. The figure is garbed in black glazed anaksyridesand a long-sleeved tunic. A white cloth covering the thighs is placed at the waist likean apron. The black-glazed garment is decorated with horizontal rows of white dots.Though worn at the most part, the dots are partly preserved on the anaksyrides andthe long-sleeved tunic. The figure is barefoot; a second white color, different from theground color, is used on the hands, feet, cloak and apron-like cloth at the waist. Thewhite paint used on these parts has a yellowish hue. A palm tree with a stool before itis depicted in front of the figure.The vases included in the pottery group known in the literature as “Negro Alabastra”depict a negro with wooly hair, snub nose, thick lips and black skin and a second figurewith long wavy hair and white skin. Generally, just one or sometimes both figures are depicted on the same vase. Debates among scholars on the identity and gender of thesetwo figures have been ongoing since the middle of the 19th century. The general opinionis that the negro identifies with Memnon, leader of the Ethiopians who took partat the Trojan war or one of his followers, while the white skinned figure is regarded asPenthesilea, the Queen of the Amazons, or one of her attendants who also participatedin the Trojan War. Regarding the genders, some scholars define both figures as male andothers as female; some scholars go on to identify them both as Amazons. The figure onthe example from Antandros appears to be white-skinned on account of the white paintpreserved on the bare feet and hands, hence identified as an Amazon. Some scholarsindicate that alabastra were mostly used by women and that the Amazon figure highlightsthe heroism of women. Very few bones were preserved in the sarcophagus wherethe example from Antandros was discovered, preventing the identification of a gender.Comparing the example from Antandros to similar vases, the pose of the figure, itsanatomical features, clothing and the decorations on the outfit, the decorative patternsof saltire squares and meanders on the upper bordering band suggest that this vasemust be the work of the Syriskos painter or a painter from his workshop. Additionally,similar examples of the lekythoi unearthed with the alabastron give a date between 480and 460 BC.
___
- Bažant et al. 1990 Bažant, J. – Bouzek, J. – Dufková, M., Corpus Vasorum Antiquorum: Prague, Musee National 1, (Czechoslovakia 1).
- Beazley 1963 Beazley, J. D., Attic Red-Figure Vase-Painters, Oxford.
- Benson 1995 Benson, C., “White-Ground Alabastron with Amazon”, Pandora, Women in Classical Greece (ed. E. D. Reeder), Baltimore, 379-380.
- Bethe 1890 Bethe, E., “Zu Den Alabastra Mit Negredarstellungen”, Athenische Abteilung 15, 243-245.
- Boardman 1982 Boardman, J., The Greeks Overseas. Their Early Colonies and Trade, Oxford.
- Bothmer 1957 Bothmer, D. Von. , Amazons in Greek Art, Oxford.
- Bulas 1935 Bulas, K., Corpus Vasorum Antiquorum: CRACOW, Collections de Cracovie (Poland 2).
- Buschor 1919 Buschor, E., “Das Krokodil des Sotades”, Münchner Jahrbuch der bildenden Kunst 11, 1-43.
- Büsing-Kolbe 1977 Büsing-Kolbe, A., Corpus Vasorum Antiquorum: Mainz, Romische- Germanisches Zentralmuseum 1(Germany 42).
- Calderone 1985 Calderone, A., Corpus Vasorum Antiquorum: Agrigento, Museo Archaeologico Nazionale 1, (İtaly 61).
- Cohen 2011 Cohen, A., “The Self as Other: Performing Humor in Ancient Greek Art.” In Gruen, Erich S. ed. Cultural Identity in the Ancient Mediterranean. Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2011, 465-490.
- Dominguez – Sánchez 2001 Dominguez, A. J. – Sánchez, G., Greek Pottery From The Iberian Peninsula. Archaic and Classical periods (ed. G. R. Tsetskhladze), Leiden-Boston-Köln.
- Fraser 1935 Fraser, A. D., “The Panoply of the Ethiopian Warrior”, AJA 39, 35-45.
- Freydank 2006 Freydank, J., “Korinthische, attische und einheimische Keramik der archaischen und klassichen Zeit”, Asia Minor Studien 57, 69-102.
- Fröhner 1871 Fröhner, W., “Une Amazone Ethiopenne”, Deux peintures de vases grecs de la nécropole de Kameiros, 14-18.
- Genière 1971 Genière, J. De La, Corpus Vasorum Antiquorum: Palermo, Collezione Mormino, Banco di Sicilia I (İtaly 50).
- Haspels 1936 Haspels, C. H. E ., Attic Black-Figured Lekythoi, Paris.
- Heydemann 1869 Heydemann, H., “Antiken in Neapel”, Archäologische Zeitung 27, 34-37.
- Isler 1973 Isler, H. P., Corpus Vasorum Antiquorum: Zürich, Öffentliche Sammlungen (Switzerland 2).
- Knigge 1976, Knigge, U., Der Südhügel, Kerameikos: Ergebnisse Der Ausgrabungen, Band IX, Berlin.
- Kunze-Götte 1965 Kunze-Götte, E., Corpus Vasorum Antiquorum: Stuttgart, Württembergisches Landesmuseum I (Germany 26).
- Kurtz 1975 Kurtz, D. C., Athenian White Lekythoi, Patterns and Painters, Oxford.
- Marstrander – Seeberg 1964 Marstrander, S. – Seeberg, A., Corpus Vasorum Antiquoru: Norway, Public and Private Colletion, Facicule 1 (Norway 1).
- Mayor 2014 Mayor, A., The Amazons. Lives and Legends of Warrior Women across the Ancient World, Princeton-Oxford.
- Moignard 2007 Moignard, E., Corpus Vasorum Antiquorum, Aberdeen University: Marischal Museum Collection: (Great Britain 22).
- Neils 1980 Neils, J., “The Group of the Negro Alabastra: A study in Motif Transferal”, Antike Kunst 23, 13-23.
- Neils 2001 Neils, J., “The Group of the Negro Alabastra Reconsidered”, Il greco, il barbaro e la ceramica attica: İmmaginario del diverso, Processi di scambio e autorappresentazione degli indigeni: atti del convegno internazionale di studi, 14-19 maggio 2001, Catania, 67-74.
- Perrot – Chipiez 1914 Perrot, G. – Chipiez, C., “La Grece Archaïque, Les Lecythes a Converte Blanche Solide”, Historia de l’art dans l’antiquité X, 691-695.
- Pfuhl 1923 Pfuhl, E., Malerei und Zeichnung der Griechen, Band I, München.
- Polat 2003 Polat, G., “Antandros 2001 Kazıları”, KST 24/2, 21-30.
- Polat et al. 2010 Polat, G. – Polat, Y. – Yağız, K. – Zunal, O., ”Antandros 2008 Yılı Kazıları”, KST 31/4, 1-22.
- Smith 1886 Smith, C. H., “The Painted Pottery”, Naukratis I, London, 46-53.
- Snowden 1970 Snowden, F. M. Jr., Blacks in Antiquity. Ethiopians in the Greco-Roman Experience, Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts.
- Thimme 1970 Thimme, J., “Griechische Salbgefásse mit libyschen Motiven”, Jb. Der Staatlichen Kunstsammlungen in Baden-Württemberg 7, 7-30.
- Tuna-Nörling 1999 Tuna-Nörling, Y., Daskyleion I: Die Attische Keramik, Arkeoloji Dergisi VI (ed. H. Malay), İzmir.
- Vos 1978 Vos, M. F., Corpus Vasorum Antiquorum: Leiden, Rijksmuseum Van Oudheden, Fascicule 2, Netherlends 4).
- Webster 1949 Webster, T. B. L., “Three İnterpretations of Greek Vases”, Memoirs and Proceedings of the Menchester Literary &Philosophical Society 89, 5-14.
- Winnefeld 1889 Winnefeld, H., “Alabastra Mit Negerdarstellungen”, Athenische Abteilung 14, 41-50.
- ISSN: 1301-7667
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1998
- Yayıncı: Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi