İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROFESYONELLERİNİN ÜCRET VE ÇALIŞMA KOŞULLARININ ANALİZİ
Bu makalede, İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonellerinin gelir düzeyleri ve çalışma şartlarıyla ilgili nicel bilgiler sunmak amaçlanmıştır. Veriler, İSG alanında çalışanlara uygulanan kapalı uçlu sorulardan oluşan anketler yoluyla elde edilmiştir. Çeşitli sektörlerde aktif olarak çalışan 521 kişiye anket uygulanmıştır. Anketlerdeki soruların geçerlilik (Cronbach alfa katsayısı) değeri 0,901 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS bilgisayar programı yardımıyla frekans, oran ve çapraz tablolar şeklinde betimsel istatistik teknikleriyle analiz edilmiş ve konsolide tablolar halinde sunulmuştur. Katılımcıların yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni hal gibi demografik özellikleri, yarı zamanlı-tam zamanlı, OSGB’de, Firma bünyesinde veya serbest çalışma durumları, görevi ve çalıştığı sektöre göre dağılımları ile bu dağılıma göre aylık kazanç ortalamaları hesaplanmış ve özet tablolar şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca, İSG profesyonellerinin çalışma koşullarıyla ilgili değerlendirme yapmaya imkân verecek, kıdem tazminatı ve fazla mesai alıp almadıkları, yıllık izinlerini kullanma durumları, çalışma saatlerinin ve ara dinlenmelerinin uygunluğu gibi veriler de oransal dağılımlarıyla sunulmuştur. Sonuçlara göre, özellikle iş güvenliği uzmanlarının çalışma koşulları kötü olup iş tatmin düzeyi olması gerekenin çok altındadır. Düşük ücretlerle, fazla saatlerle, üstlendikleri yasal sorumluluklara karşın yeterli iş güvencesi olmadan çalıştırılmaktadır. İSG profesyonellerinin bir kısmı; fazla çalışma ücreti, yıllık izin, ara dinlenmesi, kıdem tazminatı gibi haklarından da yeterli düzeyde yararlanamamakta, hatta zaman zaman kayıt dışı olarak çalıştırılmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
İş sağlığı ve güvenliği, ücret, çalışma koşulları, istatistik, İSG Profesyoneli
___
- Acar, İ., (2014), "İSG Profesyonellerinin Çalışma Koşulları ile İSG Hizmeti Alınan ve Alınmayan İşlerinde İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sıklığının Değerlendirmesi", Ankara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Tez (uzmanlık).
- Akboğa, Ö., Baradan, S., Gürcanlı, G. E., Dikmen, Ü., Bayram, İ., (2015), “İş Güvenliği Uzmanlığı: Sistemin İşleyişinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma Çalışması”, 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, İzmir.
- Akboğa Kale, Ö., Dikmen, S. Ü., Gürcanlı, G. E., Bayram, İ., Baradan, S., (2018), “İş Güvenliği Uzmanlığı Sisteminin Gelişimi Üzerine Bir Alan Araştırması”, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20:2, 177-190.
- Akın L., (2017), “İşyerlerinde ve İşletmelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hiyerarşisi”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 7:2, 9-32.
- Arslan, V., Ulubeyli, S., (2016), “İş Güvenliği Uzmanlarının Sorunlarına Yönelik Bir Saha Araştırması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3, 1321-1340.
- Aytaç, S.; Akalp, G.; Gökçe, A., (2016), “İş Sağlığı Ve Güvenliği Uzmanlarının İşe Bağlı Stres Ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, . 30: 5, 1207-1224.
- Balkır, Z. G., (2012) “İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkının Korunması: İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 2:1, 56-91.
- Gündüz S., (2018), 6331 Sayılı Yasanın Uygulamasında Etik Sorunlar, Türkiye’de İş Sağlığı-İş Güvenliği ve Etik, Ozan A.T., (edt.), Türkiye Klinikleri (11-9), Ankara.
- Hollanda Sosyal İşler ve İstihdam Bakanlığı, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ,(2010), “Dışarıdan alınan iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin kalitesinin artırılması”, MATRA Katılım Öncesi Projeleri Programı (MPAP), (MAT 08/TR/9/2).
- Karakaya, T., (2018), “İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Yaşamı Özellikleri, İş Stresi ve İş Güvencesizliğinin Değerlendirilmesi”, Ankara, T.C. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tez (Yüksek Lisans).
- Kılkış, İ., (2013), “İş Sağlığı ve Güvenliği’nde Yeni Dönem: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSGK)”, "İş, Güç" Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15:1, Sayfa: 17-41.
- Kılkış, İ., Alper, Y., (2015), “6331 Sayılı Kanun’da İş Güvenliği Uzmanlığı: Nitelikleri, Görevlendirilmeleri ve Yetkilendirilmeleri”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 5:1, 32-67.
- Orhan, S., (2014), “İş Güvenliği Uzmanlarının İş Güvencesi Sorunu”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3:6, 71-89.
- Pirinçci E., Yakar B., (2018), İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar, Türkiye’de İş Sağlığı-İş Güvenliği ve Etik, Ozan A.T., (edt.), Türkiye Klinikleri (1-10), Ankara.
- SGK İş Kazası ve Meslek Hastalığı İstatistik Yıllıkları http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari [19.04.2019]
- Taşkıran, G., (2016), “Güvencesiz İş Güvenliği Uzmanları, Piyasalaşan İş Güvenliği: Bir Alan Araştırması”, Çalışma ve Toplum, 4, 1747-1768.
- Tülü; M., (2014), “İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerinde İSG Profesyonellerinin Algı Ve Beklentileri”, Ankara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Tez (uzmanlık).
- Türkiye İstatistik Kurumu, (2014). Toplumsal Yapı ve Cinsiyet İstatistikleri, Ankara, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Rüştü UÇAN