Yeni kurumsalcı örgüt kuramı perspektifinden ilköğretim örgütsel alanında yaşanan kurumsal değişim ve nedenleri

Bu çalışmada, son zamanlarda Türkiye’deki ilköğretim örgütleri arasında eğitim anlayışında zekâya ilişkin ortodoks bakış açısını baz alan davranışçı yaklaşımdan, çoklu zekâyı esas alan yapılandırmacı yani öğrenci merkezli yaklaşıma doğru yaşanan hareketlilik yeni kurumsalcı örgüt kuramı perspektifinden incelenmektedir. Çalışmanın gayesi, bahsedilen örgütsel alanda kurumsal bağlamda yaşanan bu hareketliliğin öncüllerine ışık tutmaktır. Bu doğrultuda çalışmada birebir-karma görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veri, yüzeyde görünenlerin altında yer alan derin anlamları keşfetmek maksadıyla analize tabi tutulmuştur. Bulgular mevcut kurumsal değişim yazınına koşut olarak ilköğretim okulları arasında çoklu zekâ uygulamalarının yayılımının arkasında işlevsel zayıflama, alandaki beşeri kompozisyonun değişmesi, baskın aktörlerin dayatmaları ve kuramın ve ilgili pratiklerin bazı okullarca popüler bir uygulama olarak algılanması başlıkları altında toplanabilecek ana faktörlerin yattığını ortaya koymaktadır. Ayrıca çalışma, insandan beklentilerin değişmesi, eğitim fakültelerinin müfredatlarında yaşanan farklılaşma, makro politik gelişmeler sonrasında baskın aktörün yorumlayıcı şemasında yaşanan değişim ve kuramın merkez ülkelerdeki popülaritesinin ise ana faktörleri destekleyen alt faktörler olduğunu bulgulamaktadır. Ancak araştırma esas olarak, iktidar değişimleri sonrasında dominant failin bakış açısında yaşanan farklılaşmaların alanda yeni kurumsalcı kuramın beklentilerine aksi istikamette, kurumsal eşbiçimlenmeden ziyade heterojenite yarattığını ortaya koyarak yazına katkıda bulunuyor gibi görünmektedir.

The institutional change experienced in the primary education organizational field and its antecedents from a neo-institutional organization theory perspective

This study examines the recent movement among Turkish primary school organizations, away from a behaviorist approach towards a constructionist one based on "Multiple Intellingence Theory (MIT)". The main purpose of the study is to highlight the antecedents of this movement. One to one and mixed interviews were conducted and the data obtained was analysed to expose deeper meanings. Consistent with institutional change literature, the primary level findings indicated that some of the main reasons behind the diffusion of MIT practices among primary schools were functional pressures, various changes in personnel profiles, enforcement of the dominant actors and the pĞpularity of the practice. In addition, the research revealed that some changes in demand, some differentiations in curricula of education faculties, changes in interpretative schemas of the dominant agent in pursuit of macro political events and the popularity of MIT in central countries were secondary reasons. Finally, the study may make a contribution to literature by showing that some changes in the perspective of the dominant actor due to change of power in the arena of macro politics, engendered institutional heterogenity rather than institutional isomorphism, in contrast to the main assumption of neo-institutional organization theory.

___

  • Aaker, D.A., kumar, V. Ve Day, G.S. (1998), Marketing Research. New York: John Wiley Sons Inc., Sixth Edition.
  • Abrahamson, E. (1991), "Managerial Fads and Fashions: The Diffusion and Rejection of Innovations", The Academy of Management Review, 16(3), 586-612.
  • Abrahamson, E. (1996), "Management Fashion", The Academy of Management Review, 21, 254-285.
  • Abrahamson, E. ve Fairchild, G. (1999), "Management Fashion: Lifecycles, Triggers, and Collective Learning Processes", Administrative Science Quarterly, 44(4), 708-740.
  • Akamca, G.Ö. ve Hamurcu, H. (2005), "Çoklu Zekâ Kuramı Tabanlı Öğretimin Öğrencilerin Fen Başarısı, Tutumları ve Hatırda Tutma Üzerindeki Etkileri", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 178-187.
  • Ambert, A.M., Adler, P.A., Adler, P. ve Detzner, D.F. (1995), "Understanding and Evaluating Qualitative Research", Journal of Marriage and the Family, 57(4), 879-893.
  • Azar, A., Presley, A.İ. ve Balkaya, Ö. (2006), "Çoklu Zekâ Kuramına Dayalı Öğretimin Öğrencilerin Başarı, Tutum, Hatırlama ve Bilişsel Süreç Becerilerine Etkisi", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 45-54.
  • Barley, S.R. ve Tolbert, P.S. (1997), "Institutionalization and Structuration: Studying the Links between Action and Institution", Organization Studies, 18(1), 93-117.
  • Barrington, E. (2004), "Teaching to student diversity in higher education: how Multiple Intelligence Theory can help", Teaching in Higher Education, 9(4): 421-434.
  • Birnbaum, R. (2000), "The Life Cycle of Academic Management Fads", The Journal of Higher Education, 71(1), 1-16.
  • Bloor, M. ve wood, F., (2006), Keywords in Qualitative Methods: A Vocabulary of Research Concepts. Sage Publications, London.
  • Boddy, C. (2005), "A Rose by any Other Name may Smell as Sweet but "Group Discussion" is not Another Name for a "Focus Group" nor Should it be", Qualitative Market Research: An International Journal, 8(3), 248-255.
  • Boulton, M., Fitzpatrick, R. ve Swinburn, C. (1996), "Qualitative Research in Health Care: II. A Structured Review and Evaluation of Studies", Journal of Evaluation in Clinical Practice, 2(3), 171-179.
  • Bourgeois III, L.J. ve Eisenhardt, K.M. (1988), "Strategic Decision Processes in High Velocity Environments: Four Cases in the Microcomputer Industry", Management Science, 34(7), 816-835.
  • BÜK, Z. (2005), "Çoklu Zekâ Kuramı ile Öğretmenlik Mesleğinin Zevkli Taraflarını Keşfetmek. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim", 6(64), http://yavim.meb".gov.tr/dergiler/sayi64-65/index-buk.htm, (12.11.2007).
  • Cohen, J. (1960), "A Coefficient of Agreement for Nominal Scales", Educational and Psychological Measurement, 20, 37-46.
  • Crittenden, K.S. ve Hill, R.J. (1971), "Coding Reliability and Validity of Interview Data", American Sociological Review, 36(6), 1073-1080.
  • Çulpan, R. (1980), "Bürokratik Sistemin Yozlaşması", Amme İdaresi Dergisi, 13(2), 31-45.
  • Dacın, M.T., goodsteın, J. ve scott, W.R. (2002), "Institutional Theory and Institutional Change: Introduction to the Special Research Forum", Academy of Management Journal, 45(1), 45-57.
  • Dimaggio, P.J. ve Powell, W.W. (1983), "The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields", American Sociological Review, 48(2), 147-160.
  • Dimaggio, P.J. ve Powell, W.W. (1991), "Introduction", DiMaggio, P.J. ve Powell, W.W. (Ed.), The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press, 1-38.
  • Doğan, Y. ve Alkiş, S. (2007), "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyal Bilgiler Derslerinde Çoklu Zekâ Alanlarını Kullanabilmelerine Yönelik Görüşleri", Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XX(2), 327-339.
  • Elsbach, K.D. (2005), "Introduction: Weird Ideas from Qualitative Research", Elsbach, K.D. (2005), Qualitative Organizational Research: Best Papers from the Davis Conference on Qualitative Research. Greenwich: Information Age Publishing, 1-13.
  • Erçek, M. (2004), "Çeviri, Aktör Ağları ve Eksik/Öncül Kurumsallaşma: Türkiye'deki Mesleki Personel/İnsan Kaynakları Söyleminin Yeniden Kurgulanması, 1960-1999", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2) 51-128.
  • Erdem, E. ve Demirel, Ö. (2002), "Program Geliştirmede Yapılandırmacılık Yaklaşımı", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-87.
  • Erdem, E. ve Demirel, Ö. (2005), "Çoklu Zekâ Kuramına İlişkin Öğretmen Görüşleri", XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
  • Eryilmaz, M. (2004), "Stratejik Seçim ve Kurumsala Bakış Açılarının Birlikteliği Üzerine Eğitim Sektöründe Bir Araştırma", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-49.
  • FIELDING, N. (1993), "Qualitative Interviewing", Gilbert, N. (Ed.), Researching Social Life, Sage Publication, London: 135-153.
  • Gardner, H. (1983), Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. New York: Basic Books.
  • Gardner, H. (1995), "Multiple Intelligences as a Catalyst", The English Journal, 84(8), 16-18.
  • Gardner, H. (1998), "A Reply to Perry D. Klein's "Multiplying the Problems of Intelligence of by Eight", Canadian Journal of Education, 23(1), 96-102.
  • Gardner, H. (2006), "On Failing to Grasp the Core of MI Theory: A Response to Viseer et al.",Intelligence, 34, 503-505.
  • Gardner, H. ve Hatch, T. (1989), "Multiple Intelligences Go to School: Educational Implications of the Theory of Multiple Intelligences", Educational Researcher, 18(8), 4-10.
  • Glaser, B.G. ve Strauss, A.L. (1967), The Discovery of the Grounded Theory, Chicago: Adline.
  • Grayson, K. ve Rust, R. (2001), "Interrater Reliability Assesment in Content Analysis", Journal of Consumer Psychology, 10(1/2), 71-73.
  • Greenwood, R. ve Hinings, C.R. (1993), "Understanding Strategic Change: The Contribution of Archetypes", The Academy of Management Journal, 36(5), 1052-1081.
  • Greenwood, R. ve Suddaby, R. ve Hinings, C.R. (2002), "Theorizing Change: The Role of Professional Associations in the Transformation of Institutionalized Fields", Academy of Management Journal, 45(1), 58-80.
  • Hoffman, A.J. (1999), "Institutional Evolution and Change: Environmentalism and US Chemical Industry", Academy of Management Journal, 42(4), 351-371.
  • Http://kaymakamozgurioo.kl2.tr/default.asp?rtv65=xp2&islem=2&SayfaNo=13, Kaymakam Özgür Azer İlköğretim Okulu, (03.09.2007).
  • Http://public.cumhuriyet.edu.tr/~aturer/cokluzeka.html. Eğitim Sistemi Çoklu Zeka Kuramına Göre Yeniden Yapılandırılabilir mi?. (16.08.2007).
  • Http://www.bolatio.kl2.tr/default.asp?part=g. (31.08.2007).
  • Http://www.ddemsanioo.kl2.tr/cms/index.php?option=com content&task=view&id=88&Ite mid=179, (15.10.2007).
  • Http://www.namikkemalankara.kl2.tr/„ (11.11.2007).
  • Http://www.öğretmen.info/cokluzeka 1.asp. Çoklu Zeka Kuramı, (13.09.2007).
  • Http://oyegm.meb.gov.tr /fenmatematik.htm), VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi, 2004, (29.08.2007).
  • Http://www.salihli-meb.gov.tr/toplamkalite.asp, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Salihli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Sayfası, (29.08.2007).
  • Http://samsat.meb.gov.tr/index.php?pid=23, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Adıyaman Samsat İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, (12.11.2007).
  • Howell, J.P., Dorfman, P.W. ve Kerr, S. (1986), "Moderator Variables in Leadership Research", The Academy of Management Review, 11(1), 88-102.
  • İnan, C. (2006), "Matematik Eğitiminde Oluşturmacı Yaklaşım Uygulamasının Örnekleri", Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 40-50.
  • İşman, a., Baytekin, ç., Balkan, F., Horzum, M.B. ve kıyıcı, M. (2002), "Fen Bilgisi Eğitimi ve Yapısalcı Yaklaşım", The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1), 41-47.
  • Jepperson, R.L. (1991), "Institutions, Institutional Effects and Institutionalism", DiMaggio, P.J. ve Powell, W.W. (Ed), The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press, 63-82.
  • Johnson, G., Smith, S. ve Codling, B. (2000), "Microprocesses of Institutional Change in the Context of Privatization", The Academy of Management Review, 25(3), 572-580.
  • Jonassen, D.H. (1991), "Objectivism Versus Constructivism: Do We Need a New Philosophical Paradigm?", Educational Technology Research and Development, 39(3), 5-14.
  • Kassarjian, H.H. (1977), "Content Analysis in Consumer Research", The Journal of Consumer Research, 4(1), 8-18.
  • King, N. (1994), "The Qualitative Research Interview", Cassell, C. ve Symon, G. (Ed), Qualitative Methods in Organizational Research. Sage Publications, London: 14-37.
  • Koç, G. ve Demirel, M. (2004), "Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa: Eğitimde Yeni Bir Paradigma", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 174-180.
  • Kolbe, R.H. ve Burnett, M.S. (1991), "Content-Analysis Research: An Examination of Applications with Directives for Improving Research Reliability and Objectivity", Journal of Consumer Research, 18, 243-250.
  • Kraatz, M.S. ve Moore, J.H. (2002), "Executive Migration and Institutional Change", Academy of Management Journal, 45(1), 120-143.
  • Kraatz, M.S. ve Zajac, E.J. (1996), "Exploring the Limits of New Institutionalism: The Causes and Consequences of Illegitimate Organizational Change", American Sociological Review, 61(5), 812-836.
  • Lather, P. (1992), "Critical Frames in Educational Research: Feminist and Post-structural Perspectives", Theory into Practice, 31(2), 87-99.
  • Lawrence, T.B., Hardy, C. ve Phillips, N. (2002), "Institutional Effects of Interorganizational Collaboration: The Emergence of Proto-Institutions", Academy of Management Journal, 45(1), 281-290.
  • Leblebici, H., Salancik, G.R., Copay, A. ve King, T. (1991), "Institutional Change and the Transformation of Interorganizational Fields: An Organizational History of the US Radio Broadcasting Industry", Administrative Science Quarterly, 36(3), 333-363.
  • Lehmann, D., mcdonald, R., Cote, J., Heath, T.I.J, ve Ambler, T. (2001), "Mediators and Moderators", Journal of Consumer Psychology, 10(1/2), 89-100.
  • Mangır, m. (2005), "Çoklu Zekâ Alanlarının Belirlenmesinin Eğitim Sürecine Katkısı", Cilt 5, Sayı:59, http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi59/mangir.htm., Erişim Tarihi: 12 Kasım 2007.
  • Meyer, J.W. ve Rowan, B. (1977), "Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony", American Journal of Sociology, 83, 340-363.
  • Meyer, J.W. ve Rowan, B. (1983), "The Structure of Educational Organizations", Meyer, J.W ve Scott, W.R. (Ed) Organizational Environments. Beverly Hills: Sage Publications.
  • Meyer, J.W., Scott, W.R. ve Deal, T.E. (1983), "Institutional and Technical Sources of Organizational Structure of Educational Organizations", Meyer, J.W. ve Scott, W.R. (Ed) Organizational Environments. Beverly Hills: Sage Publications.
  • Milli Eğitim Bakanliği (2000), T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi, Sayı 2518, Kasım.
  • Milli Eğitim Bakanliği Talim Ve Terbiye Kurulu Başkanliği (2005), Sosyal Bilgiler Dersi 4. ve 5. Sınıf Program Yenileme Çalışmaları. Ankara.
  • National Research Council (1996), National Science Education Standarts, Washington DC: National Academy Press.
  • Neuendorf, K.A. (2002), The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks: Sage Publications.
  • O'brien, D. ve Slack, T. (2003), "An Analysis of Change in an Organizational Field: The Professionalization of English Rugby Union", Journal of Sport Management, 17, 417-448.
  • Oliver, C. (1992), "The Antecedents of Deinstitutionalization", Organization Studies, 13(4), 563-588.
  • Öner, M. (2005), Tam Öğrenme Destekli Çoklu Zekâ Kuramı Uygulamalarının Fen Bilgisi Dersindeki Erişi, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır.
  • Özen, Ş. (2002), "Bağlam, Aktör, Söylem ve Kurumsal Değişim: Türkiye'de Toplam Kalite Yönetiminin Yayılım Süreci", Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 47-91.
  • Özen, Ş. (2007), "Yeni Kurumsala Kuram: Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar ve Yeni Sorunlar", Sargut, A.S. ve Özen, Ş. (Der), Örgüt Kuramları. Ankara: İmge Kitabevi: 237-331.
  • Özen, Ş. (2008), "İnternet Üzerinden Kişisel Görüşme", (10.01.2008).
  • Özen, Ş. ve özen, H. (2009). "Peasants against MNCs and the State: The Role of Bergama Struggle in the Institutional Change of the Gold Mining Field in Turkey", Organization, 16(4), 547-573.
  • Patton, M.Q. (2002), Qualitative Research and Evaluation Methods. Thousad Oaks: Sage Publications, Third Edition.
  • Radikal (2004), "Kaynağa Bak, Sonucu Gör", http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno= 124630&tarih= 11/08/2004, (17.11.2007).
  • Radikal (2006), "Yet kimiz Çok Sınav Sayısı Az", http://www.radikal.com.tr /haber.php?haberno=192051, (17.11.2007).
  • Saban, A. (2004), Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Schneiberg, M. ve Clemens, E.S. (2006), "The Typical Tools for the Job: Research Strategies in Institutional Analysis", Sociological Theory, 24(3), 195-227.
  • Scott, W.A. (1955),-"Reliability of Content Analysis: The Case of Nominal Scale Coding", The Public Opinion Quarterly, 19(3), 321-325.
  • Scott, W.R. (1995), Institutions and Organizations. Thousand Oaks: Sage Publications-International Educational and Professional Publisher.
  • Selznick, P. (1949), TVA and Grassroots. Berkeley: University of California Press.
  • Selznick, P.(1957), Leadership in Administration. New York: Harper and Row.
  • Sert, N. (2008), "İlköğretim Programlarında Oluşturmacılık", Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(2), 291-316.
  • SUCHMAN, M.C. (1995), "Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches", The Academy of Management Review, 20(3), 571-610.
  • Talu, N. (1999), "Çoklu Zekâ Kuramı ve Eğitime Yansımaları", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 164-172.
  • Taş, G. ve Dikici, A. (2007), "İlköğretim Birinci Kademe Sınıf Öğretmenlerinin Çoklu Zekâ Kuramının Öğretimde Uygulanmasına İlişkin Görüşleri", 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
  • Tavşancıl, E. ve aslan, E. (2001), Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller için İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
  • Tekeli, İ. (2007), "Yerelleşme ve Yolsuzluk", TEPA V 3. Yolsuzlukla Mücadele Konferansı, 5-6 Aralık, Ankara. http://www.tepav.org.tr/tur/admin/dosyabul/upload/Ilhan.Tekeli. Yerelleşme, ve. Yolsuzluk.pdf. (10.09.2009).
  • Uysal, E. ve Eryilmaz, a. (2006), "Yedinci ve Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Kendini Değerlendirmesiyle Bulunan Çoklu Zeka Boyutları Üzerine Bir Çalışma", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 230-239.
  • Von Glasersfeld, e. (1997), "Amplification of a Constructivist Perspective", Issues in Education, 3(2).
  • Witfelt, C. (2000), "Educational Multimedia and Teachers' Needs-for New Competencies: A Study of Compulsory School Teachers' Needs for Competence to Use Educational Multimedia", Educational Media International, 37(4), 235-241.
  • Yager, R.E. (2000), "The Constructivist Learning Model", The Science Teacher, 67(1), 44-45.
  • Yaşar, Ş. (1998), "Yapısalcı Kuram ve Öğrenme-Öğretme Süreci", Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 68-75.
  • Yeni Öğretim Programlarini İnceleme Ve Değerlendirme Raporu (2005), http://www.erg.sabanciuniv.edu. (10.06.2011).
  • YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2005), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Yurdakul, B. (2008), "Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımının Sosyal-Bilişsel Bağlamda Bilgiyi Oluşturmaya Katkısı", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 39-67.
  • Zbaracki, MJ. (1998), "The Rhetoric and Reality of Total Quality Management", Administrative Science Quarterly, 43(3), 602-636.