Vergiler ve kayıtdışı ekonomi: Bir değerlendirme ve Türkiye örneği
Kayıtdışı ekonomi üzerine yapılan teorik ve tanımlayıcı çalışmalar, vergi yüküyle kayıtdışı ekonomi arasında pozitif bir korelasyon varsaymakta ya da öne sürmektedirler. Buna göre, yüksek (düşük) vergiler ile daha büyük (küçük) bir kayıtdışı ekonomi ilişkilendirilmektedir. Ancak, son yıllarda yapılmış olan çeşitli ekonometrik çalışmalar vergilerle kayıtdışı ekonomi arasında, teorinin savladığının aksine, şaşırtıcı bir şekilde pozitif değil negatif bir korelasyonun varlığına işaret etmektedir. Bu makalede, öncelikle, 152 ülke ve 9 seneyi kapsayan bir panel veri seti kullanılarak, bu iki değişken arasındaki ilişki araştırılacak, ne tür iktisadi değişkenlerin bu ilişkide rol oynadığı belirlenecek ve vergiler dışında kayıtdışı ekonominin diğer belirleyici faktörleri ortaya konacaktır. Ayrıca, bunlara ek olarak Türkiye ekonomisi için 1950-2009 arası dönem için yıllık kayıtdışı ekonomi büyüklük serisi oluşturularak, zaman serisi ekonometrik yöntemlerle vergi-kayıtdışı ekonomi ilişkisi de incelenecektir.
Texes and the informal sector. An evaluation and the case of Turkey
Theoretical or descriptive studies on the informal sector generally assume or hypothesize a positive correlation between taxes and the informal sector. Accordingly, higher (lower) taxes are associated with higher (lower) size of the informal sector. However, as opposed to the existing theories, various recent econometric studies indicate a negative correlation between taxes and the informal sector size, not a positive one. In this paper, first, using a dataset including 152 countries and 9 years, the correlation between informal sector size and taxes will be investigated. Moreover, the informal sector size will be estimated for the Turkish economy in an annual basis for the years between 1950 and 2009. The relationship between taxes and informal sector size will also be examined using this time-series data from Turkey.
___
- Amaral, P. ve quintin, e. (2006). A Competitive Model of the Informal Sector, Journal of Monetary Economics 53(7): 1541-1553.
- Antunes, A. R. ve cavalcanti, T. V. de V. (2007), Start up costs, limited enforcement, and the hidden economy, European Economic Review, 51(1), 203-224,.
- Aruoba, S. B. (2010), Informal Sector, Government Policy and Institutions. University of Maryland, MD, USA. (Erişim tarihi: 13 Ekim 2011) (http:// econweb.umd. edu/~aruoba/research/paper 18/Aruoba_Informal_Sector.pdf)
- Baldemir, E., GöKALP, F. ve Avcı, M. ( 2005), Türkiye'de Kayıtdışı Ekonominin Mimic Model İle Tahminlemesi, (Erişim tarihi: 13 Ekim 2011) (http://www. Ekonometridernegi/org/bildiriler/o23s 1 .pdf).
- Breusch, T. (2005), Estimating the Underground Economy using the MIMIC Models, Econometrics 0507003, EconWPA (Erişim Tarihi 13 Ekim 2011) (http://129.3.20.41/eps/em/papers/0507/0507003.pdf).
- Busato, F. ve Chiarini, B. (2004). Market and Underground Activities in a TwoSector Dynamic Equilibrium Model, Economic Theory 2, 831-861.
- ÇETINTAŞ, H. ve VERGIL, H. (2003), Türkiye'de Kayıtdışı Ekonominin Tahmini, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(1), 15-30.
- Davutyan, N. (2008), Estimating the Size of Turkey's Informal Sector: An Expenditure Based Approach, Journal of Economic Policy Reform, 11(4), 261-271.
- Dell'Anno, R. ve Schneider, F. (2006), Estimating the underground economy by using MIMIC models: A Response to T. Breusch's critique. Economics working papers 200607, Department of Economics, Johannes Kepler University Linz, Austria.
- Elgin, C. (2010), Political Turnover, Taxes and the Shadow Economy, Working Papers 2010/08, Boğaziçi University, Department of Economics.
- Elgin, C. ve Mario-Solis G. (2012), "Public Trust, Taxes and the Informal Sector," Boğaziçi Journal of Economics and Administrative Sciences, 26 (1), 27-44.
- Erkuş, H. ve Karagöz, K. (2009), Türkiye'de Kayıtdışı Ekonomi ve Vergi Kaybının Tahmini, Maliye Dergisi, 156, 126-140.
- Fortin, B., Marceau, N. ve Savard, L. (1997). Taxation, Wage Controls and the Informal Sector, Journal of Public Economics, 66, 239-312.
- Frey, B. S. ve Weck-Hanneman, H. (1984). The Hidden Economy as an 'unobserved' Variable, European Economic Review, 26, 1-2.
- Friedman, E., Johnson, S., Kaufman, D. ve Zoldo-Lobaton, P. (2000). Dodging the Grabbing Hand: The Determinants of Unofficial Activity in 69 Countries, Journal of Public Economics 76 (3): 459-493.
- Giles, D.E.A. (1999), "Measuring the Hidden Economy: Implications for Econometric Modelling", Economic Journal, 109, F370-F380.
- Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. Q996a), Residual based tests for cointegration in models with regime shifts, Journal of Econometrics, 70: 99-126.
- Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. (1996b), Tests for cointegration in models with regime and trend shifts, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 58: 555-9.
- Halicioglu, F. (1999), The Black Economy in Turkey: An Empirical Investigation, The Review of Political Sciences of Ankara University, 53, 175-191,
- Hart, K. (2008), Informal Economy, The New Palgrave Dictionary of Economics. Second Edition, Eds.Steven N. Durlauf and Lawrence E. Blume. Palgrave Macrnillan.
- İhrig, J. ve Moe, K. (2004), Lurking in the shadows: The informal sector and government policy, Journal of Development Economics 73, 541-577.
- Ilgın, Y. (2002), Kayıtdışı Ekonomiyi Tahmin Yöntemleri ve Türkiye'de Durum, DPT Planlama Dergisi, Özel Sayı, 145-156.
- Johnson, S., Kaufman, D. ve Shleifer, A. (1997), The Unofficial Economy in Transition, Brookings Papers on Economic Activity, 2, 159-221.
- Johnson, S., Kaufman, D. ve Zoido-Lobaton, P. (1998), Regulatory Discretion and the Unofficial Economy, The American Economic Review, 88, 387-392.
- Karanfil, F. ve Özkaya, A., (2007), Estimation of real GDP and unrecorded economy in Turkey based on environmental data. Energy Policy 35 (10), 4902-4908.
- KasnakoğLU, Z. (1993), Monetary Approach to the Measurement of Unrecorded Economy in Turkey, METUStudies in Development, 20, 87-111.
- Kaufman, D. ve Kaliberda, A. (1996), Integrating the Unofficial Economy into the Dynamics of Post-Socialist Economies: A Framework for Analysis and Evidence. In Economic Transition in Russia and the New States of Eurasia. Editör: B. Kamisnki. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe.
- Loayza, N. V. (1996), The Economics of the Informal Sector: A Simple Model and Some Empirical Evidence from Latin America, CarnegieRochester Conference Series on Public Policy 45. 129-162.
- Öğünç, F. ve Yilmaz, G. (2000), Estimating the Underground Economy in Turkey, CBRT Research Department Discussion Paper, 15.
- Rauch, J. E. (1991), Modeling the Informal Sector Formally, Journal of Development Economics, 35,. 33-48.
- Savaşan, F. (2003), Modeling the Underground Economy in Turkey: Randomized
- Response and MIMIC Models, The Journal of Economics, 29, 1: 49-76 Schneider, F. ve Savaşan, F. (2007), DYMIMIC Estimates of the Size of the Shadow Economies of Turkey and of Her Neighbouring Countries, International Research Journal of Finance and Economics, 9, 126-143.
- Schneider, F., Buehn, A., Montenegro, C. E. (2010), New Estimates for the Shadow Economies all over the World. International Economic Journal, 24 (4), 443-461
- Tanzi, V. (1999), Uses and Abuses of Estimates of the Underground Economy, Economic Journal, 109, F338-F347.
- Temel, A., Şimşek, A. ve Yazici, K. (1994), Kayıtdışı Ekonomi Tanımı, Tespit Önlemleri ve Türk Ekonomisindeki Büyüklüğü (Ankara: E AD Gen. Md),
- Torgler, B. ve Schneider, F. (2007), Shadow Economy, Tax Morale, Governance and Institutional Quality: A Panel Analysis, IZA Discussion Papers, no. 2563.
- Us, V. (2004), Kayıtdışı Ekonomi Tahmini Yöntemi: Türkiye Örneği, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni (2004/17),
- Yurdakul, F. (2008), Türkiyede Kayıtdışı Ekonomi: Bir Model Denemesi. A.Ü., S.B.F. Dergisi, 63 (4), 205-221.
- ISSN: 1010-9935
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: ODTÜ İİBF