Olkan SENEMOĞLU

"KOLEKTİVİST BAKUNİN VERSUS KOMÜNİST MARX" YAZISININ ELEŞTİREL KENAR NOTLARI

Bu çalışmada, Armağan Öztürk'ün "Kolektivist Bakunin versus Komünist Marx" isimli yazısı temele alınarak, hem yazarın yazıda doğrudan ileri sürdüğü iddialar hem de Bakunin üzerinden yürütülen Marx eleştirilerine yanıt verilmektedir. Bu noktada Marx'ın devletin sönümlenmesinden ziyade proletarya diktatörlüğü adı altında yeniden konumlanmasından yana olduğu, bireyselliğin önemsenmediği, özgürlüklerin umursanmadığı, tekçi ve totaliter olduğu yönündeki iddialar ele alınmaktadır. Bu ve benzeri soruları Marx'ın metinlerinden hareketle yanıtlayarak; Marx'ın komünist devrim yoluyla, insanların birbirleriyle etkileşimlerinden doğan, bugüne kadar kendilerine tamamen yabancı görüp korktukları ve boyun eğdikleri güçler üzerindeki denetime ve bilinçli egemenliğe dönüşeceği yönünde fikirlerinin olduğu; Diğer taraftan Marx'ın komünist toplum anlayışının özü itibariyle tekçilikten ziyade herkesin özgürce gelişimini sağlayacağı bir toplum olduğu; bir kişinin özgürce gelişmesinin herkesin özgürce gelişmesinin koşulu olduğu bir birliğin alacağını düşündüğüne vurgu yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Marx, Bakunin, Komünizm, Kolektivizm, Özgürlük

PDF

___

Marx, Karl. "Feuerbach Üzerine Tezler. "Marx, Karl. Engels, Friedrich. 2013. Alman İdeolojisi. çev. Tonguç Ok-Olcay Geridönmez. 2.bs. İstanbul: Evrensel Basım Yayın, Haziran.
Marx, Karl. 1874. Bakunin'in Devlet ve Anarşizm'ine Genel Bir Bakış, çev. Anarşist Bakış.
Marx, Karl. 1966. Felsefenin Sefaleti, çev. Erdoğan Başar, Ankara: Sol Yayınları.
Marx, Karl. 2012. Fransa'da İç Savaş, çev. Kenan Somer, 4. bs. Ankara: Sol Yayınları.
Marx, Karl. 2014. Yahudi Sorunu. çev. Muzaffer İlhan Erdost. 5. bs. Ankara: Sol Yayınları.
Marx, Karl. Engels, Friedrich. 2010. Komünist Manifesto. çev. Nail Satlıgan, Tektaş Ağaoğlu, Olcay Göçmen, Şükrü Alpagut. 4. bs. İstanbul: Yordam Kitap.
Marx, Karl. Engels, Friedrich. 2013b. Alman İdeolojisi. çev. Tonguç Ok-Olcay Geridönmez. 2.bs. İstanbul: Evrensel Basım Yayın, Haziran.
Öztürk, Armağan. 2016. "Kolektivist Bakunin versus Komünist Marx." Doğu Batı Dergisi. Sayı:79:15-29.
https://www.geocities.ws/anarsistbakis/makaleler/marx-bakuninindevletanarsisi.html [21.03.2019].