ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ANNE BABA TUTUMLARI, PSİKOLOJİK İYİ OLUŞLARI VE TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Araştırma üniversite öğrencilerinin algıladığı anne baba tutumları (ABT) ve psikolojik iyi oluş (PİO) düzeyleri ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları (TCRT) arasındaki ilişkiyi bazı değişkenlere göre incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma araştırma yöntemlerinden nicel yöntem ve tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya Ankara, Çanakkale, İstanbul ve İzmir illerindeki üniversitelerde öğrenim gören 504 kişi katılmıştır. Veriler “Kişisel Bilgi Formu, Anne-Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ), Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ) ve Psikolojik İyi Olma Ölçeği (PİOÖ)” ile toplanarak analizler SPSS21 ile “t-testi, anova, kruskal wallis h, mann whitney u ve korelasyon analizleri” kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda; üniversite öğrencilerinin algıladığı Otoriter ABT alt boyutu ile TCRT’ye ilişkin eşitlikçi tutum arasında anlamlı ilişki varlığı ve bu ilişkinin negatif olduğu bulunurken demokratik ABT alt boyutu ile TCRT’ye ilişkin eşitlikçi tutum arasındaki anlamlı ilişkinin pozitif olduğu bulunmuştur. ABT alt boyutlarından koruyucu istekçi tutum ile TCRT’ye ilişkin geleneksel-eşitlikçi her iki tutum arasındaki ilişkinin anlamlı ve negatif olduğu görülmüştür. Demokratik ABT alt boyutu ile TCRT’ye ilişkin geleneksel tutumun farklılaşma göstermediği anlaşılmıştır. Öğrencilerin PİÖ düzeyleri ile TCRTÖ puanlarının pozitif yönde farklılaştığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Toplumsal Cinsiyet, Anne Baba Tutumları, Psikolojik İyi Oluş

INVESTIGATION OF UNIVERSITY STUDENTS' PARENTING STYLES, PSYCHOLOGICAL WELL-BEING AND GENDER ROLES

The research aims to examine the relationship between university students' perceived parenting attitudes (ABT) and psychological well-being (PİO) levels and their attitudes towards gender roles (TCRT) according to some variables. The study was carried out with the quantitative method and screening model, which is one of the research methods. 504 people studying at universities in Ankara, Çanakkale, Istanbul and Izmir participated in the study. The data were collected with the "Personal Information Form, Parent Attitude Scale, Gender Roles Attitude Scale and Psychological Well-Being Scale" and the analyzes were analyzed with SPSS21 using the "t-test, anova, kruskal wallis h, mann whitney u and correlation analyzes" were used. As a result of research; While there was a negative significant relationship between authoritarian ABT sub-dimension and egalitarian attitude towards TCRT, a positive significant relationship was found between democratic ABT sub-dimension and egalitarian attitude towards TCRT. A negative significant relationship was found between the protective ABT sub-dimension and both the egalitarian and traditional attitudes towards TCRT. No significant relationship was found between the democratic parents sub-dimension and the traditional attitude towards TCRT. It has been understood that there is a positive significant relationship between students' PİO levels and TCRT attitude scale scores.

Keywords:

Gender, Parenting Styles, Psychological Well-Being,

PDF

___

Arıcı, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Algılar ve Psikolojik İyi Oluş [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Ayçiçek, V. (2020). Kadınlarda Toplumsal Cinsiyet Algısı, Psikolojik İyi Oluş ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkiler [Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Baumrind, D. (1971). Current Patterns of Parental Authority. Developmental Psychology Monograph, 4(1), 1-103.
Büyükşahin, G. (2009). Boşanmış ve Boşanmamış (Tam) Ailelerden Gelen 11-13 Yaş Arası Çocukların Anne Baba Tutumlarını Algılama Biçimlerinin Sosyal Uyum Düzeyleri İle İlişkisi [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Canatan, K., Yıldırım, E. (2011). Aile Sosyolojisi. Açılım Kitap.
Ching Lin, Y, Billingham, R, E. (2014). Relationship Between Parenting Styles And Gender Role Identity In College Students. Journel of Psychological Reports: Relationships & Communications, 114(1), 250-271.
Demirkaynak, Ö. Aktaş, N. Hasipek, S. (2006). 3-6 Yaş Gurubunda Çocuğu Olan Annelerin Beslenme Bilgi Düzeyleri ve Beslenme Alışkanlıkları. Avrupa Birliği Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Geleceği Sempozyumu, 112-123, İstanbul.
Dursun, A. (2010). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Davranış Problemleriyle Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Ergin, A., Bekar, T., Aydemir Acar, G. (2019). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 24(3), 122-128.
Eroğlu, F., Parlar, H. (2018). Evli Kadın ve Erkeklerde Psikolojik İyi Oluşun Ebeveyn Tutumuna Etkisinin İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(33), 89-101.
Erzeybek, B. (2015). Anne-Babaların Çocuklarını Yetiştirirken Benimsedikleri Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumları [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Freedman, J.J., Sears, D. O. ve Carlsmith, J.M. (2003). Sosyal Psikoloji. Ali Dönmez (çev.). İmge Yayınevi
Gander, M, J. ve Gardiner, H. W. (2015). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Çev. A. Dönmez, H.N. Çelen). İmge Kitabevi Yayınları.
Giddens, A. (2012). Sosyoloji. (Çev. H. Özel, A. Sönmez, Z. Mercan, İ. Yılmaz, E. Rızvanoğlu, M. A. Sarı, Ş. P. Güzel, M. Özcan). Kırmızı Yayınları.
Gökmenoğlu, E. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Utangaçlık Düzeyleri ile Algıladıkları Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki [Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
İraz, R., Arıbaş, A.N., Özşahin, F. (2021). Algılanan Sosyal Destek ve Psikolojik İyi Oluş İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 363-376.
Kaplan, K. (2016). Evli Bireylerde Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumların, Evlilik Doyumuna ve Psikolojik İyi Oluş Durumuna Etkisinin İncelenmesi [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Karabeyeser, M. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumları ve Stresli Yaşam Olaylarına Göre Psikolojik İyi Oluşu [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Karancı, N.A., Gençöz, F. ve Bozo, Ö. (Ed.). (2011). Psikolojik Sağlığımızı Nasıl Koruruz? I Çocukluk ve Ergenlik. ODTÜ Yayıncılık.
Karasar, N. (2011). Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Nobel Yayıncılık.
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık.
Kulaksızoğlu, A. (2011). Ergenlik Psikolojisi. Remzi Kitapevi.
Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (1999). Ana baba tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 63-68.
Ohana, Y. ve Titley, G. (Ed.). (2014). Toplumsal Cinsiyet Konu(şma)ları: Gençleri etkileyen toplumsal cinsiyete dayalı şiddet hakkında bir kılavuz. (Çev. Ş.K. Bahçeci). Eray Basım.
Palas Karaca, P, Çubukçu Aksu, S. (2020). Sağlık Hizmetleri Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları İle Psikolojik İyi Oluşları Arasındaki İlişki. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 4(7), 91-100.
Ryff, C.D. (1989). Happines is Everything or Is It? Explorations on the Meaning of Psychological Well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081.
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. (1995). The Structure of Psychological Well-Being Revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.
Tekin, H. (2020). Ev Kadınlarında Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Eş-Bağımlılık [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Tokol, O. (1996). Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden ve Etmeyen 3-6 Yaş Çocuklarının Gelişim Özellikleri ve Anne Baba Tutumlarının Karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Tuncer, O. (1980). Çocuk, Aile ve Çevresi. N. Koç (Yayına hazırlayan). Türk Eğitim Derneği Bilim Dizisi No:3. Şafak Matbaası.
Vatandaş, C. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı. Istanbul Journal of Sociological Studies, 35, 29-56.
Yağan Güder, S, Güler Yıldız, T. (2016). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Toplumsal Cinsiyet Algılarında Ailenin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2016, 31(2), 424-446.
Yavuzer, H., Köknel, Ö., Kulaksızoğlu, A., Ayhan, H., Dodurgalı, A., Ekşi, H. (2011). Çocuk ve Ergen Eğitiminde Anne Baba Tutumları. Timaş Yayınları.
Yörükoğlu, A. (1998). Çocuk Ruh Sağlığı: Çocuğun Kişilik Gelişimi, Yetiştirilmesi ve Ruhsal Sorunları. Özgür Yayınları.
Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da Hemşirelik Öğrenimi Gören Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.