KONYA’DA SÜRDÜRÜLEN ŞİVLİLİK GELENEĞİNİN SOSYAL BİLGİLER DERSİ KÜLTÜR AKTARIMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu araştırmanın amacı, Konya’da sürdürülen Şivlilik geleneğinin sosyal bilgiler dersi kültür aktarımı açısından değerlendirilmesidir. Nitel araştırma modellerinden olan olgubilim yaklaşımı kullanılarak, Şivlilik geleneğine bizzat tanık olmuş toplam 20 gönüllü kişi (6 yaşlı birey, 6 sosyal bilgiler öğretmeni, 8 ilk ve ortaokul öğrencisi) ile yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler esnasında, önceden izin alınarak ses kayıtları tutulmuş, veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, görüşme yapılan tüm katılımcılar, Şivlilik geleneğinin sosyal bilgiler ders programında da yer alan; yardımlaşma, saygı, sevgi ve dayanışma gibi değerlerin kazanılmasında etkili bir araç olduğu görüşünü aktarmışlardır. Buna ek olarak, Şivliliğin sosyalleşme için anahtar bir role sahip olan kültür aktarımında önemli bir araç olabileceği görüşü ön plana çıkmıştır. Sonuç olarak, Şivlilik geleneğinin hem değerler eğitimi hem de kültürel mirasın diğer nesillere iletilmesi konusunda sosyal bilgiler dersine önemli katkılar sağlayabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

ŞİVLİLİK GELENEĞİ, SOSYAL BİLGİLER DERSİ, KÜLTÜR AKTARIMI

ASSESSMENT OF ŞİVLİLİK TRADITION WHICH IS SUSTAINED IN KONYA, IN TERMS OF CULTURAL TRANSMISSION IN SOCIAL STUDIES LESSON

PDF

___

Akpınar, M., & Genç İ. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kültür kavramına İlişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 249-268.
Avcı, N., & Memişoğlu, H. (2016). Kültürel miras eğitimine ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 104-124.
Baştak, N.F. (1936). Konya Şehrine Mahsus Eski Adetlerden Namaz ve Şivlilik, Konya Halkevi Dergisi, 1, 51-54.
Berkay, F. (1990). 20. Yüzyılda sosyal değişme ve milli kültür varlığımız. 2. Milli Kültür Şurası Bildirileri 5-8 Aralık 1989, cilt 44-46. (T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara).
Çengelci, T. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında somut olmayan kültürel mirasın yeri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 25(1), 185- 203.
Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler dersinde yararlanılan toplumsal ve kültürel kaynakların belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 219-236.
Dellaoğlu, B.F. (2011). Gelenek Meselesi. Sosyoloji Dergisi, 3(22), 43-46.
Detseli, İ. (2014). Şivlilik (Pişi’nin Tarihçesi). www.memleket.com.tr, (04 Kasım 2020).
Deveci, H. (2009). Sosyal Bilgiler dersinde kültürden yararlanma: Öğretmen adaylarının kültür portfolyolarının İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 1-19.
Gay, G. (2014). Kültürel değerlere duyarlı eğitim: Teori, araştırma ve uygulama (H. Aydın, çev. Ed.). (Anı Yayıncılık, Ankara).
Gürel, D., & Çetin, T. (2018). Sosyal bilgiler dersi ve kültür aktarımında edindiği rol üzerine bir inceleme. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi 6(2), 22-40.
Işık, N., Kılıçarslan, A., Güldemir, O., Derin, D.Ö, & Barı, N. (2017). Ilgın Mutfak Kültürü ve Yemekleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38, 86-94.
Kalafat, Y. (2006). Kültürel kimlik algılayışına eleştirel bir yaklaşım. http://turkoloji.cu.edu.tr /HALKBILIM/kalafat_kulturel_kimlik.pdf adresinden (01.02.2021).
Kısa-ca Film Atölyesi (2017). Şivlilik Belgeseli.
Merriam, S.B. (2018). Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (3. Baskıdan çeviri). (çev. Ed: Selahattin Turan) (Nobel Yayıncılık, Ankara).
Merryfield, M.M, & Subedi, B. (2001). The social studies curriculum. Wayne Ross (Ed.), Decolonozing the mind for world-centered global education. (State University of Newyork Press, The USA).
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). (https://mufredat. Meb. gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354) (22.10.2020).
Okudan, R. (2007). Ebu Bekr Şıbli: Hayatı ve Tasavvuf Tarihindeki Yeri. İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, 8(19), 211-234.
Özdemir, M. (2010) Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 323-343.
Öztürk, C., & Oltuoğlu, R. (2002). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. (Pegem A Yayıncılık, Ankara).
Parlar, Z. (2016). Derleme sözlüğünde kuruyemiş, çerez anlamında kullanılan kelimeler. Bartın Üniversitesi çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E – Dergisi, 3(1), 21-32.
Sarı, A. (2010). Konya’nın geleneksel eğlence kültürü: Fener alayı ve Şivlilik. 3. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Öğrenci Kongresi, İstanbul, 20-22 Eylül.
Seçim, Y., & Şen, A. (2018). Konya mutfak kültürü üzerine nitel bir araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 5(32), 552-560.
Sertkaya, K.B. (2010). İlköğretim 2. kademe sosyal bilgiler dersi öğretiminde kültür aktarımı ve kültürel kimlik geliştirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Balıkesir.
Sidekli, S., & Karaca, L. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde yerel, kültürel miras ögelerinin kullanımına ilişkin öğretmen adayı görüşleri, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi (5), 20-38.
Tomlinson-Clarke, S.M., & Clarke, D. (2010). Culturally focused community- centered service learning: An international cultural immersion experience. Journal of Multicultural Counseling and Development, 38(3), 166–175.
Trilokekar, R.D, & Kukar, P. (2011). Disorienting experiences during study abroad: Reflections of pre-service teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 27(1), 1141–1150.
TRT Derin Kökler (2005). Şivlilik Belgeseli, TRT Yapım.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Güz, 543-559.
Ulusoy, K. (2009). Sosyal Bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının işlenişinin 4. ve 5. sınıf öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 18, 1-26.
UNESCO (2003). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi. www.unesco.org/culture/ ich/doc/src/00009-TR-PDF.pdf.(15.02.2021).
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. Baskı). (Seçkin Yayıncılık, Ankara).