Su Ürünlerinde İzlenebilirliğin Pazarlamadaki Önemi

İzlenebilirlik EC 178/2002'ye göre; "gıda, yem ve gıda olarak üretilen hayvan veya gıda veya yeme katılmak amacıyla üretilen veya katılması beklenen maddeleri üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarında izleyebilmek ve takip edebilmek" olarak tanımlanmaktadır. Kolay bozulabilen, üretildiği ortamdan ve üretilme biçiminden kaynaklanan nedenlerle insanlar için tehlikeli olabilen su ürünlerinde izlenebilirlik oldukça önemlidir. İzlenebilirlik, su ürünleri avcığında teknede ve karaya çıkış noktalarında başlamaktadır. Uygulama ile türlerin boyları, miktarı, zamanı ve yerinin yasalara ve kotalara uygunluğu denetlenmektedir. Su ürünlerinde izlenebilirlik, ürünlerin kalitesinin, orijininin,  el değiştirmelerinin kontrolünü sağlaması ile pazarlamada ve balıkçılık yönetiminde büyük kolaylıklar sağlayan önemli bir araçtır. Su ürünleri, avcılık ve yetiştiricilik yoluyla iki türlü elde edilmekte ve sadece Türkiye'de yetiştiricilik ürünlerinin ambalajlarında izlenebilirlikle ilgili bazı bilgilere rastlanmaktadır. Etiketlerde bulunması gereken bilgilerde halen eksiklikler mevcuttur. Bu nedenle ürünlerin özellikle dış pazarlamasında önemli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Diğer taraftan avcılıkta yasak bölgelerden ve sağlığa uygun olmayan yerlerden avlanmış ürünlerin piyasaya sunulması ile karşılaşılabilmektedir Dolayısıyla iyi izlenememe ve yetersiz denetim kayıt dışı ticareti desteklemektedir. Bu anlamda izlenebilirliğin sürdürülebilir balıkçılık yönetimi açısından önemli bir işlevi bulunmaktadır. Bu çerçevede bu çalışmada su ürünleri izlenebilirliğindeki sorunlar tartışılarak ve pazarlamada izlenebilirlik sistemlerinin tesisi için yapılması gereken bazı uygulamalar ve yaklaşımların etkinliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

The Importance of Traceability of Fisheries for Marketing

According to EC 178/2002 traceability defined as “traceability and ability to pursue all steps of production, procession and distribution of food, bait and materials produced to add or expected to add in food or bait”. Traceability is crucial in fisheries products that can be easily deteriorated, which can be dangerous to humans due to the way they are produced.  Traceability begins on the boat and at landing points. In practice, the size, quantity, time and place of the species are checked for legality and quota compliance. Traceability in seafood is an important tool of providing great convenience in marketing and fisheries management, with the control of the quality of the products, the origin, and the handshake. Aquatic products are obtained in two ways by capturing and aquaculture. There is some information about traceability in the packaging of the products of aquaculture in Turkey. Despite this, there is still a shortage of information that must be included in the labels. For this reason, important problems are encountered especially in foreign marketing of products. On the other hand, it can be encountered that the products which are captured in prohibited regions and the ones which are not suitable for health are supplied to the market.Therefore, poor monitoring and insufficient control support informal trade. In this sense, traceability has an important function in terms of sustainable fisheries management. In this framework, this study attempted to discuss the problems of traceability of fishery product and to demonstrate the effectiveness of some applications and approaches that should be made to establish traceability systems in marketing.

___

  • [1] FAO, Fisheries and Aquaculture Department, The State of World Fisheries and Aquaculture. Roma, 2014
  • [2] Yılmaz S. “Balık Tüketim Alışkanlıkları” II.Marmara Denizi Sempozyumu, 22-23 Aralık 2015, İstanbul, 2015
  • [3] Anonim, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Su Ürünleri İstatistikleri, Ankara, 2015
  • [4] Yılmaz S., Yılmaz İ., Olguner T., “Assessment of Fishery Products Consumption Behavior: the Case of Turkey” , University of Banjaluka, Faculty of Agriculture, Agro-knowledge Journal. UDC: 639.2/.3(560) DOI: 10.7251/AGREN1601101Y. 2016
  • [5] Can F. M., Günlü A., Can Y.,H., “Fish Consumption Preferences and Factors Influencing It” Food Science and Technology (Campinas) vol.35 no.2 Campinas April/June, http://dx.doi.org/10.1590/1678-457X.6624, 2015
  • [6] [Yılmaz S., Şen E.B., Kara Ö., Üresin A., “Determining Consumer Preferences for Fish Consumption: A Study in Antalya Province of Turkey” Journal of Academic Documents for Fisheries and Aquaculture, JADFA, cilt5, no:2, Antalya, 2014
  • [7] Anonim, Balıkçılık ve Su ürünleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2015
  • [8] TÜİK, Su ürünleri İstatistikleri, Türkiye istatistik Kurumu, Ankara, 2013
  • [9] Anonim, “Balıkçılık Sektör Raporu” Derleyen Sevilay Karataş Ordu Ticaret Borsası Proje Sorumlusu, Eylül, 2016.
  • [10] Anonim, “Balıkçılık Sektör Raporu ve Global Su Ürünleri Fuarı” Ekonomi Bakanlığı, Ankara, 2015
  • [11] DPT, “Su ürünleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu” Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara, 2014.
  • [12] [TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu Su ürünleri İstatistikleri, Ankara, 2015
  • [13] Tolon, “Sustaining Consumer Confidence ın Middle East Aquaculture Secured by Traceability Systems”Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research, 3(1): 44-50, doi: 10.3153/Jeafr17006, 2017
  • [14] Anonymous,.regulation No:178/2002 of the Eyropean Parliament and the Council of 28 January 2002 laying down procedures in matter of food safety.Official Journal of the European Communities No: L 31,01.02.2002,1-24. 2002
  • [15] Anonymous, “ISO 22005:2007 Traceability in the feed and food chain-General principles and basic requirements for system design and implementation” https://www.iso.org/obp/ui/#!iso:std:36297:en, 2007
  • [16] Oral E., “Tarım Ürünlerinin Gıda Güvenliği Bilgi Sistemleri ile İzlenebilirliği” Hacettepe Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2009
  • [17] Cebeci, “Geleneksel Gıdalar İçin Bilişim Teknolojilerine Dayalı İzlenebilirlik Sistemleri” 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan,2014, Adana, 2014
  • [18] Çavdar Y., “Su Ürünü Yetiştiriciliğinde Desteklemeler” Yunus Araştırma Bülteni. 9(1):13, Trabzon, 2009
  • [19] Anonim, http:// perakende-egitim.blogspot.com.tr, 2017
  • [20] TOBB, “Tarım Sektöründe İzlenebilirlik, EAN UCC Sistemi Kullanıcı Kılavuzu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Global Standartlar Merkezi, Ankara, 2004
  • [21] Fisher, W. “Benefits of Food Traceability” Food Safety Magazine, http:// www.foodsafetymagazine.com/enewsletter/benefits-of-food-traceability/Erişim tarihi:27.04.2017. 2015
  • [22] HSU Y.,C., Chen A.,P., Wang C. H., “A RFID Enabled Traceability System for the Supply Chain of Live Fish” IEEE International Conference on Automation and Logistics, 1-3 Eylül, 2008
  • [23] Brunso K., Fjord T.,A., Grunert K.,G., “Consumers' Food Choice and Quality Perception” The Aarhus School of Business Publication, Aarhus, Denmark, 2002
  • [24] Verbeke W., Ward R.W., “Consumer İnterest in İnformation Cues Denoting Quality, Traceability and Origin: An Application of Ordered Probit Models to Beef Labels” Food Quality and Preference.17(6), doi: 10.1016/j.foodqual.2005.05.010. 2006
  • [25] Karakulak S., Özgen M., Baki F. M., Uçar M., Ün M., Tosun Y.,Ş.,Yıldız T., Ulusoy Ş., Gürsel T., Uzer U., “Su ürünleri Ticari Sınıflandırma Cetveli ve Standartları” II. Marmara Denizi Sempozyumu, 22-23 Aralık, 2015
  • [26] Akova B. S., “Aquaculture and its Distribution in Turkey” Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research. 1(4):160-190 doi: 10.3153/JAEFR15018, 2015
  • [27] FAO, “The State of Wold Fisheries and Aquaculture. Opportunities and Challenges” Food and Agriculture Organization of The United Nations, Roma, 2014
  • [28] Gümüş E., Yılmaz S., “Antalya İli’nde Su Ürünleri Yetiştiricilik Sektörü ve Pazarlama Durumu” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3: 15-31. 2011
  • [29] Sıkı H. T., Buda k, D. B., Avşar Y. K., “Hatay İli Süt Sektöründe İzlenebilirliğin Mevcut Durumu” Gıda, 37(5):279:285, 2012